8.4 sociaal gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

8.4 Sociaal gedrag

8.4 Sociaal gedrag

Terugblik

Aangeboren (erfelijk)

Aangeleerd

organisme met korte levensduur

organisme met lange levensduur

gedrag nodig voor overleving jong dier

organisme in een veel veranderende omgeving

Baltsgedrag solitaire dieren

1. Conditioneren
2. Imitatie
3. Trial and error
4. Inprenten

Je ringtone is een toeter van een auto. Als een echte auto toetert heb je de neiging om je telefoon te pakken.

1. Inprenting
2. Conditionering
3. Imitatie
4. Gewenning

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Een politiepaard loopt braaf langs vuur.

1. Inprenting
2. Gewenning
3. Trial and error
4. Conditionering

Deze vorm van leren gebeurt in een gevoelige periode

1. Gewenning
2. Conditionering
3. Trial and error
4. Inprenting

Deze vorm van leren is ook wel 'proefondervindelijk leren'

1. Conditionering
2. Trial and error
3. Inprenting
4. Gewenning

Het aanleren van gedrag door beloning of straf

1. Conditionering
2. Gewenning
3. Trial and error
4. Inprenting

3 soorten sociaal gedrag

1. Paringsgedrag

2. Territoriumgedrag

3. Broedzorg

Leerdoel:

8.4.1 Je kunt verschillende typen sociaal gedrag onderscheiden.

Sociaal gedrag

Sociaal gedrag = gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar

Het gedrag van het ene individu (dier/mens) is een prikkel voor het andere individu.

Dit gedrag kan een houding, geluid, kleur, geur of gebaar zijn. 

Communicatie = afgeven van signalen

Paringsgedrag

Paringsgedrag (of balts) zijn een aantal handelingen die een gedragsketen vormen om een partner aan te trekken en te motiveren voor paring.

Voorbeeld is het paringsgedrag van de fuut of van de stekelbaars. 

Tijdens paringsgedrag is het gedrag van het ene individu een signaal voor het andere. Het afgeven van signalen is dus een vorm van communicatie. 

Territoriumgedrag

Territorium = gebied rond de nestplaats

Territoriumgedrag = gedrag om het territorium af te bakenen en te verdedigen tegen indringers.

Territoriumgedrag uit zich in dreiggedrag. Dreiggedrag heeft kenmerken van aanvalsgedrag als van vluchtgedrag. Ook kan er imponeergedrag gebruikt worden om het territorium te beschermen. 

Territoriumgedrag

Dreiggedrag = gedrag bedoeld om indringers te verjagen

Territoriumgedrag

Aanvalsgedrag = gedrag waarbij een dier gaat vechten met een ander dier

Broedzorg

Bij veel diersoorten leven de individuen niet samen. Ze vormen alleen een paar tijdens de balts en de paring. Vaak verzorgt óf alleen het vrouwtje óf alleen het mannetje de eieren en de jongen. Dit noem je broedzorg. Broedzorg is een combinatie van verschillende soorten gedrag, waaronder voedingsgedrag         en verzorgingsgedrag

Al het gedrag dat dieren vertonen rondom wat, wanneer en hoe ze eten, heet voedingsgedrag.

Het gedrag dat dieren vertonen bij het verzorgen van zichzelf of een ander heet verzorgingsgedrag.

Verantwoorde behuizing

Om natuurlijk gedrag te stimuleren is er steeds meer aandacht voor verantwoorde behuizing van dieren

Voor dierenwelzijn is een verantwoorde behuizing nodig, waarin de dieren zo veel mogelijk hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. 

Nadelen onverantwoorde huisvesting

- Verwondingen

- Stereotype gedrag

Aan het werk! Biologie

Wat? 8.4 Sociaal gedrag

Maak je samenvatting