2.3 Revolutie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

§2.3 Revolutie in Nederland blz. 30

In 1803 had Napoleon Bonaparte al enkele steden in de Zuidelijke Nederlanden bezocht, zoals Oostende, Gent, Antwerpen, Brussel en Namen. Napoleon gaf opdracht om in Antwerpen het Bonapartedok en het Willemdok te graven. Antwerpen moest een oorlogshaven worden, want Napoleon was beducht op de Britten. De in 1804 in Parijs tot keizer gekroonde Napoleon bracht in 1811 een nieuw bezoek aan de Nederlanden. Napoleon Bonaparte verbleef van 23 september tot en met 31 oktober 1811 in deze streek. Napoleon bezocht ongeveer veertig plaatsen in Nederland. Hij had vooral belangstelling voor forten, havens en stadswallen. Hij reisde veelal per boot, met een koets of op een paard en hij werd meestal begeleid door een militair escorte. Er waren strenge veiligheidsmaatregelen uitgevaardigd

Leerdoel

Aan het einde van deze les weet je:

- Waarom en hoe de patriotten in opstand kwamen. 

Aan het einde van deze les:

... Kun je uitleggen hoe de ideeën van de Verlichting zichtbaar werden in Nederland.

... leer je waarom en hoe de patriotten in opstand kwamen.

... Kun je uitleggen hoe deze opstand leidde tot het uitroepen van de Bataafse Republiek.

... kun je in je eigen woorden de betekenis geven van de begrippen: patriotten, Bataafse Republiek, eenheidsstaat en Rijksoverheid

Wat vooraf ging...

• De Gouden Eeuw was zo na 1750 nu wel écht voorbij.
• Niet Nederland was langer de grote machthebber, maar dat was nu Engeland.
• Dat werd duidelijk na de oorlog (1780-1784) die Engeland met gemak won! 
• Nederland raakte in verval...

In de tweede helft van de achttiende eeuw lijkt de bloeitijd van de Republiek voorgoed voorbij. Als handelsland doet Engeland het veel beter dan de Republiek. De financiële sector groeit nog wel, maar dat lost de grote werkloosheid niet op. In de internationale politiek telt de Republiek ook nauwelijks meer mee. Dat wordt pijnlijk duidelijk tijdens de Vierde Engelse Oorlog (1780-1784), die de Republiek verliest. 

In deze crisis komt een nieuwe politieke groep op. Het zijn burgers, die tot dan toe nauwelijks een stem hebben gehad in het lands- en stadsbestuur. Ze vinden dat het verval de schuld is van de stadhouder en van corrupte regenten. Deze kritische burgers eisen inspraak en toezicht en noemen zich ‘patriotten’ (patriot betekent landgenoot). Ook enkele regenten voegen zich bij hun beweging.

De macht in handen van...

- Stadhouder Willem V

- Regenten

- De achteruitgang van de Republiek is de schuld van stadhouder Willem V

-De onvrede groeit.... de bevolking wil inspraak! 

iemand die erg van zijn eigen land houdt vb: hij zou nooit emigreren, hij is een patriot ·

In deze crisis komt een nieuwe politieke groep op. Het zijn burgers, die tot dan toe nauwelijks een stem hebben gehad in het lands- en stadsbestuur. Ze vinden dat het verval de schuld is van de stadhouder en van corrupte regenten. Deze kritische burgers eisen inspraak en toezicht en noemen zich ‘patriotten’ (patriot betekent landgenoot). Ook enkele regenten voegen zich bij hun beweging.

Aangemoedigd

Door de Franse Revoluie wilden gewone mensen ook meer rechten in Nederland

Ook de Verlichting idealen. 

In..... 

Nederland brak een strijd uit tussen Patriotten en Orangisten

Deze kritische burgers eisen inspraak en toezicht en noemen zich ‘patriotten’ (patriot betekent landgenoot). Ook enkele regenten voegen zich bij hun beweging.

2.3 Revolutie in Nederland

De patriotten opstand. 

• In 1781 komen de Patriotten in opstand -->
• Ze vonden dat het slecht ging met de republiek door de regenten en stadhouder 

• Sommige van hen vormde vrijkorpsen-->gewapende groepen.
• Ze jaagden regenten uit het stadhuis en namen de macht over.

Aantekening

Aan het volk van Nederland

Ontevredenheid onder het Nederlandse volk

-->1781 Pamflet; Aan het volk van Nederland

• Het volk moet in opstand komen
• Het volk mag zelf beslissen wie het land bestuurd
• Weg met de Stadhouder Willem V

Mensen die het eens waren met die ideeën; Patriotten

Pamflet: gedrukt geschrift van geringe omvang over een actueel onderwerp

Hij spreekt de lezers, ‘het Volk van Nederland’, aan met ‘medeburgers’, later met ‘mijne landgenoten!’. Zo maakt hij van zijn lezers en zichzelf dus één groep.

Burgers van beide partijen bewapenden zich en organiseerden militaire oefeningen. Verschillende dorpen en steden werden bestormd, huizen werden geplunderd en in brand gestoken. Sommige schrijvers van boeken over deze periode spreken zelfs over een burgeroorlog, vanwege de grimmigheid van de gewapende strijd. 

Lezen blz 31 'Het verhaal van de Goejanverwellesluis.'

www.npostart.nl

Vanaf 22 minuten laten afspelen. 

Tot en met 30 

De patriottenopstand

• Na het pamflet breken er overal opstanden uit.
• De patriotten krijgen steeds meer macht in het bestuur.
• Willem V vlucht naar Nijmegen. Wilhelmina vraagt haar broer om hulp -->
• Leger van Pruissen naar Nederland.
• Patriotten worden verjaagd en vluchtten naar Frankrijk. 

Aantekening

Aan de slag!

Opdracht 1,2,3 

Bladzijde 32

= Huiswerk 

§2.3 Revolutie in Nederland

Welkom :)

Ga rustig zitten

Boeken op de bank, blz 30

In 1803 had Napoleon Bonaparte al enkele steden in de Zuidelijke Nederlanden bezocht, zoals Oostende, Gent, Antwerpen, Brussel en Namen. Napoleon gaf opdracht om in Antwerpen het Bonapartedok en het Willemdok te graven. Antwerpen moest een oorlogshaven worden, want Napoleon was beducht op de Britten. De in 1804 in Parijs tot keizer gekroonde Napoleon bracht in 1811 een nieuw bezoek aan de Nederlanden. Napoleon Bonaparte verbleef van 23 september tot en met 31 oktober 1811 in deze streek. Napoleon bezocht ongeveer veertig plaatsen in Nederland. Hij had vooral belangstelling voor forten, havens en stadswallen. Hij reisde veelal per boot, met een koets of op een paard en hij werd meestal begeleid door een militair escorte. Er waren strenge veiligheidsmaatregelen uitgevaardigd

Leerdoel

Aan het einde van deze les weet je:

- Welke politieke veranderingen plaatsvonden vanaf 1795

- Welke invloed de Fransen hadden in Nederland. 

Vragen bij bedenken 

Vorige les...

• Willem V vs de Patriotten
  
•  Onstaan van vrijkorpsen
• Willem sloeg het optstaan neer.
• De patriotten vluchtten naar Frankrijk

De Bataafse Republiek (1975-1806)

• 1795, Frankrijk verovert de Republiek.
•  Nederland werd Bataafse Republiek genoemd. 
• De patriotten namen de macht.
• Willem V vluchtten naar Engeland. 

Lezen blz 31 'Politieke veranderingen vanaf 1795.'

Aantekening

In de barre winter van 1794-95 stak een Frans ‘bevrijdingsleger’ de bevroren Maas en Waal over. Het verdreef de Pruisische en Britse soldaten van hun posities langs de Lek en in de Betuwe. Toen Utrecht werd veroverd vluchtte prins Willem V naar Engeland.

Politieke veranderingen vanaf 1795 (1)

1. Algemeen kiesrecht voor mannen: verkiezingen voor het parlement. 
2. Nederland kreeg een grondwet en werd een democratie (1798)

Politieke veranderingen vanaf 1795 (2)

3: Nederland werd een eenheidsstaat: staat waarin gemeente- en provinciebesturen moeten gehoorzamen aan het landsbestuur: de rijksoverheid (het Rijk)

Nederland werd een vazalstaat (onderworpen staat)

Bijvoorbeeld, gemeente en pronvicies stichtten openbare scholen (door de overheid gestichte school), maar in 1806 kwamen al deze scholen onder toezicht van de onderwijsinspectie van het Rijk.

Nederland betaalde belasting en leverde soldaten aan Frankrijk. 

 

Eerste zin overnemen. 

Napoleon

• 1805: Schafte de democratie af = einde van de Bataafse Revolutie. 
• 1806: De Bataafse Republiek werd opgegeven. 

Koninkrijk Holland

1806-1810

Lodewijk Napoleon werd koning.

Die probeerde zich populair te maken door Nederlands te spreken en maakte zich beroemd met zijn uitspraak:

Ik ben uw konijn.

1810: Nederland werd door Napoleon ingelijfd. 

Nederland werd opgenomen in de Franse staat.

 

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

1813: Russische en Pruisische troepen werden weggejuist uit de Nederlanden. 

1815: Verenigd Koninrijk der Nederlanden

De opdracht

• Wat: Je gaat eerst zelfstandig de leerdoelen van deze les uitwerken, de uitgewerkte leerdoelen schrijf je op/typ je uit. Als ik dan een sein geef ga je samen met de persoon naast je de leerdoelen bespreken.
  
• Hoe: Zelfstandig tot het sein dan samen.
  
• Hulp: Je aantekeningen en je boek.
  
• Tijd: 15 minuten.
  
• Uitkomst: Aan het einde van de opdrachten heb je de les-doelen van de les behaald. 
  
• Klaar: Begin alvast aan het huiswerk.
  

Leerdoelen blz 30:

• Waarom kwamen de patriotten in opstand?
• Hoe kwamen de patriotten in opstand? 
• Noem de drie politieke veranderingen in Nederland tussen 1795 en 1810. Leg deze ook uit!
  

Eerder klaar? Opdracht 4 blz 32 werkboek 

www.nationaalarchief.nl

§2.3 Revolutie in NL

Ga rustig zitten 

Boeken op de bank

Bladzijde 32

Leerdoel

Aan het einde van deze les weet je:

- Welke invloed de Fransen in Nederland hadden. 

Vorige les... 

• Het franse leger veroverde de Republiek. De patriotten nemen de macht en Willem V vlucht naar Engeland.
• De Bataafse Republiek. Politieke veranderingen: algemeen kiesrecht, eenheidssaat, rijksoverheid (Het Rijk), openbare scholen, vazalstaat
• 1805: Koninkrijk Holland: Lodewijk Napoleon 
• 1810: Nederland werd ingelijfd. Nederland behoorde tot de franse staat. 

1795-1813: de Franse tijd brak aan!

De Franse tijd: 1795-1813

Nederland stond onder sterke Franse invloed. 

Veel vernieuwingen ingevoerd, die voortkomt uit de verlichting, zoals...

1.  de metriek stelsel  

2. Militaire dienstplicht

Gehaat door de Nederlanders. 

Vele sneuvelden in Rusland. 

De dienstplicht bleef na de Franse tijd bestaan. 

3. De burgerlijke recht

Code Napoleon

Gelijke rechten en plichten voor alle Nederlanders. 

(elke burger kon nu zijn rechten adwingen bij rechters en bestuurders). 

4. Invoering van de burgelijke stand

De administratie van gegevens van burgers. 

Leerdoel beantwoorden:

1. Welke invloed hadden de Fransen in Nederland?

Weet je het niet? Kijk op blz. 32

Opdrachten maken en bespreken

Werkboek blz. 33 en 34, opdrachten 5, 7 en 8. 

Zelfstandig en in stilte

Klaar? Leer de begrippen op blz. 36 uit je hoofd!

hetverhaalvannederland.ntr.nl