H5.1 alkanen_alkenen_kraakreacties_H4

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5.1 Aardolie - alkanen, alkenen, kraakreacties

NOVA - Hoofdstuk 5 - 4H

Leerdoelen

• je leert welke moleculen alkanen zijn
• je leert welke moleculen alkenen zijn
• je kunt  een kloppende reactievergelijking opstellen van een kraakproces 

even herhalen.....

Is gefractioneerde destillatie een scheiding of
 een chemische reactie?
Leg je antwoord uit.

Noteer in je schrift:

Gefractioneerde destillatie is
een ................, 

want ............................................

antwoord + uitleg

• Het is een scheidingsmethode, die berust op verschil in kookpunt. De moleculen met ongeveer hetzelfde kookpunt, komen bij elkaar in dezelfde fractie.
• Er ontstaan geen nieuwe moleculen, dus geen nieuwe stoffen --> dus geen chemische reactie.

Een fractie die op een bepaalde hoogte uit de kolom komt, is ......

1. een mengsel met een kookpunt
2. een mengsel met een kooktraject
3. een zuivere stof met een kookpunt
4. een zuivere stof met een kooktraject

Hoe sterker de binding tussen de moleculen, hoe hoger het kookpunt. Sleep het antwoord naar de juiste plek

grote moleculen

kleine moleculen

Je hoeft de temperatuur en de plek van elke fractie niet uit je hoofd te leren.

Je moet wel weten waar de

• temperatuur

     hoog/laag is 

• moleculen groot/klein zijn

Leg op microniveau uit dat de stoffen die bovenin de kolom verlaten een laag kookpunt hebben.

Aardolie is een mengsel van koolstofverbindingen. 

Aan de soort atomen in het molecuul kun je zien tot welke groep stoffen de koolstofverbindingen behoren.

NOVA  Hoofdstuk 3

Welke atoomsoorten komen altijd voor in moleculen van koolwaterstoffen?

1. C en H
2. C en H2O
3. C en H2
4. C, H, O en N

Koolstofverbindingen behoren dus tot de groep van ....

1. metalen
2. zouten
3. edelgassen
4. moleculaire stoffen

Welk type bindingen komen voor bij koolwaterstoffen?

1. uitsluitend atoombinding
2. uitsluitend vanderWaalsbinding
3. atoombinding en vanderWaalsbinding
4. atoombinding, vanderWaalsbinding en H-bruggen

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

alkaanzuren

alkaanaminen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanolen

alkanen

• in tabel 2 (boek blz 140) staan de eerste 10 alkanen
  (leer de namen en formules!) 
• tussen de C-atomen zitten enkele atoombindingen, dus C - C 
• de algemene formule van een alkaan is C_nH_{2n+2
  --> hierin is n een willekeurig getal
  --> kijk voor een toelichting op de
         volgende dia}

alkanen

alkanen

• de algemene formule van een alkaan is C_nH_2n+2
  --> je ziet in de structuurformules dat ieder C-atoom via atoombindingen gebonden is aan 2 H-atomen
  --> en dan zijn er nog 2 H-atomen extra aan de uiteinden van het molecuul

methaan

ethaan

propaan

butaan

alkanen

alkanen

notatie

• molecuulformule
• structuurformule
• verkorte structuurformule

verkorte
structuurformule

alkanen

molecuul-formule

structuurformule

alkanen

weergave butaan C4H10

• bolletjesmodel
• volledige structuurformule
• verkorte structuurformule
• skelet
  in dit skelet zijn alle symbolen van de C en H atomen weggelaten
  --> op alle hoekpunten zit een C-atoom
  --> de H-atomen moet je zelf erbij bedenken
         (elk C-atoom wil 4 bindingen!)

alkanen

CH3 - CH2 - CH2 - CH3

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

alkaanzuren

alkaanaminen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanolen

alkenen

• tussen twee C-atomen zit een dubbele atoombinding, dus C = C
  (verder C - C bindingen)
• de algemene formule van een alkeen is CnH2n
• bijvoorbeeld buteen, C4H8

alkenen

alkanen

• CnH2n+2
• verzadigde koolwaterstoffen
  dwz de C-atomen hebben het maximale aantal H-atomen gebonden
  
  

alkenen

• CnH2n
  
• onverzadigde koolwaterstoffen

Wat is de formule van heptaan?

1. C6H12
2. C6H14
3. C7H14
4. C7H16

wat is de naam van de stof met de molecuulformule C5H12 ?

1. propaan
2. pentaan
3. butaan
4. ethaan

Is deze verbinding verzadigd of onverzadigd?

1. verzadigd
2. onverzadigd

Is deze verbinding verzadigd of onverzadigd?

1. verzadigd
2. onverzadigd

Welke type chemische reactie vindt plaats bij kraken?

1. een verbrandingsreactie
2. een vormingsreactie
3. een katalytische reactie
4. een ontledingsreactie

Welke bindingen worden verbroken bij kraken?

Bij het kraken van een koolwaterstoffractie ontstaan...

1. alleen verzadigde koolwaterstoffen
2. koolstofdioxide en water
3. een mengsel van verzadigde en onverzadigde koolwaterstoffen
4. alleen onverzadigde koolwaterstoffen

Alkaan

Alkeen

Sleep de woorden naar het juiste vak

onverzadigd

verzadigd

C6H12

C18H38

C4H10

C23H46

propaan

etheen

Wat is de belangrijkste reden om koolwaterstoffen te kraken?

1. Lange koolwaterstofketens geven meer uitstoot van koolstofdioxide.
2. De vraag naar kortere koolwaterstofketens is groter.
3. Kortere koolwaterstofketens zijn eenvoudiger te transporteren.
4. Lange koolwaterstofketens zijn moeilijk op te slaan.

Geef de molecuulformule van het ontbrekende reactieproduct.

antwoord

Huiswerk

Bestuderen / goed doorlezen H5.1

Maken + nakijken opgaven 4 t/m 7