8.4 Sociaal gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

Start van de les

- Rustige binnenkomst, direct naar je eigen tafeltje (klasopstelling).

- Check bij jezelf: jas/pet/kauwgom?

- Tablet blijft in de tas. Werkspullen pak je voor je.

- Zachtjes overleg tot timer is afgelopen. 

- leesmoment (lezen theorie uit je lesboek):

Lezen basisstof 3 en 4.

&

Moeilijke/ongelezen basisstoffen herhalen.

8.4 Sociaal gedrag

8.4 Sociaal gedrag

Leerdoelen 8.4 Sociaal gedrag

Je kunt verschillende soorten sociaal gedrag onderscheiden

Terugblik

Wat weet je nu al?

Aangeboren (erfelijk)

Aangeleerd

organisme met korte levensduur

organisme met lange levensduur

gedrag nodig voor overleving jong dier

organisme in een veel veranderende omgeving

Baltsgedrag solitaire dieren

1. Conditioneren
2. Imitatie
3. Trial and error
4. Inprenten

Je ringtone is een toeter van een auto. Als een echte auto toetert heb je de neiging om je telefoon te pakken.

1. Inprenting
2. Conditionering
3. Imitatie
4. Gewenning

Een politiepaard loopt braaf langs vuur.

1. Inprenting
2. Gewenning
3. Trial and error
4. Conditionering

Deze vorm van leren gebeurt in een gevoelige periode

1. Gewenning
2. Conditionering
3. Trial and error
4. Inprenting

Deze vorm van leren is ook wel 'proefondervindelijk leren'

1. Conditionering
2. Trial and error
3. Inprenting
4. Gewenning

Het aanleren van gedrag door beloning of straf

1. Conditionering
2. Gewenning
3. Trial and error
4. Inprenting

Sociaal gedrag

• Sociaal gedrag = gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar.
• Signaal  = handeling die als prikkel werkt voor de volgende handeling van een soortgenoot.
• Communicatie = afgeven van signalen, bijvoorbeeld: een houding, geluid, kleur, geur of gebaar.

Signalen

Signalen: 

Signalen kunnen worden afgegeven via:

1. Geuren
2. Kleuren
3. Geluiden
4. Houdingen
5. Gebaren

Territoriumgedrag

• Territorium = gebied rond de nestplaats
• Territoriumgedrag = gedrag om het territorium af te bakenen en te verdedigen tegen indringers.
• Territorium gedrag uit zich onder andere in dreiggedrag, imponeergedrag en aanvalsgedrag.

Territoriumgedrag: imponeergedrag

Imponeergedrag: zich zo groot en indrukwekkend mogelijk maken 

Territoriumgedrag: dreiggedrag

Dreiggedrag = gedrag bedoeld om indringers te verjagen

Territoriumgedrag: aanvalsgedrag

Aanvalsgedrag = gedrag waarbij een dier gaat vechten met een ander dier

Paringsgedrag

Baltsgedrag = om partner aan te trekken en te motiveren voor paring

Broedzorg / verzorgingsgedrag

Het verzorgen van eieren en jongen

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. vluchtgedrag
3. baltsgedrag
4. territoriumgedrag

Welke vorm van gedrag is dit?

1. Voortplantingsgedrag
2. Broedzorg
3. Baltsgedrag
4. Territoriumgedrag

Een voorbeeld van een gedragsketen is paringsgedrag

1. Waar
2. Niet waar

Wat is dit voor
gedrag

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

Mensen en dieren vertonen beide territoriumgedrag

1. waar
2. niet waar

Aan de slag!

Thema 8, basisstof 4

Opdracht 1-7 maken en nakijken

Strijders

Plus-opdrachten / Samenhang

Klaar?

- Alles nagekeken?

- Door met de volgende lesson-up