Steunkousen

• zorg
• MBO
• Studiejaar 1

Steunkousen 

Risico's bij verminderde mobiliteit

1. Trombose 
2. Embolie 
3. Contractuur 
4. Spieratrofie 
5. Longontsteking 
6. Smetten 
7. Blaasontsteking  
8. Obstipatie

Trombose 

Trombose 

• Bloedstolsel die is ontstaan in een bloedvat 
• Trombose kan ontstaan in aderen en slagaderen. 

 

Veneuze trombose: Bloedstolsels die in een ader (vena) ontstaan. 

Diep-veneuze trombose: Bloedstolsels die in een diepe ader liggen. 

Verschijnselen van trombose 

• Pijn 
• Verhoogde temperatuur 
• Zwelling of strakgespannen huid 
• Rode of paarse verkleuring van de huid 
• vermoeidheid 

Hoe voorkom je trombose 

• Stoppen met roken 
• Stoppen met de anticonceptiepil 
• Elastische kousen dragen 
• Antistollingsmiddelen gebruiken 
• Veel bewegen  
• Beenspieren stimuleren (aders worden door spieren ‘gemasseerd’)

                                     Ten alle tijden de arts om advies vragen 

Embolie 

Embolie

• Een embolie is een bloedstolseltje wat losschiet uit de  aderen in de benen, deze kan via de rechterkant van het hart in de longslagader terecht komen.
• Bij een longembolie sluit zo’n stolsel een kleine longslagader af.
• De ernst van een longembolie hangt af van de grootte van het stolsel en de plek in de longen.

 

Behandeling longembolie 

• Soms ruimt het lichaam het stolsel zelf op.
  
• Injecties met bloedverdunners. Als het bloed dun genoeg is   gaat men over op bloed-verdunnende tabletten.
  
• Filter in het bloedvat plaatsen om te voorkomen dat stolsels    in de longen terecht komen.
  

Contractuur 

Contractuur

Wat is het? 

samentrekking van weefsel, pezen en spieren met als gevolg dwangstand van een gewricht. Daardoor krijg je een niet normale stand van een gewricht of een lichaamsdeel.

  

Wat is de oorzaak

Immobiliteit, bedrust/rolstoel, slechte houding in bed, littekenweefsel, b.v. brandwonden

Bekende contracturen; 

Stijve schouder, spitsvoet, knie – en heupcontractuur.

Wat kun je hieraan doen 

• Regelmatig veranderen van houding; minimaal 3 keer een half uur per dag plat en goed gestrekt in bed gaan liggen ter voorkoming van knie- en heup contracturen
  
• Voet in juiste houding, tegendruk geven op voetzoel, beddenplank, voetplank
  
• Oefentherapie, ‘tenen naar de neus’
  
• Geen druk op bovenkant van de voet uitoefenen, dekenboog gebruik, dekens en lakens lostrekken
  

Spieratrofie

Spieratrofie

Wat is het? 

spierweefsel wat slapper en dunner wordt, volume neemt af en daardoor bewegingsbeperking

Wat is de oorzaak? 

 als spieren niet gebruikt worden, bijvoorbeeld door verlammingen of door langdurige inactiviteit worden ze dunner en treedt er krachtsverlies op.

Voorbeelden oorzaak: langdurige bedrust, door gips

Verschijnselen van spieratrofie

• Afname van omtrek arm of been 
•  Problemen met bewegen; verminderde kracht
• Voorovergebogen houding 
• Beperkte beweging van de nek 

Wat kun je doen 

• Oefentherapie, passief en actief
  
• Spieren blijven gebruiken (use it or lose it)
• Regelmatig veranderen van houding
  
• Gezond eten: spieren hebben brandstof nodig 

Longontsteking 

Longontsteking ( pneumonie)

Wat is het? 

Is een ontsteking van de longblaasjes en het omringende weefsel, vaak veroorzaakt door een infectie.

Wat is de oorzaak?

Onvoldoende ventilatie van de longen, ophoping van slijm in bronchiën, verslikken van vocht/voeding

Welke klachten komen hierbij kijken? 

Pijn bij het ademhalen, benauwd zijn, ophoesten van geel of groen slijm ( soms met wat bloed), vermoeidheid, een hogere of juiste lagere lichaamstemperatuur, pijn in de longen, minder eetlust

Smetten 

Smetten :  Intertrigo

Een verzamelnaam voor een rode, doorgaans pijnlijke huiduitslag op die plaatsen waar huid tegen huid aanligt. 

Het is een oppervlakkige huidaandoening.

 

Oorzaak van smetten 

•     Overgewicht
  
•     Diabetes
  
•     Een verminderde weerstand
  
•     Een verminderde mobiliteit
  
•     Beperking in de zelfzorg ( problemen met wassen en drogen)
•     Een verhoogde lichaamstemperatuur
  
•     Een vochtige huid door bijv. zweten 
•     Incontinentie
  

Klachten 

• De huid is rood
  
• Soms zijn er schilfertjes
  
• De huid is vaak wat vochtig
  
• Jeuk, een branderig gevoel
  
• Pijnlijke huid
  
• Een onaangename geur
  
• Ontstaan van infecties ( blaasjes, gele plekjes, bloedplekjes)
  

Wat te doen bij smetplekken 

• Goed drogen van de huid, met name bij de risico plekken. Niet wrijven maar deppen.
  
• Droge kleding ( of pyjama's ) aan. Bij voorkeur katoen.
  
• Bij incontinentie het materiaal regelmatig (minimaal 5 keer per dag) verschonen.
  
• Opletten dat huiddelen niet langdurig tegen elkaar drukken.
  
• Geen zeep gebruiken bij het wassen
  
• Barrièrespray of –crème gebruiken (zink zorgt voor beschermend laagje en indrogen)
• Goed sluitende, niet knellende kleding dragen
  
• Zorg voor een koele omgeving
  
• Gebruik van Engels pluksel of scheurlinnen (ruwe kant op de huid) 

Blaasontsteking 

Blaasontsteking ( cystitis)

Wat is een blaasontsteking:

Een infectie in de lagere urinewegen. De urinewegen zijn bedekt met een laagje slijmvlies. Bij een blaasontsteking is dit laagje ontstoken.

Oorzaak van een blaasontsteking: 

Binnendringen van bacteriën in de blaas. B.v door verminderde weerstand, matige hygiëne of door niet goed uit te plassen.

Klachten:

pijn bij het plassen, urine ziet anders van kleur (geler), vlokken in de urine, sterke geur, bloed bij de urine.

Hoe te voorkomen? 

• Voldoende vochtopname, daardoor ‘spoelen van de nieren en blaas’. Minimaal 2 liter per 24 uur
  
• Vochtbalans bijhouden
  
• Goede uitscheiding bevorderen, met name uitplassen
  
• Controle blaasinhoud door bladderen
  
• Privacy bieden bij urineren
  
• Juiste houding toepassen
  
• Hulpmiddel toepassen, urinaal, po

Obstipatie 

Obstipatie 

Wat is obstipatie: 

Een moeizame stoelgang, minder dan twee keer ontlasting per week, harde en droge ontlasting omdat de ontlasting te lang in de dikke darm blijft zitten.

Oorzaak: 

Verminderde darmbeweging ( peristaltiek), te weinig vezels- of vochtopname, te weinig beweging, spierproblemen in het bekken, medicatie.

Behandeling van obstipatie 

• Bewegen als het mogelijk is
• Vezelrijke voeding; volkoren- en roggebrood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, peulvruchten ( bonen, erwten), groente, fruit, mueslirepen
  
• Extra vochtopname; minimaal 1.5 tot 2 liter per dag
  
• Eventueel laxeren
  
• Aandrang tot poepen niet uit stellen
  
• Goede hygiëne na de toiletgang