Les 3: Tandwieloverbrengen

• Overige
• MBO
• Studiejaar 2

Tandwieloverbrengingen

Les 3

Tandwielen

Geven een slipvrije overbrenging waar grote krachten op kunnen worden gezet.

 Met tandwielen kun je ook eenvoudig de draairichting omkeren. Je gebruikt dan een extra tandwiel.

Tandwielkasten

Wat zijn voordelen van gebruik van tandwielkasten?

Tandwielkasten

• Je kunt de tandwielen gemakkelijk smeren met olie.
• Je kunt een as sterk vertragen. (Iedere as zorgt voor een vertraging.)

Stel dat je met de eerste as 4 x vertraagd en daarna nogmaals 4x dan is de totale vertraging 4x4 =16x!

Soorten tandwielkasten:

Rechte tandwielkast	Worm-wormwielkast	Haakse tandwielkast
Er zitten rechte tandwielen in	Kruisende assen	Bevat kegeltandwielen
Eenvoudig/weinig onderhoud	Grote vertraging	vaak twee uitgaande assen
Ingaande en uitgaande as lopen evenwijdig	zelfremmend en word warm	Ingaande as staat 90° op de uitgaande as

Wrijvingswielen

Wrijvingswielen:  zitten in een aandrijving en zorgen dat er iets aangedreven wordt door wrijving. Het bekendste voorbeeld is het wieltje op de dynamo van je fiets.

Als je de toerentallen wilt uitrekenen, kun je de volgende formule gebruiken.

  n1 x d1 = n2 x d2

toerental van wiel x diameter 1 = toerental wiel 2 x diameter wiel 2

Kun je een voorbeeld van een wrijvingswiel geven?

voorbeelden

• Karretje van een achtbaan
• Aandrijvingen waarbij slip nodig is als de machine vastloopt. Hierdoor breekt er niets.
• Aandrijving van een installatie voor het lassen van een ronde buis.

Tandwieloverbrengingen

Tandwieloverbrengingen zijn meestal vertragend. Voor de constructeur is het belangrijk hoe snel de uitgaande as loopt, omdat dit bepaalt hoe snel de productie loopt.

Formule toerental:

(z1 x n1) : z2

Wat staat er op de tandwielkast met 3 trappen als alle 3 een vertraging van 3 hebben?

1. 3
2. 9
3. 6
4. 27

Worm-wormwiel berekingen

toerental ingaande as x het aantal tanden van de worm / het aantal tanden van het wormwiel.

𝑛2= (𝑛1 𝑥 𝑧1)/𝑧2

Formule overbrengverhouding:

i = toerental ingaande as / toerental uitgaande as.

i = 𝑛1/𝑛2

Het kleine tandwieltje heeft 24 tanden en
draait 1500 omw/min.
Het grote tandwiel heeft 72 tanden.

Hoeveel omwentelingen draait het grote wiel per minuut?

1. 4500
2. 1.15
3. 1500
4. 500

ingaande as wormwiel 200 rpm

worm tweegangig

wormwiel 74 tanden