Hormoonstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Het hormonale stelsel

Leerdoelen

De student omschrijft wat hormonen zijn.

De student legt de werking uit van de hormonen, waarin een koppeling wordt gemaakt met de werking van het zenuwstelsel.

De student benoemt de belangrijkste hormoonklieren in het lichaam met de bijbehorende hormonen.

De student beschrijft de werking van de belangrijkste hormonen met behulp van anatomie en fysiologie.

De student verklaart aan de hand van een voorbeeld de stappen van de hormonale regelkring en de negatieve terugkoppeling.

Hormonen

1. Soort chemische boodschappers.
   
2. Zijn endocrien.
   
3. Worden aan het bloed afgegeven
4. Werken trager maar wel langer
   
5. Het hormoonstelsel werkt nauw samen met het zenuwstelsel. 

Het hormoonstelsel komt in actie als de homeostase wordt verstoord. Wat is homeostase, denk je?

Homeostase

Het hormoonstelsel komt pas in actie als de homeostase wordt verstoord:

• Balans in een organisme

VB: onze lichaamstemperatuur moet op peil gehouden worden, onze vochtbalans is belangrijk, etc.

Negatieve terugkoppeling

Voor heb behouden van homeostase is een regelkring nodig

Denk aan bijvoorbeeld de verwarming die je instelt op 20°C en dan gaat aanslaan wanneer de temp daaronder zit en juist stopt wanneer de 20°C is bereikt..

Klieren

                                    Exocrien         en          Endocrien

Klieren

Exocrien         en          Endocrien

Functie verschillende hormonen/klieren

1. Hypofyse: geeft verschillende hormonen af              * groeihormoon
      (aanmaak nieuwe cellen)        * hormonen om schildklier 'aan'     te zetten                                  * hormonen om eierstokken           /teelballen 'aan'zetten

Functie verschillende hormonen/klieren

2. Schildklier: geeft schildklier-              hormoon af, regelt stofwisseling

3. Eilandjes van Langerhans                (alvleesklier): maakt insuline en        glucagon. zorgen voor                      voldoende glucose (suiker) in          het bloed.

4. Bijnieren: produceert adrenaline,      komt vrij bij spanning/stress      

Functie verschillende hormonen/klieren

5. Eierstokken: geeft oestrogeen         af, zorgt voor secundaire                 geslachtskenmerken bij vrouwen,     zorgt voor rijping eicellen

6. Zaadballen/teelballen: geeft              testosteron af, zorgt voor                  secundaire geslachtskenmerken      bij mannen, zorgt voor rijping            zaadcellen

Wat zijn hormonen?

1. Elektrische signalen
2. Chemische boodschappers
3. Chemische brandstoffen
4. Elektrische stroomstoten

Wat is homeostase?

1. Balans in een organisme
2. Een groep mensen met dezelfde interesses
3. Een chemisch signaal
4. De samenwerking tussen hormoonstelsel en zenuwstelsel

Hypothalamus

Functie:

Verbind zenuwstelsel met hormoonstelsel

• Bloeddruk, hartslag
• Honger
• Seksuele opwinding
• Slaap/waakritme
• en nog veel meer!

Hypofyse

Functie:

De regelkamer van een groot aantal hormoonklieren.

-Voorkwab ( TSH, ACTH, FSH, LH, groeihormoon, prolactine, melanine)

-Achterkwab (doorgeefluik van ADH en oxytocine)

Wat doet de hypofyse?

1. Hier wordt testosteron geproduceerd
2. Dit is de regelkamer van het hormoonstelsel
3. Dit is de verbinding tussen hormoon - en zenuwstelsel
4. Hier wordt glucagon geproduceerd

Schildklier

Functie:

Beinvloedt de stofwisseling van alle cellen en het stimuleert ook groei van gebit en botten

Bijnieren

Functie:

productie van de volgende hormonen

Cortisol: vrijmaken glucose (soms pijnstiller)

Aldosteron: vocht uit urine

Adrenaline: fright, fight or flight

Alvleesklier

Functie:

productie van de volgende hormonen

Insuline: verlaging van suikerspiegel

Glucagon: verhoging van suikerspiegel

Geslachtsklieren

Functie: Voortplanting

Mannen:

Testosteron

Vrouwen:

Oestrogeen

Progesteron

Wat doen exocriene klieren?

1. Deze geven hun stoffen af aan de bloedbaan
2. Deze geven hun stoffen af aan het zenuwstelsel
3. Deze geven hun stoffen af aan een lichaamsholte
4. Alle antwoorden zijn fout