GL 8.5 en 8.6 Taakverdeling en gedrag bij mensen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Taakverdeling binnen groepen

En

Gedrag van mensen

8.5 en 8.6

Leerdoelen

Je kunt de functie van taakverdeling binnen een groep soortgenoten beschrijven en verschillende typen taakverdeling onderscheiden.

Je kunt de overeenkomsten en de verschillen noemen tussen gedrag van mensen en gedrag van dieren.

Een hond die op commando een poot geeft. Dit is ...?

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Waar of niet waar?
Mensen en dieren vertonen beide territoriumgedrag

1. waar
2. niet waar

Een baby zuigt melk bij de moeder. Dit is ...?

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Door welk leerproces leert een dier zijn ouders herkennen in een gevoelige periode?

1. Door inprenting
2. Door trial and error
3. Door gewenning

Rangorde

Rangorde: Eén dier is de baas.

Rangorde

Bovenaan rangorde = meest dominant

Vermijdt conflict bij dieren: bijvoorbeeld bovenaan rangorde mag als eerste eten

Rangorde bij kippen = pikorde

Minst dominante kip wordt gepikt door de kippen daarboven

Rangorde in groepen

Dieren die in groepen -> duidelijke rangorde

- Voorkomt ruzie

- Voortplanting (wie?)

Hoe?

- imponeergedrag

- wachten op overleiden

Taakverdeling

Taakverdeling

• Sommige dieren hebben andere taken
• Vertonen taakverdeling
• Ze verhogen de overlevingskans

Samenwerken

Daar is een taakverdeling voor nodig!

Bijen hebben werksters, een koningin en darren met eigen functie 

Aangeboren gedag = erfelijke factoren (genen) bepalen gedrag. 

Dit wordt bij dieren vaak instinct genoemd

Aangeleerd gedrag = gedrag ontstaan door leren.

Gedrag is vaak een combinatie van aangeboren en aangeleerd gedrag.

Bij mensen speelt leren een belangrijkere rol dan bij dieren. 

Aangeboren & aangeleerd

Aangeboren vs aangeleerd gedrag

Aangeboren

• Zuigreflex
• Gelaatsuitdrukking

Aangeleerd

Geluidjes, oogcontact en lichamelijk contact zorgt voor sociale ontwikkeling

• Leren speelt een grote rol
  
• Gedrag wordt beïnvloed door normen en waarden

Gedrag bij mensen

Normen en waarden

Waarden: een opvatting over wat belangrijk is. Bijvoorbeeld: eerlijkheid.

Normen: gedragsregels die gebaseerd zijn op waarden. Bijvoorbeeld: niet stelen, niet liegen, niet spieken.

Soms botsen normen, bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en geen discriminatie.

Normen en waarden

Deze veranderen met de tijd. 

Communicatie

Is bij mensen ver ontwikkeld.

 
Uitgebreide taal. 

Ook muziek, schrijven, film gelaatsuitdrukkingen. 

Gebaren en omgangsvormen

Rolgedrag en rolpatroon

Gedrag dat bij een bepaalde rol hoort = rolpatroon

Overeenkomsten	Verschillen
- Beide worden bepaald door erfelijke factoren en aangeleerd gedrag - Beide zijn gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels - Beide vertonen territoriumgedrag, imponeergedrag en dreiggedrag	- Het gedrag bij mensen wordt sterker bepaald door leerprocessen - Mensen kunnen hun gedrag beter beoordelen aan de hand van normen en waarden

Menselijk en dierlijk gedrag

Imponeergedrag

Aangeboren gedrag

Wat is dit voor
gedrag?

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. vluchtgedrag
3. baltsgedrag
4. territoriumgedrag

Welke vorm van gedrag is dit?

1. Voortplantingsgedrag
2. Broedzorg
3. Baltsgedrag
4. Territoriumgedrag

Een voorbeeld van een gedragsketen is paringsgedrag

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de leider van de groep?

1. Dominant
2. Onderdanig
3. Rangorde
4. De grootste

Wat is dit voor gedrag ?

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

Maken van de opdrachten

Th. 8.5 Taakverdeling binnen groepen

Opdracht 1,2,3,5,6 (geen 4)

Th. 8.6 Gedrag bij mensen

Opdracht 1 tm 7

Klaar? Maak de test jezelf