5.1 Wat is een verzorgingsstaat?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.1 Wat is een verzorgingsstaat?

Spoorboekje

1. Wat is een verzorgingsstaat? De 4 V's

2. Welke modellen zijn er voor de verzorgingsstaat?

3. Waardoor verandert de verzorginggsttaat? De 5 I's

Leerdoelen

1.    De leerling kan uitleggen wat een verzorgingsstaat is, wat de 4 V’s zijn en welke rechten en plichten er zijn in de verzorgingsstaat
2.    De leerling kan uitleggen wat de 5 i’s zijn en wat ze betekenen voor de verzorgingsstaat
3.    De leerling kan uitleggen wat solidariteit is en wat dat met de verzorgingsstaat te maken heeft
4.    De leerling kan uitleggen welke hoofdrolspelers er in de verzorggingsstaat zijn en welke rol zij spelen
5.    De leerling kan uitleggen wat het Angelsaksische, Rijnlandse en Scandinavische model van de verzorgingsstaat zijn, kan aangeven wat elk model typeert en kan beargumenteren welk van deze modellen het meest bij Nederland past

Wat is een
verzorgingsstaat?

1.Wat is een verzorgingsstaat?

• Verzorgingsstaat = de overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners.

• Kern van de verzorgingsstaat: solidariteit

Want, je gaat samen met elkaar risicio's delen.

1.De vier V's

De overheid heeft als verzorgingsstaat vier doelen:

1. Verzorgen: ouderen-, zieken- of daklozenzorg. (eenzijdig)
   
2. Verzekeren: sociale zekerheidsstelsel, verzekert mensen van inkomen bij ziekte, werkloosheid, of arbeidsongeschiktheid. (tweezijdig)
3. Verheffen: kansen bieden. Onderwijs en kunstsubsidie
   
4. Verbinden: je betaalt voor elkaar  en het verkleint sociale ongelijkheid. Leidt tot sociale cohesie en natievorming.
   
   

De vier V's in de grondwet

• Klassieke grondrechten: beschermen burgers tegen elkaar en tegenover de overheid

• Sociale grondrechten:

- Voldoende werkgelegenheid (art. 19)
- Bestaanszekerheid en welvaart (art. 20)
- Een goed leefmilieu (art. 21)
- Volksgezondheid en woongelegenheid (art. 22)
- Goed onderwijs (art. 23)

De vier V's in de grondwet

• Sociale plichten:

- Sollicitatieplicht
- Betalen van premies voor zekeringen:  AOW, WW en basiszorgverzekering

2. Welke modellen zijn er voor de verzorgingsstaat?

Het Scandinavische model:

• Flexicurity: flexibele arbeidsmarkt en een sterke sociale zekerheid. Werkloos? --> Individuele begeleiding, goede uitkering en uitgebreide    verlofregelingen
  

• Nadruk op gelijkheid: veel arbeidsparticipatie onder vrouwen

• Hoge collectieve lastendruk door investeringen in onderwijs en kinderopvang

2. Welke modellen zijn er voor de verzorgingsstaat?

2. Het Angelsaksische model

• Geen uitgebreide sociale zekerheid

• Liberale waarden: verantwoordelijkheid, vrijheid en eigen initiatief

• Ondernemersklimaat heeft prioriteit: uitgaven aan de publieke sector veel lager
• Privéscholen en privéklinieken

2. Welke modellen zijn er voor de verzorgingsstaat?

3. Het Rijnlandse (of corporatistische) model:

• Mengelmoes van de twee modellen hiervoor

• Vrije markt ingeperkt door sterke collectieve sector

• Vrije markt ingeperkt door samenwerking overheid, werkgevers en vakbonden

• Solidair?

• Minder goed geregeld: onderwijs en kinderopvang

3. Waardoor verandert de verzorginggsttaat? De 5 I's

• Individualisering: meer keuzevrijheid voor het individu, minder afhankelijkheid van de groep

• Informalisering: losser worden van de maatschappelijke verbanden, opkomst netwerkorganisaties, vermindering gezag autoriteiten

• Informatisering: verandering van communicatie en interactie door ontwikkeling van ICT

• Internationalisering: migratiebewegingen, mondiale economie, Europese integratie

• Intensivering: hoge waardering voor beleving en gevoel

Om welke V gaat het: iedereen met een uitkering in Amsterdam krijgt een cultuurpas

1. Verzorgen
2. Verzekeren
3. Verbinden
4. Verheffen

Om welk model gaat het: mensen gaan ondanks Corona naar hun werk, want ze zijn niet verzekert

1. Scandinavische model
2. Angelsaksische model
3. Rijnlandse model
4. Communistische model

Welke van de 5 I's : mensen willen geen verzorgingsstaat meer omdat er teveel migranten naar NL komen

1. Intensivering
2. Internationalisering
3. Informatisering
4. Informalisering

Welke drie partijen spelen een grote rol in de verzorgingsstaat?

1. Burgemeester, provinciale staten en landelijke politiek
2. Burger, overheid en werkgeversorganisaties
3. Burger, overheid en sociale partners
4. Burger, overheid en verzekeraars

Welk van de drie modellen van de verzorgingsstaat past het beste bij Nederland? En waarom?

Wat vind je van deze les? Is Lessonup prettig of juist niet?

Huiswerk voor volgende week

1. Lees de praktische opdracht alvast door (Magister Studiewijzer & Teams)

2. Vorm alvast een tweetal en bedenk samen een onderwerp