geintje? Strafbaar

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Wat vind jij?

op website van de politie

Wat is er allemaal strafbaar online?

Eigenlijk is dat antwoord heel gemakkelijk: wat je in het echte leven niet mag, mag je op het internet ook niet! Er gelden namelijk dezelfde wetten en regels die vastgelegd zijn in het wetboek van strafrecht.

Strafbare feiten zijn op internet wel lastiger te herkennen en ook niet altijd zichtbaar. Een goed voorbeeld hiervan is bedreiging: Als je op straat iemand bedreigt, is dat heel zichtbaar. En als je daarbij ook nog eens geweld gebruikt, is het bovendien heel duidelijk dat je een grens overgaat en iets doet wat niet mag. Als je iemand via bijvoorbeeld WhatsApp bedreigt, lijkt het misschien minder erg of serieus. Maar dat is het natuurlijk niet! Ook al sta je niet in levende lijven tegenover iemand, het is net zo goed een bedreiging en dus strafbaar. 

Iemand dwingen tot seksuele handelingen

Met online flirten is niets mis. Maar daarbij is het wel heel belangrijk dat je zelf de baas bent èn blijft over wat je doet. Wanneer iemand jou dwingt om voor de webcam seksuele handelingen te verrichten of naaktfoto’s of filmpjes te sturen, is dat strafbaar.

In sommige gevallen kan het heel lastig zijn om je eigen grenzen aan te geven. Bijvoorbeeld wanneer iemand zegt dat je het moet doen, omdat hij/zij anders iets vervelends over jou op internet zal zetten. Of wanneer het een bekende is die met fysiek geweld dreigt. Het is belangrijk om niet met het probleem rond te blijven lopen en er met iemand die je vertrouwt over te praten.

Op internet bestolen worden, roept bij veel volwassen mensen vragen op. Want hoe kan er nu online iets van je gestolen worden? Toch komt het heel vaak voor. Er worden bijvoorbeeld regelmatig game-accounts gestolen van populaire online games zoals Fortnite. Al je gekochte en gespaarde skins, wapens en andere zaken ben je dan kwijt.

Dit kan gebeuren door hacking. Iemand heeft met jouw gegevens ingelogd op jouw account en het wachtwoord van je account veranderd zodat je er zelf niet meer in komt. Deze gestolen accounts worden regelmatig online verkocht.

Het is dus belangrijk om je inloggegevens niet aan anderen te vertellen! Maak je inloggegevens niet te eenvoudig of te gemakkelijk te raden. Gebruik voor al je accounts verschillende wachtwoorden. Zo maak je het anderen lastig om jouw account te hacken..

Hacking betekent dat iemand toegang probeert te krijgen tot de gegevens van iemand anders, via het gebruik van computers en het netwerk. Het is strafbaar als dit gebeurt zonder toestemming van de eigenaar van die gegevens. Dit kan op verschillende manieren:

door het achterhalen van iemand zijn inloggegevens (door deze te raden of onderzoek te doen op je social media)

door iemand te dwingen zijn gegevens te vertellen (door bedreiging of chantage);

via Phishing.

Bij hacken worden bijvoorbeeld websites of computernetwerken platgelegd of misbruikt. Het is een vorm van cybercrime waarbij computers gebruikt worden om bijvoorbeeld gegevens te stelen of om DDos aanvallen uit te voeren.

Phishing is een vorm van internetfraude en klinkt als de Engelse vertaling voor "vissen". En dat is eigenlijk ook precies wat er gebeurt.

Iemand probeert de inloggegevens van mensen te krijgen door hen een mailtje te sturen dat eruit ziet alsof het van een betrouwbare partij is, zoals bijvoorbeeld van je bank, Facebook of de online game Fortnite.

In het mailtje wordt gevraagd om op een link te klikken en daar je persoonlijke gegevens in te vullen, zoals je gebruikersnaam en je wachtwoord. Op die manier geef je vertrouwelijke gegevens weg aan iemand die er misbruik van wil maken, zonder dat je het weet.

Ook op internet kun je vernielingen aanrichten. Weet je bijvoorbeeld dat het veranderen van de profielfoto van het Instagram-account van je vriend of vriendin, zonder zijn of haar toestemming, al vernieling kan zijn? Of als je inlogt op iemand anders zijn account en zijn website zonder toestemming verandert? Het bestellen van een DDoS aanval om het netwerk van je school plat te leggen is ook vernieling.

Oplichting is een vorm van bedrog, waarbij iemand op oneerlijke wijze geld of eigendommen van iemand anders weet te krijgen. Een bekend voorbeeld: je koopt iets op een veilingsite zoals Marktplaats.nl of Speurders.nl en je krijgt er niets voor, de spullen worden nooit geleverd.

Beledigen is het doen van kwetsende uitspraken die iemands eer en goede naam kunnen aantasten. Zeg nooit kwetsende dingen over andere mensen, ook niet online!

Als je opzettelijk iemands goede naam of eer aantast door die persoon van iets te beschuldigen, noemen we dit smaad. Als je dit doet met het idee dat het waar is, wordt het laster genoemd. Plaats nooit een naaktfoto van iemand op internet of in een Whatsapp-groep, dit is smaad! Je tast iemands goede naam en eer aan.

Grooming is verboden. Bij grooming benadert een volwassen persoon kinderen via chatsites om afspraken met hen te maken voor het hebben van (cyber)seks. Dit is strafbaar.

Ben altijd voorzichtig met wie je chat, je weet nooit of de persoon aan de andere kant dezelfde persoon is als op de profielfoto.

Waar denk je het eerste aan bij stalking? Waarschijnlijk denk je dan aan iemand die je steeds achtervolgt en in de gaten houdt. Maar via het internet en met de mobiele telefoon kun je ook stalken. Als je graag met iemand in contact wil komen, is het natuurlijk niet strafbaar om hem of haar eens te bellen of een berichtje te sturen. Zodra dit extreme vormen gaat aannemen (zoals voortdurend bellen, sms-en of berichten sturen) terwijl de persoon in kwestie aangeeft dat hij of zij dat niet wil, dan wordt het een ander verhaal. Dat is wel strafbaar. Vaak gaat dit samen met andere strafbare feiten zoals bedreiging of smaad/laster.

Haat zaaien of discrimineren doe je als je via een mail, chat of internetforum teksten of beelden plaatst waarmee je anderen aanzet tot haat of discriminatie tegen een individu of bevolkingsgroep. Bijvoorbeeld op grond van ras, geslacht, leeftijd, land van herkomst, godsdienst, seksuele voorkeur, handicap, taalvaardigheid, levensbeschouwing, politieke overtuiging, sociaal-economische klasse, beroep, uiterlijk enzovoorts.

Wat kun je doen?