Functiewoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Functiewoorden

18 november 

Lesdoelen 

•  Je weet wat het begrip 'functiewoord' inhoudt en kan dit uitleggen 
• Je kan de functies van tekstgedeelten benoemen

Jullie doen allemaal wel eens boodschappen in de supermarkt.

Elke stelling heeft een eigen functie

Elke stelling een functie 

Loop je vanaf de ingang door de supermarkt dan herken je vanzelf de functie van elke stelling. De macaroni staat in een andere stelling dan de bevroren pizza's.

Een tekst is opgebouwd uit alinea's. 

De schrijver heeft er een bepaalde bedoeling mee. 

Elke alinea een functie 

In een tekst heeft elke alinea een functie. Die hangt meestal niet als tussenkopje boven die alinea. Al lezend herken je de functie van de woorden en zinnen.

Elke alinea een functie 

Je verwacht de oplossing niet in de inleiding en de oorzaken niet aan het einde van de tekst.

De macaronizakken staan ook niet naast de pizzadozen.

Wat doen functiewoorden?

1. Die geven aan welke functie een bepaald tekstgedeelte heeft.
2. Die geven aan wat de betekenis is van de alinea.
3. Die geven aan wat de schrijver bedoelt.
4. Die geven aan waar je belangrijke informatie kan vinden.

Functiewoord	Omschrijving
Aanbeveling (=goede raad)	De schrijver geeft een advies aan de lezer
Probleemstelling (=probleem)	De schrijver geeft aan over welk probleem de tekst gaat
Tegenwerping (=reactie)	Een reactie op een bepaalde mening. Tegenwerping kan ook een argument zijn tegen een eerder gegeven mening
Uitwerking (=informatie)	De schrijver geeft extra informatie over (deel)onderwerp
Verklaring (=uitleg)	De schrijver legt uit waarom iets is zoals het is
Weerlegging (=ontkrachting)	Ontkrachting: schrijver toont aan dat een argument niet klopt

Voorbeeld 

Als je een kop koffie drinkt gaat je bloeddruk licht omhoog. 

Dat komt doordat cafeïne ervoor zorgt dat bepaalde bloedvaten vernauwen. 

Functiewoorden

Staan vaak niet in de tekst

Conclusie, oplossing, argument

Signaalwoorden 

Staan vaak wel in de tekst 

Maar, omdat, toch,

Wat is een weerlegging?

1. een herhaling van je standpunt
2. een bezwaar
3. een ontkrachting van een (tegen)argument
4. een nieuw argument

Hoe noemen we de zin 'Ik vind dat roken slecht is.'?

(standpunt/argument/weerlegging)

Functiewoord:

Definitie 

(Wat is een leeuw?)

Functiewoord:

Definitie 

(Wat is een leeuw?)

Functiewoord:

Voorbeeld

(Noemen van een of meer leeuwsoorten)

Verder oefenen

Blz. 138 Functiewoorden 

Lezen tekst 1 en maken opdracht 1