Les 3: Het sociale aspect in Tongeren (verwerkingsles - sociaal)

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Les 3: Het sociale aspect in Tongeren (verwerkingsles - Sociaal)

Waar op de tijdsband situeren we de Gallo-Romeinen? 

Waar speelde het fenomeen van de Gallo-Romein zich af op de kaart?

Sleep de raket naar de juiste locatie op de kaart.

Gebruik deze kaart om het geografisch kader van de leerlingen op te frissen. 

Achtergrondinformatie:

• De Eburonen (oranje gebied) waren een stam, een geheel van dorpen/nederzettingen verspreid over een groot gebied. 
• Julius Caesar bracht de Eburonen onder bij de Galliërs (gele gebied).
• Gallië is de naam die de Romeinen gebruikten voor het grondgebied van verschillende stammen die leefden in het gebied dat vandaag bestaat uit Frankrijk, België, Luxemburg en delen van Zwitserland, Nederland en Duitsland. 
• Aan de overzijde van de Rijn (het groene gebied) woonden de Germanen, van wie de Romeinen schrik hadden.

Van Kelten naar Gallo-Romeinen

De Eburonen waren een Keltische stam in Gallië. Ten tijden van de veroveringstocht van het Romeinse Rijk was Ambiorix de leider van deze stam. 

Julius Caesar was de leider van de Romeinse legioenen die onze streken heeft veroverd en toegevoegd aan het Romeinse Rijk. 

Caesar hield bij deze veroveringstocht een dagboek bij de 'Commentarii de bello Gallico'. Dit boek is de oudste geschreven bron over het leven in onze streken. 

Na de verovering van onze streken hebben de Romeinen hier een stad gesticht genaamd Atuatuca Tungrorum. Langzamerhand kwam de Romeinse cultuur over naar onze streek vanuit Rome. 

Na verloop van tijd zijn de gewoonten van de Kelten verstrengeld geraakt met die van de Romeinen. Deze samensmelting zorgde voor een nieuwe samenleving, genaamd de Gallo-Romeinen. 

Verbind de woorden met de overeenkomstige plaats op de plattegrond.

A) Badhuis

B) Forum

C) Tempel

De badhuizen of thermen werden gebruikt door de gehele samenleving, op uitzondering van de slaven. Hierin konden zij zich wassen, baden of even bijpraten. Daarnaast konden de Gallo-Romeinen ook sporten in deze badhuizen, zo waren er sportruimtes voorzien. Opmerkelijk was het dat de Gallo-Romeinen steeds met sandalen rondliepen, dit komt doordat de thermen voorzien waren van vloerverwarming.

Het forum was oorspronkelijk een marktplein maar gaandeweg kreeg dit meerdere functies. Het werd een centrum voor handel maar ook om een plaats om een politieke campagne of debat te voeren, juridische oordelen te vellen of om een babbeltje te slaan.

De tempel werd gebruikt om goden te vereren. De Gallo-Romein probeerde zowel de Keltische als Romeinse goden te vereren. Ze wilden namelijk niet dat de goden zich tegen hen zouden keren.

Forum 

Het forum was het politiek centrum, handelsplaats en ontmoetingsplek van de stad. 

Forum op de maquette 

Fragmenten van monumentale gebouwen

Tempel 

Wat weet je nog over de goden van de Kelten en Romeinen? 

Beeldje van Mercurius

Dit beeldje stelt de zittende god Mercurius voor. In het Romeinse Rijk werd hij vereerd als de god van de handel (geldbeurs in rechter hand) en was hij de boodschapper van de goden. 

Wat dit beeld bijzonder maakt is dat hij zit en dat hij drie fallussen heeft. Een op de plek waar hij hoort, een op zijn voorhoofd en een op de plek waar zijn neus hoort te zijn. 

Men vermoedt dat hier een inheemse godheid wordt voorgesteld, maar dan met attributen van de Romeinse god Mercurius. 

Soort geloof

Beide culturen hadden een godsdienst waarbij meerde goden werden aanboden. Dit geloof noemen we monothëisme, in de hedendaagse tijd geloven de meeste mensen in een godsdienst met maar een god. Dit noemen we polythëisme. 

Tempelcomplex

Het tempelcomplex diende als contactzone tussen de zichtbare wereld en het spirituele en bovennatuurlijke. De zuilengang symboliseerde de grens tussen de twee sferen. 

Heilige zone

De binnenkant van het tempelgebouw was de heilige zone van het complex. Hier verbleef de god of goden aan wie de tempel was gewijd. Alleen de priesters mochten hier naar binnen. 

Maquette van de tempel in Tongeren - 150 na Christus. 

Badhuis 

De Romeinen namen hun badcultuur mee naar onze streek. Voor de mensen hier was dit totaal nieuw, het bleef dan ook een volledig Romeins fenomeen. De Romeinse badcultuur werd niet aangepast aan lokale omstandigheden of tradities. 

Een badhuis diende daarnaast ook als ontmoetingsplek voor de mensen. 

Wat voor voorwerp uit een badhuis zien we hier?

1. Verbogen mes
2. Huidschrapers
3. Scheermes

Zalfplaten

De Romeinen hadden voor het uitvoeren van de badrituelen een hoop artikelen nodig. Dit zijn voorbeelden van verschillende artikelen die gebruikt werden, weet jij nog waarvoor ze deze artikelen gebruikten?

Spiegels

Pincetten

Je ziet hier een Keltisch huis en een Romeinse woning. Wat was het verschil in materiaal en in gebruik?

Sleep de woorden naar de juiste afbeelding. 

B) Privéwoning  

C) Hypocaustum

D) Fresco 

E) Villa

A) Mozaïek