Pitch onderzoek

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Autonomie in het onderwijs: vrijheid of chaos?

"Meer keuzevrijheid leidt tot gemotiveerde leerlingen, mits we voldoende structuur bieden. Maar kunnen mavo 2-leerlingen hier echt mee omgaan?"

Onderzoeksvraag: Hoe kan ik mijn mavo 2-leerlingen motiveren voor het vak Nederlands middels een autonomie-ondersteunende aanpak?

Focus: balans tussen keuzevrijheid en begeleiding.

Doel van het onderzoek

1. Meer intrinsieke motivatie bij mavo 2-leerlingen.

2. Effectiever implementeren van autonomie-ondersteuning.

3. Praktische handvatten voor de lespraktijk.

Wetenschappelijke onderbouwing: de highlights

Autonomie-ondersteunende aanpak

- Verhoogt motivatie, betrokkenheid en prestaties door innerlijke motivatiebronnen te ontwikkelen (Reeve, 2009; Aelterman et al., 2018). Balans tussen autonomie en structuur voorkomt chaos en ondersteunt effectieve implementatie (Vansteenkiste et al., 2018).

Belang van structuur

- Autonomie-ondersteuning en structuur zijn complementair en dragen samen bij aan betere motivatie, betrokkenheid en competentie bij leerlingen (Jang et al., 2010).

Cognitieve belasting en motivatie

- Ondersteunende instructiestrategieën verminderen cognitieve belasting en verhogen intrinsieke motivatie (Evans et al., 2024).- Vermindering van extrinsieke belasting voorkomt motivatieverlies (Howard et al., 2021).

Wat zeggen de nulmeting & interviews?

• Nulmeting: veel leerlingen ervaren te weinig keuzevrijheid.

• Interviews:

1. Meer structuur en begeleiding is nodig bij zelfstandige taken.

2. Motivatie stijgt bij betekenisvolle opdrachten.

3. De relatie met de docent speelt een cruciale rol.

Een balans tussen vrijheid en structuur

Een autonomie-ondersteunende aanpak verhoogt de motivatie van mavo 2-leerlingen, maar alleen als:

 

1. Leerlingen voldoende begeleiding krijgen.

2. De opdrachten relevant en duidelijk zijn.

3. Er een vertrouwensband is tussen docent en leerling.

Praktische vervolgstappen

• Meer keuzevrijheid in lessen door differentiatie.

• Formatieve evaluatie gebruiken om leerlingen controle over hun voortgang te geven.

• Training voor docenten om autonomie-ondersteuning effectief toe te passen.

Wat nu? (stof tot nadenken)

1. Hoe kunnen wij als team autonomie-ondersteuning breder toepassen in ons onderwijs?

2. Hoe combineren we keuzevrijheid met de structuur die leerlingen nodig hebben?

3. Wat heeft een leerling volgens jou nodig om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn leerproces?