Herhalen H1 en H2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Herhaling H1 en H2

Klimaatfactoren

• Breedteligging
• Hoogteligging
•  Gesteldheid van het aardoppervlak (het soort oppervlak wat de zon moet verwarmen; water v.s. land
• Ligging t.o.v. water
• Aanvoer wind en/of zeestromen

1

2

3

4

5

6

7

De zon verwarmt de oceaan

Er ontstaan wolken

Er ontstaat neerslag 

Oceaanwater verdampt 

Water valt terug in de oceaan

Waterdamp koelt af

Waterdamp stijgt op

Isothermen

• Lijn op een weerkaart die een constante temperatuur aanduidt. 

Sleep de onderstaande vakjes naar het juiste begrip:  

Lage drukgebieden

Hoge drukgebieden

Aanlandige wind

Aflandige wind

Stijgende lucht

Dalende lucht

Droog/goed weer

Regenachtig

Tekort aan lucht

Teveel aan lucht

Aflandige wind in de winter is warm

1. Waar
2. Niet waar

Isobaren

Westenwind

Noordoost passaat

Zuidoost passaat

Afwijking naar rechts

Afwijking naar links

Westenwind

0º

30ºNB

30ºZB

60ºNB

60ºZB

90ºNB

90ºZB

L

H

H

H

L

L

H

1.5 Mondiale luchtdrukgordels

Luchtstromen en winden op wereldschaal ontstaan door verschillen in zoninstraling -> lage- en hogedrukgebieden

Mondiale luchtdrukgordels

Tropen:

- veel zonne-energie

- sterke opwarming lucht

- veel warme, vochtige lucht stijgt op 

- weinig lucht over aan het aardoppervlak 

lage luchtdrukgordel

Mondiale luchtdrukgordels

Gebied rond de polen:

- weinig zonne-energie

- koude lucht

- koude lucht daalt -> heldere lucht

- veel lucht over aan het aardoppervlak 

hoge luchtdrukgordel

Mondiale luchtdrukgordels

Gebied er tussenin

hogedrukgebied -> droge gebieden

lagedrukgebied -> gematigde gebieden

Wet van Buys Ballot

Wind krijgt door de draaiing van de aarde 

ook een afwijking:

- naar rechts op het noordelijk halfrond

- naar links op het zuidelijk halfrond

- passaatwinden

- westenwinden

Tropisch regenwoud

Nederland

Himalaya

Stijgingsregen

Stuwingsregen

Frontale regen

Verschillende soorten neerslag

Plaats de juiste omschrijving op de juiste plek

Zonnig

Weinig wind

Veel wind

Bewolkt / neerslag

Overheersende klimaten in Spanje

Zuiden: Middellandse zeeklimaat       

Zuidkust: Steppe en zelfs woestijn    

Noorden: gematigd zeeklimaat           

  

Hooggebergteklimaat (eerder een    

landklimaat door breedteligging)      

 + toendra     

 

Is er voldoende water beschikbaar in Spanje en Nederland, bijvoorbeeld voor landbouw en toerisme?

De hoeveelheid neerslag per tijdseenheid, bijvoorbeeld per uur of per dag.

De nuttige neerslag in een jaar, berekend over een langjarig gemiddelde, voor een bepaald gebied

Het verschil tussen de hoeveelheid neerslag en de verdamping in een gebied.

De verdeling van neerslag in een gebied.

Neerslagverdeling

Neerslagintensiteit

Nuttige neerslag

Waterbalans

Neerslag in Spanje

-noordwesten: veel neerslag

-zuidoosten: weinig neerslag

. Kleuren kaart:

-> Donkerblauw: meeste neerslag

-> Donkergeel: minste neerslag

Het binnenland van Spanje ligt in de regenschaduw: het is hier erg droog. Het binnenland is omringd door gebergten, hier komt bijna geen neerslag.

Neerslagverdeling

• De neerslag is ongelijk over het land verdeeld.
• Hoge neerslagintensiteit -> dit is de hoeveelheid neerslag die in 1 regenbui valt.
• Hoge neerslagintensiteit = kans op overstroming
• Hoge verdamping -> nuttige neerslag is laag
• Nuttige neerslag is laag => neerslag ^_ verdamping
• Lage nuttige neerslag wil dus zeggen dat er weinig neerslag overblijft dat je kunt gebruiken omdat het meeste al verdampt is.

Vormen van landdegradatie

Oorzaken landdegradatie

overbeweiding

toename verdamping/

grondwaterontrekking

verkeerde irrigatiemethoden

verzilting

verwoestijning

verdroging

Waterproblemen in Spanje

1. Teveel neerslag
2. Te weinig neerslag
3. Hoge verdamping

Gevolgen van de waterproblemen in Spanje

1. Verdroging -> verkeerd en teveel irrigeren
2. Verwoestijning -> gebied wordt woestijn door grote droogte, erosie, bosbrand en te weinig grondwater.
3. Verzilting -> zouter worden van de bodem. Dit kan in kustgebieden ontstaan door stijgende zeespiegel. Zout zeewater komt in de bodem.Verzilting kan ook door irrigatie ontstaan bij heet weer, water verdampt en de zouten blijven achter in de bodem.

Oplossingen?

• Stuwdammen 
• Aanvoer water via kanalen en pijpleidingen
• druppelirrigatie landbouw (planten precies geven wat nodig is/geen verspilling)

Foto: stuwdam in de Pyreneeën

Wat is het broeikaseffect?

Gassen die van nature in de atmosfeer 

aanwezig zijn: CO2, methaan en H2O 

(broeikasgassen) die warmte vasthouden 

(natuurlijk broeikaseffect)

Wat is dan het versterkt broeikaseffect?

--> klimaatverandering

Wat betekent ´duurzaam´?

Klimaatbeleid

- Akkoord van Parijs: 

• 49% minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990.

• 95% minder CO2-uitstoot in 2050 ten opzichte van 1990.

-> hernieuwbare energiebronnen

Waarom krijgen we in de toekomst steeds meer te maken met ´extreme weersomstandigheden´?

Klimaatverandering

Stijging gemiddelde temperatuur

Hoosbuien

Piekafvoeren

Verandering neerslagpatroon

Wat is gevolg van verstedelijking/verstening voor de piekafvoer van de rivier?

1. De piekafvoer komt eerder
2. De piekafvoer is kleiner
3. De piekafvoer komt eerder en is groter
4. De piekafvoer komt later en is groter

Nederland

- Wateroverlast: zeespiegelstijging, piekafvoer rivieren

Oplossing:

- Ruimte voor de rivier: wateropvangbekkens, verhogen/verbreden dijken, kribben weghalen, uiterwaarden verlagen etc.

Spanje

- Te weinig water: veel landbouw

Oplossing:

- Groente/fruit verbouwen dat minder water nodig heeft.

- Druppelirrigatie

- Ontziltingsinstallaties: zout --> zoet water maken