Paragraaf 2 : Ordenen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Herhaling!

• WIe is deze man?
• Wat heeft hij 'bedacht'?
• Wat waren de gevolgen?

Planning

• Vraag 12 nakijken
• vraag 13 maken
• Start § 2

samengevat

Gebruik de leertekst.

12a

a Hoe verdiende Nederland geld in Oost-Indië

tijdens de periode van de VOC?

En in de tijd van het cultuurstelsel? Vul de zinnen aan.

12a

• Tijdens de periode van de VOC verdiende  Nederland geld met de handel in
• specerijen in Oost-Indië.

•   In de tijd van het cultuurstelsel verdiende  Nederland geld door Javaanse boeren  op een vijfde van hun grond  producten als suiker, koffie en tabak  te laten verbouwen. Die producten  moesten ze afstaan aan Nederland

12b

Hoe bestuurde Nederland Oost-Indië tijdens

de periode van de VOC?

En in de tijd van het

cultuurstelsel? Vul de zinnen aan

12b

• Tijdens de periode van de VOC bestuurde de  VOC Oost-Indië. De VOC
• mocht ambtenaren aanstellen en  bestuurders (zoals de gouverneurgeneraal) benoemen.
  
• In de tijd van het cultuurstelsel bestuurden ambtenaren (gouverneur-generaal  en residenten) Nederlands-Indië.
• Zij gaven hun bevelen door aan  de Indonesische regenten, die het Indonesische volk bestuurden.

13

Het is duidelijk dat het cultuurstelsel voor de  bevolking van Java verschrikkelijk was. Je gaat je  inleven in de situatie van een Javaanse boerin en  haar baby. Hierover ga je een brief schrijven aan de  resident.
13 a Lees WB bron 2. Voordat je de brief gaat
schrijven bepaal je welke bronnen nuttig
zijn voor deze opdracht en vul je het schema
hiernaast in. Als een bron niet nuttig is, hoef je
geen toelichting te geven

13b

b Schrijf op een apart vel een brief aan de  resident. In de brief vraag je om hulp voor  Lastri en haar baby. Laat merken dat je respect  hebt voor de resident.

Behandel de volgende onderwerpen in de brief:

• een korte inleiding, waarin je vertelt hoe het  leven van Lastri was vóór de invoering van het  cultuurstelsel;
• een uitleg van wat het cultuurstelsel allemaal  verwacht van Lastri;
• waardoor Lastri hongerlijdt;
• om welke reden je de eisen van de
Nederlanders én de regenten zo onrechtvaardig  vindt;

• een mogelijke oplossing voor de problemen  van Lastri, waarbij de resident kan helpen

Je brief moet ongeveer 100 woorden lang zijn.
Gebruik de informatie en de bronnen uit je
handboek en werkboek als inspiratie.

Zelfstandig maken § 2: ordenen

Eerder klaar :lezen lesboek § 3

Let op!

HB= handboek (lesboek)

WB = werkboek

1

Gebruik bron 1 en 2. In bron 2 staan vragen die handig zijn bij het bekijken en ordenen van beeldbronnen. Je gaat oefenen met vragen stellen bij bron 1. 

Beantwoord de vragen bij de stappen 1, 2 en 3 voor deze bron. (Stap 4 oefen je pas in opdracht 7.)

.

1a/b

• a stap 1: Over welk jaar of welke periode gaat de beeldbron?
• Over 1596 .
• b stap 2: Lees het bijschrift. Om welke twee
• redenen was de reis van de Nederlanders zwaar?
• Door het gebrek aan water en voedsel
• en door de gevechten in Bantam.

.

1c

• c stap 3: Bekijk de beeldbron grondig. Wat gebeurt er op de bron? Vul de juiste woorden in. 
  
• Er wordt gevochten . Dat is te zien aan het vuur uit de kanonnen

.

2

• De VOC werd pas in 1602
  
• opgericht.

3

• C De VOC werd één jaar later, in 1798, opgeheven.

4

• Op welke twee bronnen in je handboek zie je
  
• bestuurders uit de tijd van het cultuurstelsel?
  
• (stap 3)
  
• Op HB bron 2 en 4. 

5 a/b

• a Onderstreep het juiste woord. (stap 1)
  
• De gebeurtenis op de bron speelt in de periode
  
• van de VOC.
• b Lees het bijschrift. Waarover gaat HB bron 5?
  
• (stap 2)
  
• Over de bouw van het ‘kasteel’ (fort)
  
• van Batavia.

5c

• c Hoe past de gebeurtenis op de beeldbron bij
  
• wat de Nederlanders in die periode deden in
  
• Oost-Indië? (stap 2)
• B De Nederlanders stichtten handelsposten.

6

• Gebruik HB bron 6. Wie of wat staat er op de
  
• bron, wat gebeurt er op de bron? Maak de zinnen
  
• kloppend. (stap 3)
  
• In Nederlands-Indië werd thee verbouwd op plantages . Dit product werd geoogst door vrouwen . Een
• opzichter kijkt toe. 

7

 Je hebt geoefend met de eerste drie stappen ombeeld bronnen te ordenen. Nu ga je de bronnen ordenen op tijd en op onderwerp. (stap 4)

7a

7b

8a

• 8 Gebruik WB bron 2, 3 en 4.
• a Welke bron hoort bij welk begrip?
  
• A Strafexpeditie.
  
• B Handelsmonopolie.
  
• C Cultuurstelsel

8

• Bron 2 hoort bij begrip: B.
  
• Bron 3 hoort bij begrip: C.
  
• Bron 4 hoort bij begrip: A.
• 10

8b

b Kruis aan bij welke periode de bron het beste

past.

8b