Rouw in verschillende culturen

• Agogiek Algemeen
• MBO
• Studiejaar 2

ROUW EN VERLIES IN VERSCHILLENDE CULTUREN

                                      AA LES 2

Lesdoelen van vandaag:

Na deze les kun je in eigen woorden uitleggen wat rituelen zijn

Na deze les kun je verschillende culturele rituelen benoemen

Na deze les kun je aan de hand van een voorbeeld een ritueel uitleggen

 

Rouw en verlies in verschillende culturen

Rouw reacties zijn niet universeel

Iedere mens/cultuur kijkt anders naar rouw en verlies

Kennis hebben hierover is belangrijk omdat: 

Je mensen uit verschillende culturen tegenkomt binnen het werkveld.

Ieder mens andere rituelen en gebruiken heeft bij dit thema.

Waar denk jij aan bij rituelen?

Rituelen zijn:

• Handelingen die emoties oproepen.
• Handelingen die vertrouwd zijn voor bepaalde mensen
• Handelingen die vaak voortkomen  uit oude tradities
• Handelingen die aangeven dat het leven doorgaat. 
  

Rituelen bij rouw en verlies:

• Bieden houvast
• Helpen bij het afscheid nemen
• Scheppen ruimte om een nieuwe fase te starten
  

Rituelen spitsen zich vooral toe op: 

• Het verzorgen van de overledene  

• Het opbaren van de overledenen

• Het rouwbezoek

• Maaltijden voor de rouwbezoekers

• De dodenherdenkingsdagen

Hebben jullie of jullie familie bepaalde gebruiken of rituelen rondom rouwverwerking en verlies?

EEN AANTAL VOORBEELDEN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN

Rituelen zijn niet alleen cultuur gebonden, bij verschillende families kunnen ook verschillende rituelen horen. 

Hindoestaanse cultuur

Mannen/vrouwen

Rol zoon

Pandit (priester)

Een paar van de vele rituelen rondom de uitvaart

Terug naar de bron (Brahm, de oerbron)

reïncarnatie

Blijven kijken tijdens crematie

As in stromens water zodat het in de oneindigheid komt

Van cake naar tapas, rouwrituelen veranderen met de tijd begrafenisrituelen in Nederland

Niet bij elke Nederlandse uitvaart is er koffie en cake na de begrafenis of crematie. Verschillende (sub)culturen hebben verschillende manieren waarop ze rouw en begrafenis/crematie aanpakken.

Surinaamse cultuur

Een typische Surinaamse uitvaart bestaat eigenlijk niet. Dit komt omdat Surinamers onder te verdelen zijn in onder andere Chinezen, Creolen, Hindoestanen, Indianen en Javanen. Iedere groep heeft eigen uitvaartrituelen en tradities. We zullen kort ingaan op de Creoolse rituelen.

Creoolse gebruiken

Het afleggen en wassen gebeurt met veel zang en gebed

Vrij uitbundig (het dansen zoals eerder in het filmpje te zien was)

Dit wordt gezien als een vorm van rouwverwerking (omdat je door het dansen niet denkt aan de pijn en verdriet van het verlies en omdat op die manier de ziel van de overledene zonder verdriet het lichaam kan verlaten)

De avond voordat de uitvaart dodenwake  (praten, zingen, dansen, bidden en eten samen) 

Vaak witte kleding en de vrouwen dragen de anjisa (Surinaamse hoofddoek)

Rituelen Chinese cultuur

Twee zielen één lichaam (Hun-ziel/Po-ziel)

Voorouderverering

Geestengeld

Nog meer rituelen (meerdere lagen kleding/spiegel in de kist)

Alle lichten aan in huis tot na de begrafenis

Geld verbranden

Rituelen islamitische cultuur

Moslims mogen niet gecremeerd worden (het liefst binnen 24 uur begraven worden, in Nederland is dit lastig maar er kan ontheffing voor worden aangevraagd)

Gebed op de dag van de begrafenis bij de moskee

Buiten drie rijen in de richting van Mekka (mannen eerste rij, kinderen tweede rij, vrouwen derde rij)

na gebed naar de begraafplaats, dragers wisselen vaak af (is een goede daad)

Er vier taken onderscheiden bij een islamitische uitvaart:

Het wassen/reinigen van het lichaam

Het lichaam in doeken wikkelen

Gebed voor de overledene

De begrafenis

Gebed voor de overleden

Gezicht richting Mekka

Joodse uitvaartrituelen

Als iemand sterft...

Cremeren is verboden

"Met lege handen komt men op de wereld en met lege handen verlaat men de aarde ook weer".

Inscheuren

Molukse uitvaart

Familie  (Pella, alle mensen van dezelfde eilandengroep komen uit het hele land bijeen)

Laten de overledene niet meer alleen

malam penghiburan, letterlijk de avond van de troost (envelopjes)

langs het huis/door de (Molukse) wijk rijden

Graf wordt gezien als een rumah (huis) dit moet je goed verzorgen (bloemetjes)

Zwart is de kleur van de rouw. Tenminste, dat is zo in Westerse landen: in Egypte is het geel en in Indonesië is het wit. Dit is een klein voorbeeld waaruit blijkt dat wat je associeert met de dood per land en cultuur heel snel verschilt.  De cultuur waarin je opgegroeid bent heeft een grote invloed op je visie op rituelen en de dood.

Je hebt nu verschillende culturele rituelen bij rouw en verlies voorbij horen/zien komen, leg er één uit...

Welke informatie uit deze les kan je meenemen naar het werkveld?

Tips en tops