1.4 Celorganellen [les 1]

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Tas van tafel

Laptop + notitiespullen pakken

e 

Tomaten die rijp worden veranderen van kleur. Ze veranderen van groen naar uiteindelijk rood (T1)

1. Chloroplasten veranderen in leukoplasten
2. Chloroplasten veranderen in chromoplasten
3. Chromoplasten veranderen in leukoplasten
4. Chromoplasten veranderen in chloroplasten

Een stamcel die eenmaal gedifferentieerd is kan weer een stamcel worden (T1)

1. Waar
2. Niet waar

Leerdoel

Ik ken de verschillende onderdelen van een dierlijke cel

Welke binas tabel gaat over dierlijke cellen?

Welk celorganel hoort er bij een dierlijke cel?

WEL

NIET

Mitochondrium

Celkern

Chloroplast

Endoplasmatisch
reticulum

Vacuole

Golgi-systeem

Leerdoel

Ik ken de functies van de celkern, ribosomen en het endoplasmatisch reticulum

Wat zit er in de celkern? (R)

Wat is de functie van dat DNA? (R)

Kan DNA de celkern verlaten? (R)

1. Ja
2. Nee

Conclusie

- De celkern bevat DNA

- DNA bevat de informatie dat alles in de cel regelt en aanstuurt

- DNA zelf kan de celkern nooit verlaten

- Wat gebeurt er dan wel?

DNA in de praktijk

1. DNA kan worden afgelezen en worden gekopieerd. Deze kopie heet RNA

2. RNA kan de celkern wel uit via poriën in de celkernmembraan

3. RNA kan buiten de celkern worden afgelezen, hierbij worden eiwitten gevormd

4. Eiwitten zetten vervolgens allerlei processen in de cel op gang

Ribosomen

RNA (kopie van DNA) wordt afgelezen in ribosomen
Hierbij worden eiwitten gevormd

Het ruw endoplasmatisch reticulum (RER)

Deelt poriën met de celkern (en ligt er dus deels omheen)

Bevat ribosomen

Transporteert eiwitten naar de rest van de cel

Elke cel bevat er slechts één

Het glad endoplasmatisch reticulum (GER)

Speelt rol bij stofwisseling, afbraak van gifstoffen en opbouw van vetten (celmembraan)

Bevat géén ribosomen

Elke cel bevat er slechts één, grootte afhankelijk van celtype

Wat is het grote verschil tussen de RER en de GER? (T1)

Bij de vorming van eiwitten gebaseerd op de DNA-code spelen drie celorganellen een rol. Noem ze alle drie. (T1)

Beredeneer of de cellen in de lever een relatief grote of juist kleine ger hebben. Verklaar je antwoord.

Huiswerkopdracht

Neem de tabel over en vul deze in met de celorganellen die we besproken hebben tot nu toe. Zorg dat je meer kan toevoegen. Deze tabel kun je gebruiken bij het leren voor de toets.

Type celorganel

Plant en/of dierlijke cel?

Wat is de functie?

Hoeveel zitten er in één cel