2.4 De mol

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.4 De mol

Start opdracht

1. Teken een atoom Fluor volgens het atoommodel van Bohr
2. Wat is de lading van de elektronenwolk van een ion met atoomnummer 16?
3. Geef de formule van de isotoop van stikstok die 8 neutronen bevat op 2 manieren weer.
4. Hoeveel protonen, neutronen en elektronen zitten in elk van de volgende atomen? N-15, Co-80, I-131

2.4 De mol

Uitleg 2.4

Aan de slag met de opdrachten

Atomaire massa eenheid

• Molecuulmassa gegeven in u (unit)
• 1 u = 1,66*10^-27 kg (Binas 7A)
• Hiermee kun je uitrekenen hoeveel moleculen aanwezig zijn in een bepaalde massa.
• Moleculen zijn zo licht, dat je bij een experiment enorm veel moleculen gebruikt.
• Dit rekent niet handig, daarom is de chemische hoeveelheid, mol bedacht.

Begrippen van hoeveelheid

• De mol is ook zo'n vaste hoeveelheid.
• 1 mol = 6,02*1023 (moleculen)
• = Constante van Avogadro (NA), zie Binas 7A

Dus 1 mol water bestaat uit evenveel moleculen als 1 mol goud!

De mol 

De mol is zo gekozen dat voor alle atomen en moleculen geldt, dat de atoommassa in gram = 1 mol atomen

Atoommassa van Na = 22,99 u

Dus 22,99 gram Na is 1 mol Na-atomen

Atoommassa Na = 22,99 gram/mol

Van mol naar gram

• Om tussen gram, mol en aantal deeltjes te rekenen gebruikt men onderstaand schema. 
• M is de molaire massa, deze is in getalwaarde gelijk aan het gewicht van het molecuul in u.
• N_A is het getal van Avogadro: 6,02 x 10²³

Molrekenen

• 25 gram magnesiumchloride
• Magnesiumchloride is MgCl₂
• Molaire massa van MgCl₂ is 95,21 g/mol (Binas 98 of 99)
• Van gram naar mol -> delen door molaire massa
  
  
• 25 gram / 95,21 g/mol = 0,2626 mol MgCl2

SI-eenheden + voorvoegsels

Pak je Binas!

2.4 De mol

Tot nu toe gerekend met massa, maar in de scheikunde rekenen we met mol.

Bij een reactievergelijking:

1 C₆H₁₂O₆ + 6 O₂ -> 6 CO₂ + 6 H₂O

Hier staat dat 1 mol glucose reageert met 6 mol zuurstof, waarbij 6 mol koolstofdioxide en 6 mol water ontstaat.

2.4 De mol

We kunnen de massa van 1 mol van een bepaald molecuul berekenen (= de molecuulmassa).

Voorbeeld: H2O. Molecuulmassa = 18,0 g/mol (u)

1 mol weegt dus 18,0 gram

Stel ik heb nu 27,0 gram, hoeveel mol is dit dan?

Tussenopdracht

Bepaal de molecuulmassa's van:

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Propaan
4. Zwavelzuur
5. Ammoniak

Tussenopdracht

Bepaal de molecuulmassa's van:

1. Glucose 180,2 g/mol
2. Koolstofdioxide 44,01 g/mol
3. Propaan 44,1 g/mol (let op afronding!)
4. Zwavelzuur 98,08 g/mol
5. Ammoniak 17,03 g/mol

Stappenplan rekenen met reacties

1. Maak reactie schema
2. Maak kloppende reactievergelijking
3. Over welke stoffen gaat het? (wat wordt er gevraagd)
4. Wat weet ik van die stoffen? (wat is er al gegeven)
5. Bereken/zoek op molecuulmassa's.
6. Bereken aantal mol van gegeven stof
7. Bepaal molverhouding
8. Bereken aantal mol gevraagde stof
9. Bereken massa van gevraagde stof
10. Noteer eindantwoord met eenheid!

Rekenvoorbeeldje: Als ik 20,0 gram glucose heb, hoeveel water ontstaat er dan?

1. Maak reactie schema
   
2. Maak kloppende reactievergelijking
   
3. Over welke stoffen gaat het? (wat wordt er gevraagd)
4. Wat weet ik van die stoffen? (wat is er al gegeven)
5. Bereken/zoek op molecuulmassa's.
   
6. Bereken aantal mol van gegeven stof
   
7. Bepaal molverhouding
   
8. Bereken aantal mol gevraagde stof
   
9. Bereken massa van gevraagde stof
   
10. Noteer eindantwoord met eenheid!

Rekenvoorbeeldje: Als ik 20,0 gram glucose heb, hoeveel water ontstaat er dan?

1. Glucose + zuurstof -> koolstofdioxide + water
2.  1 C6H12O6 + 6 O2 -> 6 CO2 + 6 H2O
3. Glucose en water
4. 20 gram glucose (=gegeven) + water (=massa gevraagd)
5. Glucose = 180,156 g/mol, water = 18,016 g/mol
6. 20/180,156= 0,111 mol glucose
7. Molverhouding = glucose:water= 1:6
8. Dus 0,111*6 = 0,666 mol water
9. 0,666*18,016= 12,0 g water
10. Dus als ik 20,0 gram glucose laat reageren met zuurstof ontstaat er 12,0 gram water.

Huiswerk

Lezen 2.4

Maken 40, 42 t/m 50 en 52, 53 + afsluitende opgaven H2