Paragraaf 7.2 - Ademen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

7.2 Ademen

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel noemen en hun werking beschrijven
• Je kunt uitleggen waarom het beter is om door je neus te ademen dan door je mond
• Je kunt beschrijven hoe je de lucht in je longen ververst

7.2 Ademen

Ademhalen

7.2 Ademen

Hoe is je ademhalingsstelsel gebouwd?

• Neusholte en keelholte > hier komt de lucht binnen
• Keelholte > hierlangs gaat de lucht naar de luchtpijp
• Luchtpijp > bevat kraakbeenringen, vervoert lucht naar longen
• Bronchiën > splitsing van de luchtpijp naar de longen
• Luchtpijptakjes > kleinere vertakkingen
  van de bronchiën

• Longblaasjes > via deze blaasjes gaat zuurstof in de bloedbaan en koolstofdioxide uit de bloedbaan

7.2 Ademen

Slijmvliezen in luchtwegen

• Ingeademde lucht schoner maken > trilhaarcellen met trilharen bewegen slijm met vastgeplakte stofdeeltjes en bacteriën naar boven, naar je keelholte
  
• Ingeademde lucht opwarmen > slijmvliezen bevatten veel bloedvaatjes die warmte afgeven
  
• Ingeademde lucht vochtig maken > slijmcellen maken slijm, water uit het slijm verdampt

Schone, warme en vochtig lucht beschermt de tere luchtpijptakjes en luchtblaasjes.

Droge lucht irriteert het slijmvlies > eerder kans op infecties.

7.2 Ademen

Neusademhaling versus mondademhaling

• Je neus ‘keurt’ de lucht
  - Reukzintuigcellen ‘keuren’ de lucht op schadelijke stoffen.
• Je neus houdt stof tegen
  - Neusharen filteren de inkomende lucht, maken de lucht schoon.
• Je neus maakt de lucht vochtig en warm
  - Bloedvaatjes in het slijmvlies in de neus geven warmte af, inkomende lucht wordt verwarmd.
  - Het slijmvlies maakt slijm, hieruit verdampt water > ingeademde lucht wordt vochtig.

De mond heeft deze onderdelen niet!

7.2 Ademen

Hoe haal je adem?

7.2 Ademen

• Wat? Maken 7.2 – Opdracht 1 t/m 12
• Hoe? Blz. 22 t/m 29
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 12 is af, niet af de rest is huiswerk.
• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

7.2 Ademen

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen hoe zuurstof in je bloed komt en hoe je koolstofdioxide uit je bloed kwijtraakt
  
• Je kunt de gevolgen van drie veel voorkomende longziekten benoemen
• Je kunt uitleggen wat de schadelijke gevolgen van roken zijn

7.2 Ademen

Gaswisseling

7.2 Ademhalingsstelsel

Hoe komt zuurstof in je bloed?

Gaswisseling > uitwisselen van zuurstof en koolstofdioxide

1. Zuurstof gaat naar je bloed
   - door de wand van de longblaasjes
   en door de wand van de haarvaten
   - bloed vervoert zuurstof naar cellen
2. Koolstofdioxide gaat uit je bloed
   - door de wand van de haarvaten en 
   door de wand van de longblaasjes
   - je ademt koolstofdioxide uit

7.2 Ademen

Wat zijn de gevolgen van slecht werkende longen?

• Astma
  - luchtwegen zijn nauwer
  - kortademigheid
  - piepende ademhaling
  - medicijnen inhaleren, hierdoor
  worden luchtwegen wijder

7.2 Ademen

Chronische bronchitis en Longemfyseem

• Chronische bronchitis
  - slijmvliezen ontstoken
  - slijmvliezen maken te veel slijm
  - slijmvlies is dikker
  > minder lucht door de luchtwegen

• Longemfyseem
  - longblaasjes gaan stuk > minder zuurstof naar het bloed
• Longemfyseem en chronische bronchitis samen is COPD

7.2 Ademen

COPD

7.2 Ademen

Wat zijn de gevolgen van roken?!

• Nicotine
  - verslavend
  
• Koolstofmonoxide
   - neemt plaats in van zuurstof
  - minder zuurstof in het bloed
  - cellen krijgen minder zuurstof
  
• Teer > bruin/zwarte laag op de slijmvliezen en wand van longblaasjes
  - minder zuurstof naar het bloed
  - kans op ziekten neemt toe > longkanker, longemfyseem, chronische bronchitis

7.2 Ademen

• Wat? Maken 7.2 – Opdracht 13 t/m 27
• Hoe? Blz. 29 t/m 36
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 13 t/m 27 is af, niet af de rest is huiswerk.
• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)