H4 - T1: BS4 Celorganellen les 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

ORGANEN

CELLEN

WEEFSELS

rode bloedcel

eicel

dijbeenspier

hart

kraakbeenrondom de kop van je dijbeen

botgedeelte van het dijbeen

Tomaten die rijp worden veranderen van kleur. Ze veranderen van groen naar uiteindelijk rood (T1)

1. Chloroplasten veranderen in leukoplasten
2. Chloroplasten veranderen in chromoplasten
3. Chromoplasten veranderen in leukoplasten
4. Chromoplasten veranderen in chloroplasten

Welke binas tabel gaat over dierlijke cellen?

Welk celorganel hoort er bij een dierlijke cel?

WEL

NIET

Mitochondrium

Celkern

Chloroplast

Endoplasmatisch
reticulum

Vacuole

Golgi-systeem

Wat zit er in de celkern?

Wat is de functie van dat DNA?

Kan DNA de celkern verlaten?

1. Ja
2. Nee

Conclusie

- De celkern bevat DNA

- DNA bevat de informatie dat alles in de cel regelt en aanstuurt

- DNA zelf kan de celkern nooit verlaten

- Wat gebeurt er dan wel?

Leerdoel

Ik ken de functies van de celkern, ribosomen en het endoplasmatisch reticulum

DNA in de praktijk

1. DNA kan worden afgelezen en worden gekopieerd. Deze kopie heet RNA

2. RNA kan de celkern wel uit via poriën in de celkernmembraan

3. RNA kan buiten de celkern worden afgelezen, hierbij worden eiwitten gevormd

4. Eiwitten zetten vervolgens allerlei processen in de cel op gang

Stap 1: de celkern

• Kernplasma met daarin chromosomen (lange moleculen DNA die rond een aantal eiwitten zijn gewikkeld) 
• DNA bevat informatie over de erfelijke eigenschappen van een organisme
• Nucleolus = kerlichaampje: maakt delen van ribosomen
• kernporiën -> cytoplasma

binas tabel 70A

Stap 2: het Endoplasmatisch Reticulum (ER)

Uitgebreid netwerk van dubbele membranen dat is aangesloten op het kernmembraan

• Ruw (RER): met ribosomen op de membranen. Een ribosoom is een bolvormig organel dat eiwitten produceert (synthese) die in blaasjes vervoerd worden
• Glad (GER): bevat geen ribosomen, dus andere functie afhankelijk van celtype (bijv: vetten, hormonen, giftige stoffen onschadelijk maken)

Stap 3: het Golgisysteem

Bestaat uit opeengestapelde platte membranen in het cytoplasma van de cel

• Neemt blaasjes op en bewerkt eiwitmoleculen totdat ze hun definitieve vorm hebben
• Daarna afsnoeren eiwitblaasjes -> exocytose of voor gebruik binnen de cel
• lysosoom is een voorbeeld

Mitochondriën

• Bolvormig organel
• Dubbele membraan
• Afbraak eiwitten, vetten en koolhydraten 
• Zuurstof en enzymen nodig -> ENERGIE ontstaat (opgeslagen als ATP)

Chloroplasten

• Dubbel membraan en enzymen
• Fotosynthese
• Lichtenergie => glucose 

binas 79B

Membranen

• Fosfolipiden dubbellaag met hydrofiele kop (P) en hydrofobe staart (2 vetzuurmoleculen - 1 verzadigd + 1 onverzadigd)
• Eiwitmoleculen: transport stoffen in/uit cel
• Koolhydraatketens: herkenning
• Cholesterol: stevigheid

binas 79D, 67G2+3

Wat heeft een plantaardige cel wel
wat een dierlijke cel niet heeft?

1. celkern, plastiden en chromosomen
2. cytoplasma, vacuole en celwand
3. celmembraan, bladgroenkorrels en celwand
4. vacuole, plastiden en celwand

Welk organel bestaat uit een
dubbelde fosfolipide-laag?

1. Celwand
2. Celmembraan
3. Cytoplasma
4. Kernplasma

Wat is de functie van het golgi-systeem in de cel?

1. zorgt voor intracellulaire vertering
2. produceren van eiwitten
3. vorm geven aan eiwitten en het verpakken van eiwitten in blaasjes
4. vervoeren van eiwitten door de cel

Wat is de functie van een lysosoom
in de cel?

1. zorgt voor intracellulaire vertering
2. drager van erfelijke eigenschappen
3. vervormen van eiwitten
4. transporteren van stoffen in de cel

Als appels rijp worden, verandert de schil van kleur.
Welke verandering in de plastiden is hiervan de oorzaak?

1. chloroplasten zijn overgegaan in chromoplasten
2. chloroplasten zijn overgegaan in amyloplasten
3. chromoplasten zijn overgegaan in amyloplasten
4. amyloplasten zijn overgegaan in chromoplasten

Onderdelen in een cel zijn:
1) ribosomen
2) leukoplast
3) celwand
4) grote vacuolen
Welke onderdelen komen alleen voor in plantaardige cellen?

1. Alleen 2 en 3
2. 1, 2, 3 en 4
3. Alleen 2, 3 en 4
4. Alleen 3

Welke twee organellen zijn betrokken bij de eiwitsynthese in het cytoplasma?

1. Ribosomen, ER en Celmembraan
2. Ribosomen en chloroplasten
3. Plastiden
4. Ribosomen en ER

Waar vindt dissimilatie (verbranding) plaats?

1. In onderdeel B
2. In onderdeel E
3. In onderdeel F
4. In onderdeel B, E en F

In welk celorganel wordt ATP gemaakt?

Bekijk de afbeelding
Dit is een:

1. Bacteriële cel
2. Schimmelcel
3. Plantaardige cel
4. Dierlijke cel

Wat is de functie van de celkern?

1. Stevigheid
2. Wateropslag regelen
3. Opslag van DNA
4. Alle celorganellen op hun plek houden

Hiernaast staat een schema van een cel.

Welk cijfer geeft het endoplasmatisch reticulum aan?

Welk cijfer geeft het
endoplasmatisch reticulum aan?

Iemand heeft suikerziekte (diabetes). In welk organel zal deze patiënt als eerste gevolgen ondervinden van het gebrek aan glucose?

1. Golgi-systeem
2. Celkern
3. Ribosoom
4. Mitochondrium

Hoe gingen deze vragen?

een makkie

ging wel aardig

50/50

kon beter

echt slecht

Volgende les afhebben:

28 t/m 39