GYM 2 - dinsdag 26-1 (Spelling/Woordenschat hf 3)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Nodig: 

• Nieuw Nederlands
• Device om LessonUp te volgen

Planning

1e deel van de les

1. Uitleg leenwoorden, koppelteken en meervoudsvormen.
2. Aan de slag!

2e deel van de les

1. Oefenen Woordenschat
2. Aan de slag!
3. Huiswerk & Taalvout

Leenwoorden

Spel een  Engels leenwoord

• Als één woord: een gebruikelijke samenstelling met één klemtoon, lookalike, parttimer, voicemail
• Een koppelteken: als het rechterdeel van de samenstelling een Engels voorzetsel is, time-out, sit-up.
• Sommige combinaties worden gezien als een woordgroep, full speed, total loss, second opinion, low budget
  

Spel een Frans leenwoord

• Zonder accenttekens als een Frans woord gebruikelijk is geworden in het Nederlands: controle, diner, compote, ragout
• behalve als het nodig is voor de uitspraak: Paté, volière, scène, logé.
  
• Gebruik het woordenboek!!!
  

Engelse werkwoorden

Vervoegen van Engelse werkwoorden

Engelse ww (werkwoorden) vervoeg je als Nederlandse zwakke ww

• Stam krijg je door = -en van het ww afhalen, soms laat je de -e staan als het voor de uitspraak nodig is.       e-mailen = e-mail, relaxen = relax, racen = race, timen = time
• WW in de tegenwoordige tijd:

  ik vorm = stam, hij/zij/het-vorm =stam+t, wij-vorm=stam +en

• Bij de verleden tijd en voltooid deelwoord: 't s(e)x(y)-fokschaap  (Laatste letter stam wel in dit woord? Dan een t gebruiken. Laatste letter stam niet in dit woord? Dan een d gebruiken)

mixen - ik mix , hij mixt , ik mixte , ik heb gemixt

gamen - ik game , hij gamet , ik gamede , ik heb gegamed

Koppelteken

Het koppelteken

• Samenkoppelingen: het staakt-het-vuren, laag-bij-de-gronds, doe-het-zelfzaak
• Klinkerbotsing: auto-ongeluk, oma-achtig, ski-jas. (Maar let op: giroafschrift!)
• Bij samenstellingen die beginnen met een letter, teken of afkorting: cd-speler, &-teken, 40-plusser
  (Let op: alleen bij samenstelling, dus wel: cd'tje, dvd's!) 
• Bij aardrijkskundige namen: Zuid-Holland, Noord-Amerika

Het koppelteken

• Bij woorden met Sint of St: sint-bernhardshond, Sint-Pietersberg
• Bij woorden met de voorvoegsels: niet-, non-, bijna-, oud-, ex-, adjunct-, kandidaat-, interim-, leerling-, assistent-, collega- 
  
• Bij samenstellingen uit twee gelijke delen: trainer-coach, minister-president, singer-songwriter

Weglatingsstreepje

Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.

Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair.

Huisvrouwen en huismannen zijn evenredig aan elkaar. 

Samengestelde woorden. Soms kun je een deel vervangen door een weglatingsstreepje om de zin overzichtelijker te maken.

Dinsdag- en woensdagavond ga ik sporten.

Fiets-, werk- en taalvakanties zijn best populair.  

Huisvrouwen en -mannen zijn evenredig aan elkaar.

Meervoud

• Als het enkelvoud eindigt op -ee, maak je het meervoud met -ën.

 zee --> zeeën, slee --> sleeën

• Als het enkelvoud eindigt op -ie, maak je het meervoud met -ën of met "n. 
  

       Als de klemtoon op de -ie valt, komt er -ën bij. Anders alleen "n.

knie --> knieën, bacterie --> bacteriën

• Meervoud op -s: soms zet je een -s achter het woord. 

       Bij woorden op -a, -o, -u, -i, of -y en bij afkortingen schrijf je 's. pony's, wc's

       Maar let op: cadeaus, displays.

Aan de slag!

Nakijken: Test Spelling hf. 3: p. 130: opdr. 11 t/m 16

Leren: Woordenlijst hf. 1 t/m 3 + theorie Spelling

Klaar? Lezen in leesboek!

Planning

1e deel van de les

1. Uitleg leenwoorden, koppelteken en meervoudsvormen.
2. Aan de slag!

2e deel van de les

1. Oefenen Woordenschat
2. Aan de slag!
3. Huiswerk & Taalvout

Het ... van de overval gebeurde in het diepste geheim.

1. Executeren
2. Beramen
3. Onderschrijven
4. Markeren

De ... had als doel het moreel van de bevolking hoog te houden.

1. propaganda
2. infanterie
3. logistiek
4. regime

Ongeregelde oorlog van groepen strijders tegen indringers of tegen staatsgezag =

1. krijgsmacht
2. regime
3. guerrilla
4. artillerie

Verminderen; beperken

niet verder gaan; min of meer tot stilstand komen

Nauwelijks of geen aandacht geven; vergeten

Op wereldschaal, wereldwijd

Reduceren

Stagneren

Veronachtzamen

Mondiaal

Welk woord past bij deze betekenis?
'Financiële extra's die een werkgever aan succesvolle werknemers betaalt'

Welk woord past bij deze betekenis?
'Vooruitstrevend, niet conservatief'

Welk woord past bij deze betekenis?
'Een toestand waarin de tegenstellingen geaccentueerd worden'

Aan de slag!

Leren: Woordenlijst hf. 1 t/m 3 + theorie Spelling

Klaar? Lezen in leesboek!

Huiswerk & TaalVout

Donderdag: 

toets Woordenschat hf. 1 t/m 3 en Spelling hf. 1 t/m 3