Pathologie urinewegstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Pathologie urinewegen en nieren

Hoe zit je erbij vandaag?

Today's planning:

De planning van vandaag:

08:30 - 09:15 Theorie

09:15 - 09:55 Uitwerken opdracht 

09:55 - 10:05 Nabespreken opdracht 

10:05 - 10:15 Afronding 

10:30 - 11:45 Samenwerkingsopdracht 

Waar liggen de nieren?

1. In het bekken
2. In de buikholte
3. In het nierbekken

Medische term voor nier + ren

Wat betekent het begrip 'Diurese'

1. Filteren van het bloed
2. Vormen van urine
3. Uitscheiden van urine

Leerdoelen 

Aan het eind van de les:

- Kan de student uitleggen wat het verschil is tussen blaasontsteking, urineweginfectie en nierbekkenontsteking

- Kan de student minstens 5 nier- en urinewegproblemen benoemen

- Kan de student minstens 3 tips benoemen welke effectief werken om een blaasontsteking te voorkomen

Leerwerkkaart

Welke nier- en urinewegproblemen kennen jullie?

Nierfalen

• Nierfalen betekent dat de nieren niet goed meer werken en is een gevolg van andere aandoeningen.
• Het kan acuut optreden of chronisch zijn.
• De symptomen van nierfalen zijn misselijkheid, jeuk, braken en slapeloosheid.
• De behandeling voor nierfalen moet zo snel mogelijk starten. Tot de mogelijkheden behoren bijvoorbeeld medicijnen, dialyse en een speciaal dieet.

Acuut: treed plotseling op en is tijdelijk

Chronisch: langdurig verdwijnen niet spontaan en zijn zelden volledig te genezen 

Wat zijn de 3 functies van de nieren?

Wat zijn de oorzaken op het krijgen van een nieraandoening?

Wat zijn de symptomen van nierfalen?

Wat zijn de 3 functies van de nieren?

1. Schadelijke afvalstoffen uit je bloed filteren en via de urine afvoeren.
   
2. De vocht- en zoutbalans in je lichaam regelen.
3. Het produceren van hormonen.

Wat zijn de oorzaken op het krijgen van een nieraandoening?

• Ontsteking
• Beschadiging
• Tumor 
• Schadelijke bijwerkingen van bepaalde geneesmiddelen

Wat zijn de symptomen van een nieraandoening?

• Moeheid 
• Misselijkheid en minder eetlust
• Jeukende huid 
• Hoge bloeddruk 
• Concentratieproblemen 
• Slechte nachtrust of juist teveel slaap
• Kortademigheid 

Nierontsteking

• Een nierontsteking is een ontsteking aan één of beide nieren.
• Een ontsteking kan de nierfuncties verhinderen.
• Er zijn verschillende oorzaken waardoor een nierontsteking kan ontstaan, bijvoorbeeld een infectie.
• De symptomen van een nierontsteking zijn bijvoorbeeld koorts, pijn in de zij en bloedarmoede.
• Een nierontsteking wordt behandeld met antibiotica of ontstekingsremmers.

Wat is bloedarmoede?

Wat is bloedarmoede?

Bij bloedarmoede zit er te weinig hemoglobine in het bloed. Het bloed kan dan te weinig zuurstof naar de lichaamscellen brengen. 

Hemoglobine:

Dat is een eiwit dat zuurstof en koolstofdioxide door je lichaam vervoert.

Nierkanker

• Nierkanker is een vorm van kanker in de nieren. 
• Bij volwassenen gaat het in 90 tot 95 procent van de gevallen om niercelkanker.
  

Risicofactoren zijn onder andere:

• Roken
• Overgewicht
• Voeding
• Hoge bloeddruk
• Een nierziekte die kan ontwikkelen tot nierkanker

Symptomen die kunnen duiden op nierkanker zijn:

• Bloed in je urine
• Pijn aan je zij 
• Koorts
• Gewichtsverlies

1. Bloed- en urineonderzoek geven een eerste indruk van de conditie van je nieren. Ook geeft dit onderzoek informatie over de functie van andere organen in je lichaam.
2. Echografie. Tijdens een echografie kijkt een arts met behulp van geluidsgolven naar je organen, waaronder je nieren. Eventuele afwijkingen wijzen wellicht op een niertumor.
3. Een CT-scan. Röntgenstraling brengt je organen en weefsels in beeld.
4. Een MRI-scan. Met behulp van magneetvelden wordt een dwarsdoorsnede zichtbaar van het lichaam. Eventuele tumoren en uitzaaiingen zijn hierdoor zichtbaar.

Heeft iemand van jullie wel eens  onderzoeken gehad?

Nierstenen

• Nierstenen zijn steenachtige afzettingen in de afvoerwegen van de nier, het nierbekken en de urineleider.
• Een grote hoeveelheid kleine kristallen, die zijn gevormd in de urine, kunnen samen een niersteen vormen.
• Doorgaans plas je kleine kristallen uit, maar als nierstenen te groot worden dan kunnen ze een blokkade vormen. Een blokkade van de urinewegen kan leiden tot schade aan de nieren en afvoerwegen van de blaas.


• Nierstenen zijn te verhelpen door middel van spierverslappers, een ingreep met een holle naald of een niersteenvergruizer.

Onderzoekje naar ontstaan van nierstenen of symptomen 

Hoe nierstenen precies ontstaan is onduidelijk, maar enkele bepalende factoren zijn onder andere: te weinig drinken, overmatig zweten, overgewicht, bepaalde zouten in het lichaam en te veel eiwitten eten.

Enkele symptomen van nierstenen zijn: --Ernstige pijn zijkant/achterkant lichaam, direct onder de ribben.

-Pijn die zich uitbreidt naar de lies en onderbuik;

-Pijn die in golven komt en soms intenser is dan anders;

-Pijn bij het plassen;

-Rode of bruine urine;

-Troebele of stinkende urine;

-Misselijkheid en braken;

Urineweginfectie

Een urineweginfectie is eigenlijk een verzamelnaam voor zowel een blaasontsteking als een nierbekkenontsteking.

• Bij een urineweginfectie is het slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen ontstoken.
  
• Een infectie van de lagere urinewegen heet een blaasontsteking.
• Een onbehandelde blaasontsteking kan leiden tot een nierbekkenontsteking.
• Een urineweginfectie ontstaat door bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers.

Veelvoorkomende symptomen zijn vaak plassen, pijn bij het plassen en afwijkende urine.

Een lichte blaasontsteking gaat vaak vanzelf over, bij een zwaardere ontsteking is behandeling met antibiotica nodig.

Wat is een symptoom van nierfalen?

1. Misselijkheid
2. Vermagering
3. Raar gedrag
4. Hongergevoel

Een nierontsteking kan behandeld worden met antibiotica?

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een risicofactor voor ontstaan van nierkanker?

1. Verminderde bloeddoorstroming
2. Overgewicht
3. Diabetes Mellitus
4. Zuurstoftekort

Wat zijn symptomen van nierstenen?

• Ernstige pijn bij de zijkant en achterkant van het lichaam, direct onder de ribben
• Pijn die zich uitbreidt naar de lies en onderbuik;
• Pijn die in golven komt en soms intenser is dan anders;
• Pijn bij het plassen;
• Rode of bruine urine;
• Troebele of stinkende urine;
• Misselijkheid en braken;
• Aanhoudende drang om te urineren;
• Vaker urineren dan normaal.

Samenwerkingsopdracht

Keuze uit de volgende onderdelen: 

- Blaasontsteking/Cystitis

- Nierbekkenontsteking/Pyelonefritis

Inhoud:

- Wat is het?

- Symptomen 

- Oorzaken 

- Diagnose 

- Behandeling 

Wat: Mindmap over blaasontsteking of nierbekkenontsteking

Hoe: Internet ; https://www.gezondheidsplein.nl/

Hulp: Medestudent, docent 

Tijd: 20 minuten 

Uitkomst: Mindmap 

Klaar: Verdiep je in het andere onderdeel 

‘Iedere student draagt evenveel inzet aan de opdracht.’

Pyelum = nierbekken

vesicae = blaas 

Wat kun je doen om een blaasontsteking te voorkomen?

• Drink voldoende. Het liefst anderhalf tot twee liter per dag. 
  
• Stel plassen niet onnodig uit. 
• Plas de blaas altijd helemaal leeg. 
• Eet cranberry’s. 



• Reinig je geslachtsdeel niet met zeep.
• Veeg na een grote boodschap altijd van voren naar achteren af. 

Feedback:
- Wat vond je leuk en wil je vaker terugzien?

Feedback:
- Wat vond je minder leuk aan de les en wil je anders zien?

Les klinisch redeneren

Voor de les van klinisch redeneren aan de hand van een praktijkcasus opdracht uitwerken