Herhaling zuren en basen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Notatie

Sterk zuur

--> betekent 100% geïoniseerd

''van welke deeltje(s) heb je het meeste in je oplossing''?

H₃O⁺ en Cl^-

Herhaling zuren en basen

pH = 7 is neutraal bij T=298

pH lager dan 7 is zuur

pH hoger dan 7 is basisch

Let op: pH kán ook -1 zijn (en ook 15)

Wat gaan we doen vandaag?

Vandaag doen we de herhaling van H8: Zuren

pH, indicatoren, zuren en basen in water, tabel 49,  

Uitleg par. 9.1: Basen in water

donderdag practicum base verdunnen met pipet

Hoe weet je of iets zuur/basisch is?

Gebruik maken van een pH-indicator

Kan papier zijn (lakmoes papier)

Dit is de pH schaal, pH = zuurgraad

Zuren                                                           Basen

Hoe lager de waarde hoe zuurder de oplossing is. (vaak dan ook meer bijtend, slecht voor bv je tanden etc.)

Hoe hoger de waarde hoe basischer de oplossing. (dan ook meer bijtend, veel schoonmaakmiddelen zijn basich)

Zuren

• Zuren zijn deeltjes die één of meer waterstofionen kunnen afstaan
• Een zuur kan in een oplossing een H⁺ afstaan (H⁺ donor) H⁺ = proton genoemd. Enig idee waarom?

Zuren

Een zuur kan in een oplossing een H⁺ afstaan aan water

RV:          HZ + H₂O --> H₃O⁺ + Z^-

^{Z staat voor algemeen willekeurig zuur}

^{Bij sterk zuur in water: enkele pijl}

^{Bij zwak zuur in water: dubbele pijl en evenwicht links}

Basen

Base neemt een H⁺ op

H⁺ moet ergens vandaan komen --> van water (uit de oplossing) of van een zuur (als deze aanwezig is) 

Basische oplossing 

Base neemt H⁺ op van water

basen hebben vaak een - lading, niet altijd

bv ammoniak NH₃

RV

NH₃ + H₂O ⇆ NH₄⁺ + OH^-

 

            Stappenplan rekenen:

1. Geef de RV

2. Reken gegeven stof om naar mol

3. 'Spring'' in RV naar gevraagd. In dit geval met evenwicht dus met x² werken

4. Reken om naar gevraagde eenheid.  Hier pH, dus met pH=-log[H⁺] werken

Significantieregel bij pH:
significantie van de H+ wordt DECIMALEN (dus na komma) van pH

oefenvragen vorige week:

donderdag practicum base verdunnen

Nieuwe techniek: pipetteren. 

Uitlegfilmpjes in studiewijzer. 

Werk aan weektaak.

Basische oplossing 

Base neemt H⁺  op van water

 

 OH^- is een kenmerkend ion die de oplossing basisch maakt. Hoe meer OH^-, hoe hoger de pH

Notatie

''Van welke deeltjes heb je het meeste in je oplossing'' 

Verschilt tussen zwak en sterke zuren

Notatie zwak zuur

.

Evenwichtpijl; een bepaalde % wordt omgezet. 

''van welke deeltje(s) heb je het meeste in je oplossing?''

Notatie zwak zuur

.

Evenwichtpijl; een bepaalde % wordt omgezet. 

''van welke deeltje(s) heb je het meeste in je oplossing?''

Notatie: VOOR de pijl

HSO₄^- en H₂O

Notatie zwak zuur

.

Evenwichtpijl; een bepaalde % wordt omgezet. 

''van welke deeltje(s) heb je het meeste in je oplossing?''

Notatie: VOOR de pijl

HSO₄^- (aq)

Het is in de oplossing dus H₂O hoeft niet bij de notatie + (aq)

Geef de ionisatie vergelijking + notatie van de volgende zuren/basen

1. CN^-

2. CH₃COOH

3. HF

4. H₃PO₄

leg van alle zouten uit of de pH boven of onder de 7 komt als je ze oplost in water. Licht toe met RV

1. kaliumsulfaat

2. magnesiumfluoride

3. natriumchloride

4. natriumsulfide

Zuur base reacties

Als zowel een zuur als een base aanwezig is in de oplossing

Overdracht van protonen (H⁺)

zuur doneert H⁺ aan base

Notatie

Je hebt die notatie nodig om de reactie op te stellen 

let op bij de notatie van de sterke zuren en basen doen we bij zuur-base een kleine ''aanpassing''

Voorbeeld

Een azijnzuur-oplossing (CH₃COOH) reageert met natronloog (Na⁺ en OH^-) 

1. Zoek de zuren en basen en check of ze sterk/zwak zijn

2. Geef de notatie van de zuren en basen

3. Geef de reactie

Vb

Azijnzuur (CH₃COOH) oplossing reageert met natronloog 

(Na⁺ en OH^-) 

1. Zoek de zuren en basen en check of ze sterk/zwak zijn

2. Geef de notatie van de zuren en basen
CH₃COOH (aq) en OH^-

3. Geef de reactie

Vb

Azijnzuur (CH₃COOH) opl. reageert met natronloog (Na⁺ en OH^-) 

1. Zoek de zuren en basen en check of ze sterk/zwak zijn

CH₃COOH (aq) en OH^-

3. Geef de reactie

CH₃COOH (aq)+ OH^- (aq)--> CH₃COO^- (aq)+ H₂O(l)

check altijd waar de deeltjes in tabel 49 staan en of ze sterk/zwak/ 'geen' zijn

Nog beter: leer uit je hoofd

 

wij zijn sterk voor de sterke zuren en 

hydroxide en verstopte O^2- voor sterke base. 

ezelbruggetje bij zuurbase reacties

zwak Z of B = noteer zoals die het meeste voorkomt

sterk zuur = H₃O⁺ 

sterke base = OH^-

Pijlen 

Beide sterk = aflopende pijl

één sterk = aflopende pijl

beide zwak = evenwichtspijl

oefenen

Geef de reactie voor de volgende zuur/base reacties:

1.  Zoutzuur met een oplossing van natriumcarbonaat

2. Een fosforzuur-oplossing met een overmaat natronloog.

3. Een brokje magnesiumfosfaat wordt toegevoegd aan
     een oplossing van ethaandizuur (oxaalzuur)