Reageren op Prikkels: Zenuwstelsel, Zintuigen & Gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Reageren op Prikkels: 

Zenuwstelsel, Hormonen, Zintuigen & Gedrag

Wat je moet kennen/kunnen

• de rol en de werking van het zenuwstelsel, zintuigstelsel en hormoonstelsel toelichten
• beschrijven welke relatie er is tussen gedrag en inwendige en uitwendig prikkels
• gedrag van mens en dier op een gestandaardiseerde wijze beschrijven en dat beschreven gedrag verklaren

Wat is een inwendige prikkel?

1. Ik ruik een frikandelbroodje
2. Ik heb trek in een frikandelbroodje
3. Ik zie een frikandelbroodje
4. Mijn vriend praat over een frikandelbroodje

1

2

3

4

5

In de zintuigcellen ontstaan impulsen

De impuls wordt door zenuwen naar de hersenen geleid

De hersenen verwerken de impulsen van alle zintuigen

Je wordt je bewust van wat je waarneemt

Een prikkel komt via het zintuig in de zintuigcel terecht

Grote hersenen

Kleine hersenen

Hersenstam

Ruggenmerg

Wat zijn de taken van de grote hersenen, kleine hersenen en hersenstam?

Grote hersenen

Kleine hersenen

Hersenstam

Beslissen hoe je reageert op prikkels

Coordinatie van spierbewegingen

Dingen onthouden

Bewustwording van waarnemingen

Nadenken

Regelen van je pupil reflex

Regelen van de hartslag en ademhaling

Noem drie reflexen

Wat is het nut van het pupilreflex?

Welke zenuwcel is een bewegingszenuwcel?

1. Type 1
2. Type 2
3. Type 3

Gevoelszenuw

Schakelcel

Bewegingszenuw

Gemengde zenuw

In welk gedeelte zitten de uitlopers van schakelcellen?

1. Grijze stof
2. Witte stof

Wat kun je uit de context concluderen over de drempelwaarde voor geluidsprikkels bij Elvy? Leg je antwoord kort uit.

lens

iris

netvlies

zenuw

vaatvlies

Glasachtig lichaam

gele vlek

Wat is de functie
van traanvocht?

Je zit 's zomers in de zon op het strand een boek te lezen.
Is je pupil groot of klein? Is je lens bol of plat?

1. pupil = groot lens = bol
2. pupil = klein lens = plat
3. pupil = groot lens = plat
4. pupil = klein lens = bol

Zou het oog van het spookdiertje (dat vooral 's nachts actief is) meer staafjes of kegeltjes bevatten?

Wat zit er op het netvlies bij de blinde vlek?

1. kegeltjes
2. staafjes
3. kegeltjes en staafjes
4. geen kegeltjes en staafjes

Wat is de functie van het vaatvlies?

Welke weg volgt een geluidstrilling om bij het slakkenhuis te komen? Zet de onderdelen in de juiste volgorde.

Geluidstrillingen.

Oorschelp

Trommelvlies 

Slakkenhuis

Gehoorzenuw

Hamer 

Aambeeld

Stijgbeugel

Wat is NIET WAAR
over de buis van Eustachius?

1. Als je gaapt of slikt gaat deze open
2. Hij kan verstopt raken
3. Het is een verbinding in het slakkenhuis
4. Het is een verbinding tussen neus en oor

Wat is de motivatie van een Gnoe om weg te rennen van een leeuw?

De huid heeft 3 taken. Wat is GEEN taak van de huid?

1. beschermen tegen giftige gassen uit de lucht
2. beschermen tegen vuil en ziekteverwekkers
3. lichaam op temperatuur houden
4. beschermen tegen de zon

Hoe reageert de huid bij warmte of kou?

huid bij kou

huid bij warmte

de bloedvaten zijn nauw

De bloedvaten zijn wijd

Spieren trekken samen (rillen)

Kippenvel

Je zweetklieren produceren meer zweet.

Hoornlaag

Kiemlaag

Opperhuid

Lederhuid

Onderhuids bindweefsel

In welke huidlaag zal de inkt van een tattoo aangebracht worden?

Wat is de taak van pigment uit pigmentcellen

1. UV-straling tegenhouden
2. Beschermen tegen ziekteverwekkers
3. Zweet produceren
4. Talg produceren

Als je verliefd wordt, ontstaan in de hypofyse hormonen.

Met welk nummer van de afbeelding is de hypofyse aangegeven?

1. Nummer 1
2. Nummer 2
3. Nummer 3

glycogeen

glucagon

insuline

glucose

stijgt

Wat gebeurt er wanneer de schildklier te veel schildklierhormoon aanmaakt?

1. de persoon krijgt veel meer honger
2. persoon wordt rusteloos en vermagert
3. de persoon krijgt minder honger
4. de persoon wordt rustig en komt aan

Welke afbeelding laat een supranormale prikkel zien?

1. 
2. 
3. 
4. 

Leg uit wat een sleutelprikkel is

In een bos bevinden zich veel overlappende territoriums van allerlei verschillende diersoorten.
Leg uit dat het geen probleem is dat deze territoriums elkaar overlappen.

Wat is geen goed voorbeeld van inprenting?

1. Gansje net uit het ei gekropen herkent haar mama
2. Moedergans herkent het uit het ei gekropen eendje
3. De peuter wordt tweetalig opgevoed
4. Op 60 jarige leeftijd leerde zij nog een vreemde taal

Wat is volgens de informatie de sleutelprikkel voor het beschreven baltsgedrag van het mannetje?

Schrijf de juiste rangorde op in de volgorde van meest dominant naar minst dominant.

Welk sociaal gedrag zien we hier?

1. territoriumgedrag
2. baltsgedrag
3. groepsgedrag
4. broedzorg

Politiepaarden worden getraind met vuur en harde knallen. Hierdoor schrikken ze niet meer

1. Conditionering
2. Imitatie
3. Gewenning
4. Inprenting

De chimps hiernaast zijn bezig met het verzamelen van hun eten. Dat bestaat onder andere uit termieten die ze met behulp van een takje uit een termietenheuvel peuteren. Ze laten de termieten een einde op het takje lopen om ze vervolgens langs hun lippen af te vegen.

Op welke manier hebben de chimpansees geleerd dat dit een effectieve manier is om eten te verzamelen?

1. inprenting
2. gewenning
3. conditionering
4. imitatie