7.3 bouwen en beschermen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

7.3 Bouwen en beschermen

Planning

Terugblik 

Uitleggen 7.3

Opdrachten maken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waar bouw en beschermende stoffen voor nodig zijn en hoe je lichaam er aan komt.
• Je kunt uitleggen welke bouwstoffen je lichaam nodig heeft
• Je kunt uitleggen wat eetstoornissen zijn

Energierijke stoffen

Bouwstoffen

Beschermende stoffen

Koolhydraten 

Vetten

Eiwitten

Mineralen

Vitaminen

Vetten

Water

Mineralen

Hoe ontstaat overgewicht?

1. Door te weinig beweging
2. Door te veel beweging
3. Door een goede energiebalans
4. Door een verstoorde energiebalans

Welk mineraal maakt je tandglazuur sterker?

1. Ijzer
2. Fluor
3. Calcium
4. Fosfor

Koolhydraten

Vetten 

Eiwitten

Brandstoffen

Bouwstoffen

Beschermende stoffen

Vetten 

Eiwitten

Water

Mineralen

Vitaminen

Mineralen

Welk van de volgende voedingsstoffen is de belangrijkste bouwstof?

1. Vetten
2. Eiwitten
3. Koolhydraten
4. Mineralen

Bo gaat op de fiets naar school, nadat ze haar ontbijt heeft overgeslagen. Ze wordt
al snel moe en komt een beetje duizelig het schoolplein op.
Aan welke voedingsstof heeft ze een tekort in haar bloed?

Bouwstoffen

water

mineralen

eiwitten

vetten

Bouwstoffen waarvoor nodig?

• Als je in de groei zit; vooral veel bouwstoffen nodig (eiwitten, water, mineralen, vetten) 

• Als je volwassen bent; vernieuwen bot (calcium en fosfor), vervangen bloed (ijzer) 

cellen

Je lichaam bestaat uit cellen

Cellen bestaan uit:

celkern, cytoplasma en celmembraan.

Groeien = nieuwe cellen aanmaken

Bouwstoffen = water, eiwitten en mineralen.

Nodig om nieuwe cellen te maken > groeien en onderhoud

Waarom hebben vrouwen meer ijzer nodig dan mannen?

Uit hoeveel procent water besta jij?

Hoeveel kg is dat?

???

Uitwerking

65%/100 = 0,65

0,65 * 73 kg = 47,5 kg

opdrachten maken

Maak 1 t/m 9 van 7.3

Begrippenlijst ISK

Celmembraan: Het celmembraan is de buitenkant van de cel. Het houdt alles binnenin de cel bij elkaar en bepaalt wat er in en uit de cel mag, zoals een poortwachter.

Celkern: De celkern is het controlecentrum van de cel. Hierin zit de informatie (DNA) die de cel vertelt wat hij moet doen, zoals het regelen van groei en herstel.

Cytoplasma: Het cytoplasma is de geleiachtige vloeistof in de cel. In het cytoplasma drijven alle andere onderdelen van de cel rond en worden belangrijke processen uitgevoerd.

Bouwstoffen zijn voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft om te groeien en zichzelf te herstellen. Ze zorgen ervoor dat je spieren, botten, huid, en organen sterk en gezond blijven. Bouwstoffen zijn vooral belangrijk als je lichaam groeit, zoals bij kinderen en tieners, of als je lichaam moet herstellen, bijvoorbeeld na een wond.

Belangrijke bouwstoffen zijn:

Eiwitten: Deze zitten in vlees, vis, eieren, bonen, en noten. Ze helpen je lichaam om spieren en andere weefsels op te bouwen en te herstellen.

Mineralen: Zoals calcium en ijzer. Calcium helpt je botten en tanden sterk te blijven, en ijzer is belangrijk voor gezond bloed.

Bouwstoffen helpen je dus om sterk en gezond te blijven.

les 2

• Je kunt uitleggen waar bouw en beschermende stoffen voor nodig zijn en hoe je lichaam er aan komt.
  
• Je kunt uitleggen welke beschermende stoffen je lichaam nodig heeft
  
• Je kunt uitleggen wat eetstoornissen zijn

Welk mineraal maakt je tandglazuur sterker?

1. Ijzer
2. Fluor
3. Calcium
4. Fosfor

Koolhydraten

Vetten 

Eiwitten

Brandstoffen

Bouwstoffen

Beschermende stoffen

Vetten 

Eiwitten

Water

Mineralen

Vitaminen

Mineralen

Energierijke stoffen zijn:

1. eiwitten, mineralen, water, vetten
2. vitaminen, mineralen
3. Koolhydraten, vetten
4. vitaminen, vetten

Wat is een kcal?

1. De hoeveelheid energie in voedsel
2. Het gewicht van het stuk voedsel
3. Hoeveel gram suiker er in zit

Je lichaam heeft bouwstoffen nodig. Wat zijn de bouwstoffen?

1. Eiwitten, zetmeel, koolhydraten, suikers en vitamines
2. Eiwitten, koolhydraten, vezels, mineralen en vitamines
3. Eiwitten, zetmeel, vezels, vetten, vitamines en mineralen
4. Eiwitten, koolhydraten, vetten, water, vitamines en mineralen

Beschermende stoffen

Beschermende stoffen: Zorgen voor bescherming en weerstand tegen ziekten.

• Vitaminen(A, B, C, D)
  
• Mineralen(calcium, ijzer)
  

Overgewicht

Waarom is een te groot reserve slecht voor je?

Gewrichten

Hart en vaatziekten

Suikerziekte (diabetes type 2)

Ondergewicht

Waarom is te weinig reserve niet goed voor je?

Geen reserve bij ziekte

Tekort aan vitamines 

Tekort aan mineralen (bloedarmoede)

Belemmering van de groei

Eetstoornissen

Door media ontstaat een gewenst beeld

Sommige mensen streven dit na en letten daarbij niet op hun gezondheid

Niet alleen het lichaam leidt onder deze wens, ook kan dit psychisch grote gevolgen hebben

Als je onzeker bent over jezelf en je wilt bijvoorbeeld dunner zijn, trek dan aan de bel voordat je een eetstoornis ontwikkelt zoals anorexia nervosa of boulimia nervosa

Anorexia           Boulimia

Altijd bezig met afvallen             Vreetbuien, daarna 

worden erg dun maar                 schuldgevoel: overgeven, 

vinden zichzelf dik.                     laxeermiddelen.

Vaak komen de stoornissen voort uit onzekerheid. Het zijn echte ziektes waar je bij geholpen moet worden. Door gebrek aan beschermende stoffen wordt je steeds zwakker.

opdrachten maken

 maak 7.3 10 t/m 16

Begrippenlijst ISK

Overgewicht: Overgewicht betekent dat iemand te zwaar is voor zijn of haar lengte. Dit gebeurt meestal als je meer calorieën (energie) eet dan je lichaam nodig heeft, waardoor de extra energie als vet wordt opgeslagen. Overgewicht kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals diabetes, hartziekten, en gewrichtspijn. Het is belangrijk om gezond te eten en genoeg te bewegen om een gezond gewicht te behouden.

Ondergewicht: Ondergewicht betekent dat iemand te licht is voor zijn of haar lengte. Dit kan gebeuren als je niet genoeg eet of als je lichaam niet genoeg voedingsstoffen opneemt. Ondergewicht kan ook gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals zwakte, vermoeidheid, en een zwak immuunsysteem, waardoor je makkelijker ziek wordt. Om een gezond gewicht te bereiken, is het belangrijk om voldoende en gevarieerd te eten.