NOVA H5.2 les 3 Isomeren

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5.2 Isomerie & naamgeving

Les 3  NOVA HAVO4 Hoofdstuk 5

Koolstofverbindingen

Deze les

• Wat weet je nog van de vorige lessen over H5.1?
• Bespreken HW opgaven
• Uitleg isomeren 
• Zelf aan de slag 

Welk van de volgende stoffen is een alkaan?

1. C​21​​H​42​​
2. C​18​​H​38​​
3. C​7​​H​14​​

Het proces waarbij door middel van warmte grote alkaanmoleculen gebroken worden in kleinere moleculen, noem je

1. thermisch kraken
2. katalytisch kraken
3. gefractioneerde destillatie

Bij gefractioneerde destillatie scheid je stoffen op basis van kookpunt. De stoffen met het hoogste kookpunt komen ....

1. bovenin de kolom, want de moleculen hebben een sterke vdW-binding
2. onderin de kolom, want de moleculen hebben een sterke vdW-binding
3. onderin de kolom, want daar is het het koudst
4. bovenin de kolom, want daar is het het warmst

welke stof ontstaat er nog meer bij de volgende kraakreactie:

C​8​​H​18​​→C​5​​H​12​​+...

1. pentaan
2. penteen
3. propaan
4. propeen

Huiswerk bespreken

opgave 5 - Kraakproces [1]

a Thermisch kraken en katalytisch kraken

b Thermisch kraken: door sterke verhitting grote alkanen breken tot
                                            kleinere alkanen en alkenen.

     Katalytisch kraken: door verhitten in aanwezigheid van een katalysator
                                              grote alkanen breken tot kleinere alkanen en alkenen.

c Uit één stof ontstaan meerdere nieuwe stoffen.

d 
       octaan                  pentaan            propeen

opgave 6 - Kraakproces [2]

a De alkanen doen dienst als brandstof in benzine.

b Van alkenen worden kunststoffen gemaakt.

c 

                                    pentaan       propeen       buteen

opgave 7 - Kraakproces [3]

a  20 C = 8 C + 2x C                                       42 H = 18 H + 2y H

     20 = 8 + 2x                                                   42 = 18 + 2y
     20 - 8 = 2x                                                    42 - 18 = 2y

      12 = 2x                                                           24 = 2y

        6 = x                                                              12 = y

     dus de formule van de tweede koolwaterstof is C6H12(l)

opgave 7 - Kraakproces [3]

b Door de gasoliefractie te destilleren krijg je niet de
    koolwaterstofsamenstelling die nodig is om benzine te 
    maken.

    Bij het verder destilleren van gasolie worden alleen de koolwaterstoffen
    van elkaar gescheiden die 15 tot 25 C-atomen bevatten.

    Door te kraken worden de moleculen in gasolie afgebroken tot kleinere
    moleculen (benzine).

Leerdoel

1. Je kunt de structuurformules tekenen van
   alle isomeren van een stof.

Wat zijn de molecuulformules
van deze moleculen?

Isomerie

Neem over als aantekening of markeer de definitie op blz 145 van je boek

Isomerie

              stoffen van isomeren

hebben verschillende

chemische eigenschappen

Isomeren

In de figuur staan de koolstofketens van een C5 molecuul getekend.
--> welke koolstofketens geven
        hetzelfde molecuul weer?
        (noteer je antwoord in je schrift
          bijv. als P = Q = R en X = Y)
--> hoeveel isomeren zijn er
       getekend? 

Isomerie

Welke uitspraak is juist?
De moleculen ... en ... zijn
isomeren van elkaar.

1. A en G
2. F en H
3. E en C
4. I en H

Alle isomeren van een stof....

Teken alle isomeren van

1. 

2.  

Teken de structuurformules in je schrift

Nabespreken: hoe heb je het aangepakt?

C​4​​H​10​​

C​5​​H​12​​

Leerdoelencheck

Teken alle isomeren van  in je schrift

Nabespreken:

alle isomeren op het bord tekenen

hoeveel verschillende zijn er?

C​6​​H​14​​

Bewaar deze tekening goed, hiermee gaan we de volgende les mee verder

 Eigen werk

Lees van H5.2 blz 143 t/m blz 145 goed door

Teken alle isomeren van heptaan in je schrift (het zijn er 9!)
Maak opgave 9  

Maak de opgave op de volgende dia maken en foto inleveren op laatste dia van deze LessonUp

foto van alle isomeren van hexaan:

Bij het kraken wordt één eicosaanmolecuul  C20H42 afgebroken tot drie kleinere koolwaterstofmoleculen.

Neem aan dat twee van deze moleculen C4H8  en C11H24 zijn.        Daarnaast is er nog een derde koolwaterstofmolecuul.

a Geef de reactievergelijking voor het kraken van
    eicosaan in molecuulformules.

b Geef de reactievergelijking voor de volledige
    verbranding van eicosaan in molecuulformules.

c Teken de verkorte structuurformules van
    5 mogelijke isomeren van C11H24.

foto van de uitwerking van de opgave over eicosaan: