H4 - TH7 - E&M - BS5

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

thema 7 - ecologie en milieu

BS 5

kringlopen

Leerdoelen BS 5

7.5.1 Je kunt de koolstofkringloop beschrijven.

7.5.2 Je kunt de stikstofkringloop beschrijven.

Kringlopen in BS5

koolstofkringloop

stikstofkringloop

Koolstofkringloop

Opdeling in twee verschillende groepen organismen: autotrofe en heterotrofe organismen.

Autotrofe organismen kunnen uit anorganische stoffen organische stoffen maken. Hierbij maken ze gebruik van chloroplasten en lichtenergie.

Heterotrofe organismen: organische stoffen uit andere organische stoffen. Voor de organische stoffen zijn zij afhankelijk van autotrofe organismen.

Dode resten en andere afvalproducten van organismen heet detritus of afval. Dit wordt afgebroken door dierlijke afvaleters en reducenten tot CO2, dat weer door autotrofe organismen opgenomen kan worden.

koolstofkringloop

CO₂ wordt 

• vastgelegd
  

(assimilatie)

•  komt weer vrij
  

(dissimilatie)

koolstofkringloop

CO₂ wordt 

• vastgelegd
  

(assimilatie)

fotosynthese 

koolstofkringloop

CO₂  

•  komt weer vrij
  

(dissimilatie)

(de aerobe)

Assimilatie & dissimilatie

Assimilatie heeft te maken met opbouw. Fotosynthese is een vorm van koolstofassimilatie. 

In de voortgezette assimilatie wordt door de dier/plant glucose omgezet in eiwitten, vetten en koolhydraten.

Dissimilatie heeft te maken met afbraak: organische stoffen worden weer afgebroken.

autotroof v.s. heterotroof

let op legenda:

groen = producent

blauw = consument

bruin = reducent

verstoorde koolstofkringloop

koolstof is opgeslagen in 

gesteente

fossiele brandstoffen

door deze te verbranden 

komt er extra CO2 in de 

atomsfeer 

Voedselkringloop

Koolstofkringloop

Kringlopen in BS5

koolstofkringloop

stikstofkringloop

Stikstofkringloop

Stikstofkringloop

let op legenda:

groen = producent

blauw = consument

bruin = reducent

Stikstof (N₂) Is een stof die niet reageert met andere stoffen. Een plant of dier heeft er dan ook niets aan. N₂ blijft N₂.

Alleen met geweld (bliksem, hitte in een motor) bindt N₂ aan zuurstof. 

Of door sommige bacteriën bindt N₂ aan waterstof. 

Ammoniak (NH3) en ammonium (NH4+) zijn eigenlijk twee toestanden van dezelfde stof. 

Als ammoniak oplost, pikt het een H+ van water zodat NH4+ ontstaat. Als ammonium de lucht in gaat, wordt het weer NH3. 

Nitriet bestaat maar heel kort in de natuur, omdat de reactie tot nitraat heel snel gaat. Dat is goed, want nitriet is giftig.

Deze NH₃ zit binnenin een plant. Het wordt meteen gebruikt door de plant om er N-bevattende organische stoffen van te maken. Deze NH₃ komt dus niet in de grond terecht. De andere NH₃ wel.

Stikstofassimilatie is gewoon assmilatie met stikstof. Assimilatie = opbouw van grotere moleculen uit kleinere moleculen. Dus bv. opbouw van aminozuren uit nitraat (en glucose)

anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is

anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is

aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is

aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is

interactive BiNaS tabel van de stikstofkringloop 

Stikstofkringloop

• Organisch gebonden stikstof komt vooral voor in eiwit, nucleotiden en nucleïnezuren. Stikstof komt ook voor in afvalproducten als ureum.
• Producenten nemen stikstof op via NO₃^- of NH₄⁺. Stikstoffixerende bacteriën kunnen N₂ uit de lucht omzetten in bruikbare stikstof voor planten. Dit kan alleen anaeroob. Vandaar dat deze bacteriën in symbiose leven met planten. 
• Consumenten halen stikstof alleen uit plantaardige eiwitten.
  
• Reducenten zetten via ammonificatie stikstofhoudende verbindingen om in NH3. De ammoniak (NH3) wordt door nitrificerende bacteriën omgezet in nitriet en vervolgens in nitraat.
  
• Bij denitrificatie wordt nitraat door bacteriën omgezet in stikstofgas. 

kringlopen

let op:

ook fosfor, zwavel, kalium en ijzer hebben een kringloop

start: opname uit de bodem via producenten (planten)

via: consumenten

einde: door reduceren weer terug de bodem in

opdrachten 

Maak opdrachten:

30 tm 38 + Testjezelf BS5