Uitvaartrituelen

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Als iemand sterft...

In deze les bestuderen we wat er gebeurt als er iemand overleden is en wat dan bij verschillende religies rituelen zijn.

Doel

1. Ik herken godsdienstige rituelen waarbij gelovigen zich verbonden voelen bij verdriet

Vandaag: christendom, jodendom, islam

Uitvaart (afscheid nemen)

Stap 1: Het dode lichaam wordt opgebaard (= gelegd): 

• in een rouwcentrum
• thuis

Stap 2: De familie moet 'de uitvaart' (afscheidsbijeenkomst) regelen

Dit kan met hulp van mensen van een 'uitvaartcentrum'. 

Stap 3: De uitvaart: keuze:  

• crematie = verbranding
• begrafenis

In België: 

Keuze in België: 

• begraven worden
• cremeren 

Je keuze heeft te maken met je tradities / geloof.

Sommigen kiezen ervoor om hun lichaam af te staan aan de wetenschap.

Geschiedenis: andere rituelen bv. balsemen (mummies) 

Uitvaartrituelen

Opvattingen over de dood en afscheidsrituelen verschillen per godsdienst en veranderen in de tijd

Christendom

1. Afscheid nemen thuis/rouwcentrum = 'groeten'

2. samenkomen in de kerk:

• priester: wijwater en wierook over kist + gebed
• gelovigen: luisteren, bidden, zingen
• het geloof en het samenzijn geven troost

3. Begrafenis: Samen naar het kerkhof, afscheid nemen

• Bij graf: 'Onze Vader' + kruistekentje over de kist

0

Leg uit...

1. wit
2. steentje
3. eeuwig
4. hetzelfde 

Islam

• Tijdens sterven: geloofsbelijdenis
•  Na dood: Iedereen met gezicht naar Mekka + lezen uit Koran = bidden
• Lichaam reinigen + in witte doeken(lijkwade): rein voor Allah verschijnen
• In moskee: overlijdensgebed( Salaat al Janazaa), niet knielen
• meestal geen vrouwen, te emotioneel
• Kist door zoveel mogelijk mannen gedragen → goede werken
• in graf: zonder kist, op rechterzij, gezicht naar Mekka
• rouwperiode van 40 dagen, elke avond bidden voor overledene

Hindoeïsme

• dood = nieuw begin → opnieuw geboren (reïncarnatie)
• lichaam teruggeven aan oerelementen: aarde, water, vuur, lucht, ether(ruimte om ons heen)
• Lichaam verbrand, as verstrooid → aardse bestaan is weg

              (India → brandstapel, België → crematorium)

•  Dag van crematie: oudste zoon scheert hoofdhaar af, onrein
• Offers en bloemen leggen + zingen en bidden
• Varanasi

niet-gelovigen

• persoonlijke, eigen bijeenkomst bv. in een zaaltje

• mooie teksten, vertellen over zijn / haar leven, muziek,...
  

• Rituelen Bv: kaars aansteken, bloemen strooien,... 

Wat weet je......

Bij welke godsdienst mag men kiezen voor begrafenis of crematie?

1. hindoeïsme
2. islam
3. jodendom
4. christendom

Islam: Welke kleur heeft het eenvoudige witte kleed dat een overledene aankrijgt?

1. wit
2. blauw
3. groen
4. maakt niet uit

Blijven hindoes steeds opnieuw geboren worden, in een volgend leven?

1. nee, het eindigt als hun ziel 'nirwana' bereikt (hoogste level)
2. nee, in totaal 3 levens
3. ja, altijd opnieuw geboren
4. nee, na verbranding is sowieso het einde

Waarom is er verbranden van het lichaam in het hindoeïsme?

1. Zo geen ziektes verspreiden
2. als offer aan de goden in het Hindoeïsme
3. Einde van je bestaan op aarde en zo klaar voor een nieuw, volgend leven (reïncarnatie).
4. Na die verbranding volgt eeuwig leven (nirwana)

Bij welke godsdienst is er een ritueel waarbij de priester gewijd water over de kist doet?

1. jodendom
2. christendom
3. islam
4. hindoeïsme

In welk geloof gooien de familieleden aarde (grond) over kist?
(niet IN de kist)

1. Islam
2. Hindoeïsme
3. jodendom
4. Katholieken

Waarin worden joden begraven?

1. graf zonder kist
2. hoe rijker, hoe chiquer de kleding en de kist
3. witte kleding en houten kist
4. niet begraven maar verbranding

Waarom worden joodse begraafplaatsen nooit weggedaan?

1. Op heilige grond mag niets weggenomen worden.
2. Zo heeft de ziel rust.
3. Zodat er niet gebouwd kan worden.
4. Omdat Jezus dit zo zei.

Wat is een ritueel bij een crematie (verbranding) in India?

1. een kruisteken vormen boven het graf
2. een steentje op het graf als je op bezoek gaat
3. Iedereen met het gezicht richting Mekka
4. Water van de rivier + lege waterkruik op de assen gooien.

Wat is GEEN ritueel bij de islam

1. Bidden met gezicht naar Mekka
2. Een steentje op het graf leggen als je op bezoek gaat.
3. De dode op zijn of haar linkerzijde in de kist leggen
4. Een wit kleed voor de dode.

In welke godsdiensten mag crematie (verbranding)?

1. christendom + jodendom
2. christendom + hindoeïsme
3. hindoeïsme + jodendom
4. christendom + islam

Welke godsdiensten hebben hetzelfde ritueel van witte kleding voor de dode?

1. jodendom + islam
2. christendom + islam
3. jodendom + hindoeïsme
4. Dit is maar bij één godsdienst.

Huiswerk

Ga op zoek naar een afscheids-/begrafenisritueel van een geloof dat je mooi of interessant vindt. Zoek op en geef antwoorden:

1. Hoe denkt dit geloof/levensbeschouwing over het leven na de dood?

2. Beschrijf het uitvaartritueel in enkele zinnen.

3. Voeg een afbeeldingen toe van het ritueel.

Deadline: De avond voor de volgende godsdienstles. 

Hoe? Mail / teams / Printen en afgeven