Les 1 Zorgvragers met aandoeningen aan het hart

• Verpleegkunde
• Beroepsopleiding

Het circulatiestelsel

H6 Het circulatiestelsel

Anatomie en fysiologie voor het mbo

- 6.1 t/m 6.3 Pagina 178 t/m201

Pathologie voor het mbo

H6 Het hart-en vaatstelsel  

Niveau 4 onder de knie

Pag 382, Uit welke onderdelen bestaat het hart 782 t/m790

Tekenopdracht

Teken een hart.

Zet daarin de atria/atriums, de ventrikels, de uitgaande en in komende arteriën en venen.

 Vanaf pagina 180 Anatomie fysiologie

H6.1.3 t/m 6.1.6

Onder-kant van het hart

Boven-kant van het hart

Boezem

Wat hoort bij het ventrikel?

Kamer

Wat hoort bij het aterium?

Het hart 

Het hart is opgebouwd uit vier lagen, van binnen naar buiten: 

• Endocard
• Myocard (spierweefsel) 
• Epicard
• Pericard (hartzakje) 

En het bestaat uit 4 holle ruimtes.... 

Pagina 179 Anatomie fysiologie H6.1, en 6.2

Functie hart

• Rechter atrium:
  Zuigt het zuurstofarme bloed het hart in.
  Eindpunt grote circulatie.
• Rechter ventrikel:
  Pompt het zuurstofarme bloed de longen in.
  Begin kleine circulatie.
• Linker atrium:
  Zuigt het zuurstofrijke bloed uit de longen weer het hart in.
  Eindpunt kleine circulatie.
• Linkerkamer
  Pompt het zuurstofrijke bloed via de aorta naar de weefsels. Begin grote circulatie.  

Zuurstofrijk

Zuurstofarm

Venen

Arteriën

Longslagader

Longader

Naar de nieren

Naar de longen

Wat gebeurt er tijdens de hartslag in 3 fases? Sleep de juiste omschrijving naar de juiste hartfase.

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Boezems trekken samen

Hartpauze

Kamers trekken samen

Tijdens welke fase pompt het hart bloed in de arteriën?

1. Tijdens de systole
2. Tijdens de diastole
3. Zowel tijdens de systole als diastole
4. Dat is verschillend per harthelft

Hartkleppen

Er zijn in totaal 4 kleppen, onderverdeeld in 2 soorten:

De atrioventriculaire klep:

• Mitralisklep
  
• Tricuspidalisklep
  

De arteriële klep:

• Aortaklep
  
• Pulmonaalklep 

Pagina 184 Anatomie fysiologie H6.1.7 t/m 6.1.9

Hartkleppen

Op een echo wordt de aortaklep ook weleens gezien als het Mercedes logo 

Hartkleppen

De atrioventriculaire kleppen  hebben een vorm die enigszins doet denken aan een parachute

Mitralisklep

Tricuspidalisklep

halvemaanvormige kleppen

naar longslagader

halvemaanvormigekleppen

naar de aorta

Waarom wordt de bloedsomloop van de mens een dubbele bloedsomloop genoemd?

1. Omdat alle rode bloedcellen per omloop twee keer door het hart gaan
2. Omdat de bloedsomloop bestaat uit aders en slagaders
3. Omdat het bloed per omloop twee keer door het hart stroomt
4. Omdat het hart zuurstofarm en zuurstofrijk bloed vervoert

Welke prikkelgeleidingsystemen van het hart ken je en hoe werken ze?

Prikkelgeleiding in het hart

• Het prikkelgeleidingssysteem bestaat uit cellen in de hartspier die het vermogen hebben een elektrische prikkel snel te geleiden.
• Deze cellen - in de volgende tekening groen gekleurd - vormen een netwerkje.
  
• Weliswaar kan ook het omringende (vleeskleurige) spierweefsel een elektrische prikkel doorgeven, maar dat gaat minder snel.
  
• Daardoor wordt de prikkel in de meeste gevallen via de groene banen geleid.
  Pagina 187 Anatomie fysiologie H6.1.10 en 6.1.11 

A. Sinusknoop (bliksemflitsje)

B. AV-knoop

C. Bundel van His

D. Bundeltakken

E. Purkinje-vezels

Prikkelgeleiding in het hart

• In hart enkele plaatsen met veel zenuwweefsel --> zorgen voor hartactie. 
• Belangrijkste: AV-knoop en sinusknoop. 
• Sinusknoop levert impuls voor actie, bij gestoorde functie kan AV-knoop dit overnemen. 
• Niet de natuurlijke weg --> veel kansen op ritme stoornissen 
• Behandeling: pacemaker (regelt kunstmatige impuls) 
• Bundel van His: natuurlijke elektrische verbinding tussen de boezems en de kamers 

In welke ruimte ligt de sinusknoop?

1. In het linker atrium
2. In de linker ventrikel
3. In het rechter atrium
4. In de rechter ventrikel

De snelheid waarmee de sinusknoop impulsen afgeeft hangt samen met de lichaamsactiviteit

1. Goed
2. Fout

De juiste volgorde van impulsgeleiding in het hart is...

1. Sinusknoop--> bundel van His --> AV-knoop
2. Bundel van His --> Sinusknoop --> AV-knoop
3. AV-knoop--> Sinusknoop--> bundel van His
4. Sinusknoop--> AV-knoop --> bundel van His

In welk gedeelte van het hart is de wand het dikst?

1. Linker aterium
2. Linker ventrikel
3. Rechter aterium
4. Rechter ventrikel

Wat is hypertrofie van het hart?

Neonatale bloedsomloop

Vanaf 1.40

Waar vindt de gasuitwisseling plaats bij een foetus?

02:15

Is het normaal dat een ader zuurstofrijk bloed vervoert?

1. JA
2. NEE

02:41

Hoe heet het eerste verschil bij de neonatale bloedsomloop in vergelijking met de volwassen bloedsomloop?

1. Ductus Botalli
2. Foramen ovale
3. ASD
4. VSD

03:41

Hoe heet het tweede verschil tussen de neonatale bloedsomloop in vergelijking met de volwassenbloedsomloop

1. Ductus Botalli
2. Foramen ovale
3. ASD
4. VSD

04:29

Zijn de navelstrengslagaders zuurstof rijk of arm?

1. Rijk
2. Arm

NB Ductus arteriosus wordt ook wel ductus Botali genoemd

Welke vier verschillen zijn er tussen de neonatale bloedsomloop en die van een volwassene?

Sluiten Foramen ovale

Sluiten Ductus arteriosus (of Botali)

Sluiten Ductus venosus 

Daling longweerstand

De overgang van de foetale circulatie naar de circulatie van de pasgeborene wordt gekenmerkt door de volgende processen:

1. De sluiting van de ductus venosus.
Enkele minuten na de geboorte wordt de 

ductus venosus dichtgeknepen door het 

stoppen van de bloedstroom door de 

navelvene. Bij het merendeel van de 

zuigelingen is deze ductus na 14 dagen 

verschrompeld. Bij prematuren gebeurt dit iets later.

2. 

De sluiting van het foramen ovale. De weerstand in de grote circulatie wordt hoger terwijl de pulmonale veneuze stroom naar het hart toeneemt. De druk in het linker atrium neemt toe onder invloed van deze veranderingen in de vaatweerstand. De klep van het foramen ovale sluit de opening functioneel af waardoor twee gescheiden atria ontstaan. Het foramen ovale kan bij de kleine zuigeling nog open zijn. Dit heeft geen invloed op de circulatie, tenzij een andere structurele hartafwijking aanwezig is die verhoogde atriumdruk veroorzaakt. Het foramen ovale sluit zich spontaan in de eerste 18 levensmaanden.

3. 

De sluiting van de ductus arteriosus (Botalli). Bij de gezonde neonaat treedt de functionele sluiting van de ductus arteriosus 10 - 15 uur na de bevalling op. De belangrijkste factor voor het sluiten is de hogere zuurstofdruk van het passerende bloed waardoor spierweefsel samentrekt en de ductus arteriosus zich (functioneel) sluit. De definitieve sluiting van de ductus arteriosus treedt 

later op. Bij een aantal aangeboren hartafwijkingen, bijvoorbeeld bij een complete transpositie van de grote vaten, is het juist van belang dat de ductus en ook het foramen ovale openblijven om het lichaam van voldoende zuurstofrijk bloed te kunnen voorzien.

4. Afname van de weerstand in de longcirculatie. In de normale neonatale circulatie neemt de bloedstroom in het longvaatbed acht tot tien keer toe, doordat de weerstand in de pulmonale vaten daalt, en daarmee ook de druk in de arteriae (aa.) pulmonales en de rechter ventrikel. In de eerste twee tot zeven dagen neemt de hoge foetale druk in de longcirculatie af tot een normale neonatale waarde. De afname van de druk in de longcirculatie naar de ‘normale’ waarde neemt overigens in totaal een aantal weken in beslag.

Waarom zijn de ductus Botalli en het foramen ovale nodig?

Ernstige beperking in activiteit door symptomen die al in rust ontstaan. Bij zeer geringe inspanning nemen de klachten in ernst toe

 Belangrijke beperking in de dagelijkse activiteit door symptomen die zich al voordoen bij beperkte inspanning, zoals vermoeidheid en kortademigheid bij lopen van 20-100 meter. Alleen rust geeft comfort en in rust geen klachten.

Milde symptomen en enige beperking bij normale lichamelijke inspanning. Geringe kortademigheid, vermoeidheid of pijn op de borst bij inspanning.​

Klasse I

Klasse II

Klasse III

Klasse IV

Geen symptomen of beperking bij normale lichamelijke inspanning. Dus geen vermoeidheid, kortademigheid of pijn op de borst bij inspanning.​

Huiswerk

- Tijdens de komende  drie weken maak je thuis de opdracht hartaandoeningen. De opdracht zet ik in Teams en lever je daar ook in. ​

Bestudeer voor jezelf:H6 Het circulatiestelsel

Anatomie en fysiologie voor het mbo
- 6.4 Bloed en vaten, vanaf pagina 201 t/m 224

H6 Het hart-en vaatstelsel Pathologie voor het mbo
- 6.1 en 6.2 Pagina 241 t/m 246