5.5 Reageren op de omgeving EMK24

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 4 Planten

B5 Reageren op de omgeving

Schuif de woorden naar de juiste plaats.

Helmknop

Zaadbeginsel

Stijl

Kelkblad

Stamper

Stuifmeel

Meeldraad

1. De kroonbladen van insectenbloemen bloemen zijn meestal 

   .......... / ..........        en  ........................... / .......................

2 De kroonbladeren  van windbloemen zijn meestal ............  / .......   en ........................ / ..................  

3 Insectenbloemen maken ............/ .......... stuifmeelkorrels dan windbloemen

Wat zijn de eigenschappen van insectenbloemen en windbloemen? Sleep een vinkje naar de goede eigenschap

Opvallend 

Onopvallend

Groot

Klein

meer

minder

Groot

Klein

Opvallend 

Onopvallend

Vandaag

Check

Nakijken opdr. 36

Uitleg bas 5

Aan de slag

36.a
Wat is het voordeel van klonen?
Gewassen bezitten...

1. ...dezelfde gewenste eigenschappen
2. ...verschillende gewenste eigenschappen

36.b
Het nadeel van klonen is dat er binnen het ras...

1. ... geen erfelijke variatie is
2. ... teveel erfelijke variatie is

36.b
En bij veranderende eigenschappen kunnen deze planten zich...

1. ... heel goed aanpssen
2. ... niet goed aanpassen

36.d
Door weefselkweek kunnen genetisch identieke planten...

1. ... snel en duur worden gekweekt
2. ... langzaam en duur worden gekweekt
3. ... snel en goedkoop worden gekweekt
4. ... langzaam en duur worden gekweekt

Uitleg bas 5

Je mag je iPad erbij houden, maar zet hem aan de kant.

Boek en schrift erbij!

Vragen

Waardoor groeien wortels altijd de bodem in?

Waardoor groeit een kiemplantje altijd omhoog?

Waarom zijn bananen krom?

Waardoor rijpen alle vruchten gelijk?

Leerdoelen en begrippen B5

• Je weet dat planten met behulp van signaalstoffen reageren op interne en externe signalen
  

Begrippen: signaalstoffen, auxine, fototropie, geotropie, ethyleen, mechanische afweer, chemische afweer, indirecte afweer

Waarom zijn bananen krom?

Geotropie (zwaartekracht)

• Positieve geotropie: groei met zwaartekracht mee

- wortel

• Negatieve geotropie: groei tegen zwaartekracht in

- stengel

Fototropie (licht)

• Positieve fototropie: groei naar licht toe

- stengel(top)

• Negatieve fototropie: groei van licht af

Auxine (indolazijnzuur (IAA))

• Auxine bevordert lengtegroei door celstrekking.
• Licht remt auxineproductie, daardoor meer celstrekking aan schaduwzijde: fototropie (stengel groeit naar licht).
• Invloed van zwaartekracht op richting groei: geotropie

Fototropie

Geotropie

Maak opdracht in 2-tallen

De auxine concentratie is het hoogste aan de schaduwkant van de stengeltop

1. juist
2. onjuist

Ethyleen

Ethyleen stimuleert rijping van fruit, hormoon dat door fruit zelf afgegeven wordt.

Hierdoor enzymen gemaakt, oa pectinase, waardoor pectine afgebroken wordt en fruit zacht wordt.

Ethyleen

Ethyleen stimuleert de vorming van enzymen die fruit sappiger en zoeter maken. Een voorbeeld is amylase, dat zetmeel omzet in glucose.

Welke invloed zal deze omzetting hebben op de osmotische waarde van een rijpende vrucht?

1. Osmotische waarde blijft gelijk
2. Osmotische waarde neemt toe
3. Osmotische waarde neemt af

Waarom worden rijpe vruchten sappiger?

1. Ethyleen verminderd de aanmaak van amylase waardoor de osmotische waarde afneemt en de vrucht meer vocht vasthoudt.
2. Water wordt uit de lucht opgenomen.
3. Ethyleen bevordert de aanmaak van amylase waardoor de osmotische waarde toeneemt en de vrucht meer vocht vasthoudt.
4. Bij oxidatieve fosforylering komt water vrij wat in de vacuole wordt opgeslagen.

Rijp fruit stimuleert op zijn beurt de vorming van nog meer ethyleen.

Hoe wordt een dergelijk proces ook wel genoemd?

1. Positieve terugkoppeling
2. Positieve stimulatie
3. Negatieve terugkoppeling
4. Negatieve stimulatie

Hoe krijg je een avocado rijp?

Bescherming tegen vraat

Drie typen:

1. mechanische afweer: haren, stekels, etc
2. chemische afweer: cafeïne, nicotine
3. indirecte afweer: de natuurlijke vijand wordt gelokt

Directe afweer

Indirecte afweer

0

Leerdoelen en begrippen B5

• Je weet dat planten met behulp van signaalstoffen reageren op interne en externe signalen
  

Begrippen: signaalstoffen, auxine, fototropie, geotropie, ethyleen, mechanische afweer, chemische afweer, indirecte afweer

Welke plantenhormonen die we in deze les hebben gezien zijn:

Een voorbeeld van een extern signaal waarop een plant kan reageren is:

Welke drie vormen kan een plant gebruiken om zich te beschermen tegen vraat of infecties?

Aan de slag!

Lees bas 5

Maak de opdrachten