Tijdvak 5 t/m 8 Examenvragen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

In 1518 ondertekende de Spaanse koning Karel I een wet waarin hij bepaalde dat:
1 het toegestaan was om slaafgemaakten uit Afrika naar Amerika te vervoeren.
2 deze slaafgemaakten tijdens de reis moesten worden bekeerd tot het christendom.
Karel I wilde met deze wet de Spaanse overheersing van Amerika bevorderen.

Geef voor elk van beide bepalingen aan waardoor die de Spaanse
overheersing van Amerika bevorderde.

Andrea Odoni (1488-1545) wordt door de elite van Venetië uitgesloten van hoge bestuursfuncties. Met dit schilderij wil Odoni zijn status verhogen op een manier die past bij de zestiende eeuw.
Noem twee kenmerkende aspecten uit de zestiende eeuw en verklaar daarmee telkens waardoor Odoni met dit schilderij zijn status kan verhogen.

Toen Willem van der Straaten in 1636 hoogleraar werd aan de universiteit van Utrecht, behield hij zijn baan als stadsarts. Hij verplichtte zijn studenten mee te lopen tijdens zijn rondes langs de zieken in het
Catharijne-gasthuis. Volgens Van der Straaten kon hij daardoor zijn onderwijs beter laten aansluiten op een nieuwe eis die in de zeventiende eeuw aan wetenschap werd gesteld.

Leg uit op welke nieuwe eis aan de wetenschap Van der Straaten zijn onderwijs wilde laten aansluiten door zijn studenten te verplichten mee te lopen tijdens zijn rondes in het Catharijne-gasthuis.

Lees de bron hiernaast. Met deze wet wil het bestuur van Maryland een godsdienstig en een politiek doel bereiken. Ondersteun deze bewering door:
- met de eerste bepaling aan te geven welk godsdienstig doel het bestuur wil bereiken en
- met de tweede bepaling aan te geven welk politiek doel het bestuur wil bereiken.

Lees de bron hiernaast. Er zijn conflicten tussen Engelse kolonisten en de inheemse bevolking. De Engelsen winnen deze conflicten meestal.
Geef hiervoor een verklaring door:
- zonder bron aan te geven waardoor de Engelsen in conflict komen met de inheemse bevolking.

Bekijk de bron. Er zijn conflicten tussen Engelse kolonisten en de inheemse bevolking. De Engelsen winnen deze conflicten meestal. Geef een verklaring hiervoor door aan de bron twee verschillende redenen te ontlenen waarom de Engelse kolonisten sterker kwamen te staan in hun conflicten met de inheemse bevolking.

In de achttiende eeuw waren de bewoners van het Overijsselse platteland verplicht om tweemaal per jaar onbetaalde werkzaamheden te verrichten voor de drost (een bestuursambtenaar). In 1778 deed de politicus Joan Derk baron van der Capellen tot den Poll in de Statenvergadering van Overijssel de oproep om deze werkzaamheden af te schaffen.

Leg uit van welk kenmerkend aspect van de achttiende eeuw deze oproep een voorbeeld is.

Bekijk de gegevens hiernaast. Leg uit:
- dat door het sluiten van het verdrag van Allahabad behoefte ontstond aan het vervaardigen van betrouwbare kaarten van India en
- dat de industriële revolutie de vernieuwing van de kaarten van India in de negentiende eeuw nodig maakte.

Stel: je doet onderzoek naar de Britse overheersing in India. Je hoofdstukken zijn: 1 De acceptatie van het Britse gezag door de bevolking van India 2 Het superioriteitsgevoel van de Britse bestuurders. Leg uit met verwijzing naar de bron dat je de bron minder betrouwbaar vindt voor het eerste hoofdstuk en meer betrouwbaar vindt voor het tweede hoofdstuk.

Lees de bron hiernaast.
De opstellers van deze petitie richten zich tot het Britse bestuur in India.
Leg uit, telkens met een verschillende verwijzing naar de bron, dat de opstellers van deze petitie:
- het bestuurlijk gezag van de Britten accepteren maar
- zich verzetten tegen Britse culturele beïnvloeding.

In het Britse parlement wordt in 1845 gediscussieerd of de Factory Acts moeten worden uitgebreid door de werkdagen te verkorten tot tien uur. Licht het verzenden van het verslag van de inspecteur van fabrieken naar de minister toe door: zonder bron aan te geven dat het laten maken van officiële verslagen door inspecteurs de uitvoering van eerdere Factory Acts moet ondersteunen.

In het Britse parlement wordt in 1845 gediscussieerd of de Factory Acts moeten worden uitgebreid door de werkdagen te verkorten tot tien uur. Licht het verzenden van het verslag van de inspecteur van fabrieken naar de minister toe door: te verklaren dat de informatie in deze verslagen als betrouwbaar beschouwd kan worden.

In het Britse parlement wordt in 1845 gediscussieerd of de Factory Acts moeten worden uitgebreid door de werkdagen te verkorten. Licht het verzenden van het verslag van de inspecteur van fabrieken naar de minister toe door: uit te leggen dat in de brief de mogelijke uitbreiding van de Factory Acts wordt verdedigd met een kapitalistisch standpunt met verwijzing naar bron.

Lees de gegevens hiernaast.
Geef aan:
- bij welk socialistisch streven dit project van Octavia Hill paste en
- voor beide gegevens apart, welke kritiek de socialisten hadden op de uitgangspunten van Hill.

Na de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871 moest Frankrijk Elzas-Lotharingen aan Duitsland afstaan. Dit gebied was rijk aan delfstoffen en had een in meerderheid Duitssprekende bevolking.

Noem twee kenmerkende aspecten van de negentiende eeuw die verklaren dat Duitsland juist Elzas-Lotharingen in bezit wilde nemen.

Leg uit dat je met deze herinnering van Gerard Brom kunt aantonen dat de emancipatie van de katholieken in Nederland wordt bevorderd door de voortschrijdende democratisering.