wk 43: les 1+2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Dinsdag 20 oktober - V1a

Vandaag

• 10 minuten stillezen
  

• Herhaling werkwoordspelling
  
• Aan de slag!

• 10 minuten stillezen
• Herhaling fictie
• Aan de slag!
  

Vorige les werkwoordspelling heb je...

...geleerd wat het onvoltooid deelwoord is.

Deze les ga je...

...de werkwoordsvormen herhalen.

...de spellingsregels die daarbij horen herhalen.

...oefenen met het zelf maken van zinnen.

Welke 4 werkwoordsvormen
hebben we voor de
vakantie behandeld?

4 werkwoordsvormen

• Persoonsvorm (tt of vt)
• Infinitief (hele werkwoord)
• Voltooid deelwoord
• Onvoltooid deelwoord
  

Hoe herken je
de persoonsvorm?

Persoonsvorm

Persoonsvorm (pv) - het enige werkwoord dat van tijd en getal kan veranderen. Als er maar één werkwoord in de zin zit, is dat altijd de persoonsvorm.

Heb jij je huiswerk af?

Heb jij je huiswerk gemaakt?

Ik geef hem een cadeau.

Ik heb hem een cadeau gegeven.

Persoonsvorm in de tegenwoordige tijd

ik-vorm (+ t)

infinitief (wij-vorm)

"lopen" als trucje invullen.

Ik loop - hij loopt

Ik word - hij wordt

Ik beantwoord - hij beantwoordt

Persoonsvorm in de verleden tijd

ik-vorm + te(n)

ik-vorm + de(n)

Gisteren rustte ik uit van een voetbaltraining. (ik-vorm + te)

Gisteren beantwoordde ik mijn mail. (ik-vorm + de)

Leg uit wat een infinitief is.

Infinitief

Infinitief (inf) - hele werkwoord. Komt nooit alleen, er staat altijd een persoonsvorm bij.

! Pv gaat boven inf !

Wij lopen naar school.              lopen = pv

Wij gaan naar school lopen.  lopen = inf, gaan = pv

Hoe herken je
het voltooid deelwoord?

Voltooid deelwoord

Voltooid deelwoord (vdw) - Komt nooit alleen, staat altijd samen in de zin met een vorm van hebben, zijn of worden (de persoonsvorm).

Hoe weet je of het voltooid deelwoord op een -d of een -t eindigt?

•     Maak het woord langer in de vertelden tijd
•     Gebruikt 'T eX KoFSCHiP

Het voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord staat altijd samen in de zin met een vorm van hebben, zijn of worden (de persoonsvorm).

Het gebeurt vandaag.   (gebeurt = persoonsvorm)

Het is vandaag gebeurd. (gebeurd = voltooid deelwoord)

Ik beantwoord de mail.    (beantwoord = persoonsvorm)

Ik heb de mail beantwoord.   (beantwoord = voltooid deelwoord)

Ik vertel een verhaal.   (vertel = persoonsvorm)

Ik heb een verhaal verteld.    (verteld = voltooid deelwoord)

Hoe schrijf je het onvoltooid deelwoord?

Onvoltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord (odw) - Je bent ergens mee bezig, schrijf altijd infinitief + d.

•     Huilend rende ze de klas uit.
•     Lachend rende ze de klas uit.
•     Niezend rende ze de klas uit.

Aan de slag!

Op de volgende slides vind je vragen over de verschillende werkwoordsvormen. Beantwoord deze vragen

(slide 18 t/m 27).

Maak een zin waarin 'worden' de persoonsvorm is.

Maak een zin waarin 'worden' het voltooid deelwoord is.

Maak een zin waarin 'worden' de infinitief is.

Maak een zin met een onvoltooid deelwoord.

Maak een zin met een persoonsvorm en een voltooid deelwoord.

Maak een zin met een persoonsvorm en een infinitief.

Lesdoel behaald? Ik kan de 4 werkwoordsvormen herkennen en benoemen.

1. Ja
2. Nee

Lesdoel behaald? Ik kan zelf zinnen maken met de gegeven werkwoordsvormen.

1. Ja
2. Nee

Maak nu deze vragen in Learnbeat

• Ga naar Learnbeat en log in in
• Ga naar Blok 4, Spelling 4.3, ga naar A Weet je het nog?
•  Maak vraag 2 t/m 5

• Ga naar Blok 5, Spelling 5.3, ga naar A Weet je het nog?
•  Maak vraag 3 + 4

• Ga naar Blok 6, Spelling 6.3, ga naar A Weet je het nog?
• Maak vraag 2 + 3

Einde van deze les

Wat is het verschil tussen
fictie en non-fictie? En realistisch en niet-realistisch?

Fictie en non-fictie

Fictie

Verzonnen verhalen over gebeurtenissen en mensen, die bedacht zijn door de schrijver (leesboek, stripverhaal, film, gedicht).

Non-fictie

Verhalen over de werkelijkheid, met feiten over (echte) mensen en (echte) gebeurtenissen. De schrijver heeft het niet bedacht/verzonnen. Het is echt gebeurd (krantenbericht, journaal) of geeft informatie (schoolboek).

Realistisch en niet-realistisch

Realistisch

Een schrijver verzint mensen en gebeurtenissen die erg lijken op de werkelijkheid, die echt zouden kunnen gebeuren

Niet-realistisch

Een schrijver verzint een verhaal met mensen en gebeurtenissen, die in werkelijkheid niet kunnen gebeuren. 

Aan de slag!

Maak de vragen op de volgende slides

Maak 31 t/m slide 51.

Fictie en non-fictie

Op de volgende slide staat een nieuwsbericht (non-fictie). Herschrijf dit nieuwsbericht, zodat het fictie wordt.

Herschrijf hier het nieuwsbericht, zodat het fictie wordt.

Hoe kun je een hoofdpersoon herkennen?

Hoofdpersonen, bijfiguren (medespeler, figurant)

Hoofdpersoon
Van een hoofdpersoon kom je het meeste te weten: je leest wat hij doet, denkt, voelt.
Het grootste deel van het verhaal beleef je door de ogen van de hoofdpersoon.
De hoofdpersoon heeft altijd een belangrijk probleem of een opdracht.

Bijfiguur
Over bijfiguren kom je minder te weten. Je leert ze minder goed kennen dan de hoofdpersoon.

Bijfiguren kun je onderverdelen in:

• Medespeler: spelen een rol in de gebeurtenissen. Vaak die van helper of tegenstander en hebben hierdoor ook een doel. Soms verandert de rol. Dat maakt het verhaal verrassend en zorgt voor spanning.

•  Figurant: zijn alleen maar vulling voor het verhaal.

Personages beschrijven: uiterlijk, karaktereigenschappen, onderlinge relaties.

Hoofdpersonen en bijfiguren

Bekijk het fragment op de volgende slide.

• Wie is de hoofdpersoon? Waarom? Beschrijving (uiterlijk, karaktereigenschappen, onderlinge relaties)?

• Wie is/zijn de bijfiguren? Waarom? Beschrijving (uiterlijk, karaktereigenschappen, onderlinge relaties)?

1. Wie is de hoofdpersoon?
2. Waarom?
3. Beschrijving (uiterlijk, karaktereigenschappen, onderlinge relaties)

1. Wie is de bijfiguur?
2. Waarom?
3. Beschrijving (uiterlijk, karaktereigenschappen, onderlinge relaties)

Welke genres ken je?

Hoe noem je dit soort woorden die je kunt gebruiken om je leeservaring te beschrijven:

'interessant, laat me meeleven, spannend, griezelig, geheimzinnig, leest makkelijk'.

1. meningwoorden
2. beoordelingswoorden
3. fantasiewoorden
4. fictiewoorden

Zoek drie beoordelingswoorden

Noteer de 3 beoordelingswoorden van de vorige slide.

Zoek de beoordelingswoorden

"Woltz is een van de beste kinderboekenschrijvers van dit moment, omdat ze een voortreffelijke stijl - eigentijds, spitsvondig, vlot, originele beelden en psychologische diepgang combineert met een filmisch en humorvol avontuur, dat heel veel kinderen aanspreekt.

Volgens dat succesrecept is ook haar nieuwste boek geschreven. In 'Alaska' draait het om Sven en Parker, die elkaar in een verse brugklas treffen. Sven heeft epilepsie en haat dat: "Als er een sport was die epilepsie heette, dan zou ik echt nooit van mijn leven op epilepsie gaan." Hij is vastbesloten niet 'die zielige jongen' te worden. Sterk hoe Woltz dit voornemen koppelt aan het gevoel dat elke brugklasser herkent: erbij willen horen, bang zijn dat je eigenaardigheden je tot outsider maken.

Er ontstaat een gesprek, waarin Sven en Parker ontdekken iets belangrijks gemeen te hebben. Sinds de overval vraagt Parker zich angstig af hoe mensen dat doen: leven terwijl ze weten dat er elk moment iets ergs kan gebeuren. Sven worstelt met een vergelijkbaar probleem: hoe kun je leven als je elk moment een epileptische aanval kunt krijgen?

Zo vlecht Woltz knap een lijn over acceptatie en vertrouwen door dit avontuurlijke feelgood-verhaal, dat minstens zo goed is als 'Gips'.

Noteer de beoordelingswoorden van de vorige slide.

'Leuk' of 'stom' zijn geen beoordelingswoorden!

Beoordelingswoorden

Bekijk het fragment.

Welke 3 beoordelingswoorden passen bij dit fragment?

Leg ieder beoordelingswoord uit. Vul je antwoord in op de volgende slide.

Welke 3 beoordelingswoorden passen bij dit fragment?
Leg ieder beoordelingswoord uit.

Einde van deze les

Je mag nu verder lezen in je leesboek.