Rechtsstaat - de rechtszaak (H4) - de zitting

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Rechtsstaat - de rechtszaak

Lesdoelen

• Je kunt enkele begrippen van vorige lessen beschrijven en herkennen;
•  Je hebt een eerste idee van het type strafrechtzittingen, hoe de rechtszaal er uitziet en uit welke stappen een zitting bestaat.

Wat is een rechtsstaat?

Wat is een grondwet?

Dictatuur

Rechtsnormen

Absolute monarchie

Rechtvaardigheid

Trias politica

Een land waarin 1 machtshebber of 1 partij in feite bepaalt wat de regels zijn

Regeringsvorm waarbij de koning alle macht heeft

Gedragsregels die wettelijk zijn vastgelegd

De opvattingen die wij als burgers hebben over goed en kwaad

Verdeling van de macht van de overheid in wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht, die elkaar controleren en in evenwicht houden.

Centrale vraag hoofdstuk

Op welke manieren straffen we en wat willen we daarmee bereiken?

Dagvaarding

• brief van OvJ 
• tenlastelegging
• tijdstip en plaats zitting

Kantonrechter

• alleen overtredingen
• vb: boete niet betaald
• 1 rechter
• uitspraak binnen 4 weken

Politierechter

• kleinere misdrijven 
• vb: winkeldiefstal, vernieling, drugsbezit, etc
• uitspraak volgt direct

Meervoudige kamer

• ernstige misdrijven
• vb: moord, ernstige mishandeling, terrorisme, etc
• 3 rechters
• vonnis na 2 weken

Indeling rechtszaal

De zitting

Stap 1 - Opening 

Stap 2 - Aanklacht

Stap 3 - Onderzoek

Stap 4 - Requisitor

Stap 5 - Pleidooi

Stap 6 - Laatste woord

Stap 7 - Vonnis

1. Opening - rechter controleert persoonsgegevens verdachte en noemt zijn rechten

2. Aanklacht - de officier van justitie leest strafbare feit voor waar verdachte van beschuldigd wordt

3. Onderzoek - rechter ondervraagt de verdachte. Advocaat en officier van justitie mogen getuigen en deskundigen ondervragen

4. Requisitor - officier van justitie probeert aan te tonen dat de verdachte schuldig is en vraagt de rechter om een bepaalde straf; de eis

5. Pleidooi - advocaat verdedigt de verdachte

6. Laatste woord - verdachte kan nog excuses aanbieden aan slachtoffer, zijn onschuld benadrukken of aangeven welke schade hij ondervindt van een eventuele straf

7. Vonnis - rechter legt uit of hij bewezen acht dat de verdachte het strafbare feit heeft gepleegd en welke straf hij eventueel oplegt

Opdrachten

Hoe? Eerst bedenktijd voor jezelf, daarna schrijf je je antwoord op en bespreek je de antwoorden. Vervolgens creëer je samen het beste antwoord. 

Wat? Vraag op volgende slide.

Nabespreking: ik kies per vraag van ieder groepje iemand om het groepsantwoord te geven. 

Vraag

• Een strafzaak is in principe openbaar. Leg uit hoe openbaarheid past bij een van de grondbeginselen van de rechtsstaat.
• 
  

Nabespreking

"Met het beginsel dat de rechterlijke macht in handen is van onafhankelijke rechters. Strafzaken zijn openbaar zodat iederen kan controleren of het recht onafhankelijk is en volgens de regels wordt toegepast. Deze controleerbaarheid is essentieel voor de rechtsstaat."

Oefentoets app

App store - Essener HAVO

Vooruitblik

Volgende les:

- Waarom straffen we?

- Soorten straffen?

- Wat zijn strafrechterlijke maatregelen?

- Strafrecht voor jongeren