5.5 gezond of ongezond

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.5 gezond of ongezond

leerdoelen:

• je kunt uitleggen dat je voeding en je activiteiten in balans moeten zijn.
  
• je kunt uitleggen dat een gezond gewicht en het maken van gezonde keuzes belangrijk zijn voor een gezond leven.
• je kunt etiketten op voedingsmiddelen lezen en uitleggen hoe je deze kunt gebruiken.
• je kunt uitleggen hoe voedsel bederft en hoe je dit tegengaat.

planning:

1. terugblik op bs 4 (video + quiz)
2. duits
3. startopdracht
4. lezen (in groepjes) boek
   
5. mindmap maken 
6. opdrachten 5.5 C + D/E/F
7. afsluiting

leerdoelen:

• de functies van de twaalfvingerige darm, dunne darm, dikke darm en endeldarm uitleggen.
  
• uitleggen hoe voedingsstoffen worden opgenomen en in het bloed terechtkomen.
  
• uitleggen op welke manier niet-verteerde stoffen van de spijsvertering uit het lichaam verdwijnen.

planning:

1. terugblik bs 3+4
2. startopdracht
3. lezen (in groepjes) boek
4. mindmappen
   
5. opdrachten 5.5 C + D/E/F
6. afsluiting

terugblik: verteringsstelsel

schooltv.nl

Sleep de 

begrippen en betekenissen 

op de juiste afbeelding.

Voedingsmiddel

Voedingsstof

Alles wat je eet of drinkt.

Stof die in een voedingsmiddel zit.

Wat betekent peristaltiek?

1. de knijpende beweging van spieren in de darm
2. het samentrekken van de kringspier
3. afsluiting van de darm
4. productie van darmsappen

Wat is de functie van peristaltiek?

1. Het verkneden van verteringssappen en de voedselbrij
2. Het voortduwen van de voedselbrij
3. Beide
4. Geen van beide

Zet de organen van
het verteringsstelsel
in de juiste volgorde. 

Dunne darm

Slokdarm

Endeldarm

Dikke darm

Twaalfvingerige
darm

Maag

Juist of onjuist?

De inwerking van speeksel op het voedsel in de mond noem je chemische vertering.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?

Het kauwen van voedsel noem je mechanische vertering. (R)

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?

Het opknippen in het darmkanaal van grote moleculen tot kleinere moleculen noem je mechanische vertering. (R)

1. juist
2. onjuist

Verteringssappen

= sappen gemaakt door spijsverteringsklieren.

• Speekselklieren
• Maagsapklieren
• Lever
• Alvleesklier
• Darmsapklieren

Bevat vaak enzymen = helpen met het omzetten van de ene stof in een andere stof.

Enzymen

• Enzymen zijn stoffen die  reacties sneller laten verlopen.
• Het enzym zelf verandert niet en kan opnieuw gebruikt worden.

Enzym-werking:

• In je gehele darmkanaal heeft de wand kringspieren (vernauwen) en lengtespieren (verwijden).
• Peristaltische bewegingen = het afwisselend samentrekken van de kring- en lengtespieren.

Voedingsvezels stimuleren de spieren in de darmwand en zorgen zo voor een goede darmwerking

Mechanische vertering-darmperistaltiek

Enzymen zijn voor de

1. Mechanische vertering
2. Chemische vertering

Welke vertering vindt plaats? Sleep naar de juiste plek.

Speeksel

koolhydraten

eiwitten

koolhydraten

eiwitten vetten

koolhydraten

eiwitten + vetten

Hoe heet het orgaan waar de (verteerde) voedingsstoffen worden opgenomen?

1. Dunne darm
2. Blinde darm
3. Dikke darm
4. Twaalfvingerige darm

waardoor kan dit efficiënt gebeuren?

                                  Wat is de functie?

speeksel

maagsap

gal

alvleessap

voedsel smeuig maken,
start vertering van zetmeel

doden bacterien
vertering eiwitten

emulgeert vetten:
grote vetdruppels worden kleine vetdruppels

vertering vetten, eiwitten en koolhydraten 

Welk orgaan produceert gal?

1. De galblaas
2. De alvleesklier
3. De lever
4. De maag

leerdoelen:

• je kunt uitleggen dat je voeding en je activiteiten in balans moeten zijn.
  
• je kunt uitleggen dat een gezond gewicht en het maken van gezonde keuzes belangrijk zijn voor een gezond leven.
• je kunt etiketten op voedingsmiddelen lezen en uitleggen hoe je deze kunt gebruiken.
• je kunt uitleggen hoe voedsel bederft en hoe je dit tegengaat.

ga naar learnbeat 

5.5 gezond en ongezond

leerdoelen:

• uitleggen wat de functie van het verteringsstelsel is.
  
• de werking van mechanische en chemische vertering uitleggen.
• uitleggen hoe het gebit is opgebouwd en hoe je gaatjes kunt voorkomen.
  
• uitleggen hoe de mond, slokdarm en maag bijdragen aan de vertering.

planning:

1. startopdracht
2. lezen (in groepjes) boek
   
3. mindmappen
   
4. opdrachten 5.3 C + D/E/F

1. Startopdracht Learnbeat 5.5A
2. Lezen in groepje: blz. 130 - 132
3. Mindmap maken 
4. Opdrachten in Learnbeat: 5.5C daarna--> D / E of F