CVC, PICC, Port-a -cath

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Complexe VTH: PICC, CVL

Leerdoelen 

De student kan toelichten waarom een zorgvrager een bijzonder infuus nodig heeft (CVL, PICC, port-a-cath), hoe deze worden ingebracht en op welk plek in het lichaam. 

Voordelen van ander soort infuus dan perifeer

• Beschermt de perifere aderen (aderen worden hard bij vaak aanprikken). De vloeistoffen die worden toegediend, zoals chemotherapie, zijn vaak agressief voor de kleine aders die brozer en uiteindelijk onbruikbaar worden.
  
• Kan langer blijven zitten.
• Meer bewegingsvrijheid.
• Eenmalig aanprikken.

Nadelen ander soort infuus dan perifeer

• Het plaatsen vergt meer moeite en tijd.
  
• Complicaties worden serieuzer (pneumothorax, luchtembolie, bloedingen).

Centraal Veneuze Lijn (CVL)

Indicatie

• Langdurig toedienen van zeer geconcentreerde vloeistoffen (medicatie of TPV) via bloed
• Bloedafname 
• Patiënt die perifeer niet/slecht te prikken is.
• acute situatie (IC, OK)

Meerdere Lumen 

Waarom?

Waar?

Vena Subclavia/jugularis

Vena subclavia: ondersleutelbeenader aan de li en re kant

Vena jugularis: halsader 

Voordelen/ Nadelen

• Lange(-re) levensduur (dan perifeer infuus)
• Nadeel in de hals bewegingsvrijheid beperkt
• Kans op infectie groter (femoralis)
• Stolling moet goed zijn als lijn geplaatst en verwijderd wordt

Na plaatsen 

• Bijna direct klaar voor gebruik
• X-thorax na inbrengen lijn in subclavia/jugularis
• Bloedafname mogelijk
• Heparineoplossing bij niet gebruiken lumen
• Verzorging insteekopening (1x p 7dagen)

https://youtu.be/kA8iZNMQci4?si=ViUnXxkfXwVUASpx

TPV: totale parenterale voeding: Grotere hoeveelheden en langere tijdsduur

PPV: Perifere parenterale voeding (7 tot max 10 dagen) tot max 2 li per 24u

Toediening TPV

• langere tijd geen voeding per os / per sonde
  
• langdurige maag-darm-problematiek
• ernstig ziek/verzwakt bv chemo
  
• thuis én in ziekenhuis

TPV complicaties

• atrofie van het slijmvlies maagdarmkanaal
  
• ontstaan van maagulcera
  
• hoger infectierisico (lijnsepsis)

Een centrale lijn wordt specifiek gebruikt bij

1. Zeer geconcentreerde vloeistoffen toedienen
2. TPV toedienen
3. Medicatie toedienen
4. Bloed afnemen

Porth-a-cath

Indicatie

• Frequent/lange  periode waarin medicatie moet worden toegediend en bloed moet worden afgenomen.


• De ‘grote aders’ waarin de port-a-cath geplaatst wordt zijn  niet makkelijk rechtstreeks aan te prikken. Dus wordt gekozen voor port-a-cath die directe toegang geeft tot deze dieper liggende aders.

Waar?

Borstkas, rechts of links, en de katheter wordt ingebracht in een groot bloedvat onder subclavia.

Hoe werkt het:

De implanteerbare poort werkt als volgt:

er wordt onderhuids een klein doosje van ongeveer 1à 2 centimeter doorsnede geplaatst (poort);

het doosje is verbonden met een fijn lang slangetje (katheter);

het slangetje wordt ingebracht tot in een grote ader.

Elke keer wanneer een injectie, infuus of bloedafname nodig is, wordt de geïmplanteerde poort aangeprikt in plaats van de bloedvaten.

Na plaatsen 

• Aanprikken door vpk (bij zwelling pijnlijk, daarna normale aanraking met naald).
• Bij continue en langdurige toediening van medicijnen of infusie wordt de naald eenmaal per week voor een nieuwe vervangen. 
• Wanneer de poort niet wordt gebruikt, dan dient deze iedere zes weken met een heparine-oplossing te worden gespoeld.
• Kan zelfs jaren blijven zitten, zolang die gebruikt wordt.

Waar wordt de port-a-cath geplaatst?

1. Vene, bovenarm
2. Arterie,borstkas
3. Arterie, bovenarm
4. Vene, borstkas

PICC lijn

Periphered Inserted Central catheter

of

Perifeer Ingebrachte Centrale Catheter

PICC-lijn

Midline

Waar?

Een PICC-lijn is een centraal infuus dat in de ader van de bovenarm geplaatst wordt. Het uiteinde van de lijn komt in de grote holle ader in de borstkas, net boven het hart.

Plaatsing

De radioloog plaatst de PICC-lijn. Patiënt krijgt een lichte verdoving zodat hij hier niets van voelt.

De ader ter hoogte van de binnenkant van de elleboog wordt verdoofd.

De katheter wordt geplaatst met behulp van een echo.

Het bloedvat wordt aangeprikt, de voerdraad wordt ingebracht, waardoor de katheter op de plek geschoven kan worden. 

Indicatie

• Medicijnen worden op een veilige en niet pijnlijke manier toegediend
• De PICC-lijn kan wel tot 12 maanden in het lichaam blijven
• Contrastvloeistof voor een CT-scan kan ook via de PICC-lijn worden toegediend.

filmpje verzorgen PICC lijn:

Zelf aan de slag:

• 4 groepen, 4 x oefenpop met PICC-lijn en CVL
• 1 persoon verzorgt de lijn en zit dus bij de patiënt. 
• rest van de groep geeft aan de hand van vilans protocol  (CVK verzorgen insteekopening en PICC: verzorgen insteekopening) instructies aan degene die de handeling uitvoert. Iemand anders verzorgt de andere lijn.
• (dopjes & connectors hoeven nu niet vervangen te worden.

Zijn er nog vragen?