Les 2 - 4 vwo - periode 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Als de timer is afgelopen heb je...

• Tas op de grond
• Leer- en opdrachtenboek op tafel
• Telefoon in je tas of telefoontas

Telefoon in telefoontas of eigen tas

Bespreken huiswerkopdrachten: introductie opdr. 1 - 6

Programma:

1.Stralingsbalans van de aarde

2. Wereldwijde luchtstromen

3. Oceaan- en zeestromen

4. El Nino

5. Klimaatgebieden

6. Landschapszones

H2. Aarde: klimaat

Hoofdstuk 2: onderzoeken in hoeverre klimaatverandering op zich staan of in een bredere context gezien moeten worden 

Herhalingsvragen

H2: aarde - klimaat (intro = voorkennis)

• Geef de definitie van het begrip 'klimaat'.

• Gemiddelde toestand van het weer over periode van 30 jaar/40 jaar.

• Geef de definitie van het begrip 'weer'.

• Gesteldheid van de atmosfeer (temperatuur, neerslag, wind) op klein gebied, bepaald moment. 

Welke factoren bepalen het klimaat?

H2. Aantekening

Klimaatfactoren:

1. Zonne-energie
2. Lucht- en oceanische stroming
3. Verhouding land- en zee
4. Reliëf
5. Hoogteverschil

H2. Aantekening

Klimaatfactoren:

1. Zonne-energie --> Vandaag!
2. Lucht- en oceanische stroming
3. Verhouding land- en zee
4. Reliëf
5. Hoogteverschil

§ 2.1 Stralingsbalans van de aarde

Wat gebeurt er met de zonnestraling die de aarde bereikt?

Zon is onze belangrijkste energiebron

Werking stralingsbalans?

Stralingsbalans = inkomende en uitgaande energie

• Belangrijke functie: leven op aarde afhankelijk van goede stralingsbalans.

• Waarom?

• Als inkomende (zonne) energie > uitgaande (zonne) energie = te heet op aarde
• Als uitgaande (zonne) energie > inkomende (zonne) energie = .................

Stralingsbalans = inkomende en uitgaande energie

• Evenwicht tussen inkomende (kortgolvige) & uitgaande (langgolvige) energie = dynamisch evenwicht

Belangrijke rol weggelegd voor broeikaseffect bij stralingsbalans

• Leven op aarde afhankelijk van energiebalans, waarbij broeikaseffect zorgt voor absorberen van langgolvige straling 
• Natuurlijk broeikaseffect zorgt voor rondpompen warmte
• Zonder natuurlijk broeikaseffect is het veel te koud om te leven

Belangrijke regels (1)

Inkomende energie:

zonne-energie, motor van stralingsbalans via kortgolvige straling.

+- 50% bereikt aarde, rest wordt weerkaatst of vastgehouden in de atmosfeer.

Deel zonnestraling omgezet in langgolvige straling, deel weerkaatst,reflectie (albedo)

Belangrijke regels (2)

Uitgaande energie:

Deel warmtestralen en gereflecteerde zonnestralen verlaten atmosfeer naar de ruimte.

Deel straling wordt in atmosfeer geabsorbeerd (opgenomen broeikaskassen van nature of versterkt door mens)

Deel straling wordt in atmosfeer naar aarde teruggekaatst (wolken, stofdeeltjes)

0

Door stralingsbalans is het dus leefbaar op aarde (niet te warm, niet te koud)

• Maar waarom dan niet overal even warm/koud?

              Ruimtelijke verschillen in instraling

 Aantekening § 2.1 Stralingsbalans van de aarde

• Wat gebeurt er met de zonnestraling die de aarde bereikt?

• Stralingsbalans = inkomende en uitgaande energie. Op mondiaal schaalniveau is er dynamisch evenwicht tussen inkomende en uitgaande straling. Dat is niet op elk moment hetzelfde. Oorzaak: absorptie en werkaatsing door het aardoppervlak, stof en wolken.

 Aantekening § 2.1 Stralingsbalans van de aarde

• Inkomende energie (onderdeel stralingsbalans)

• zonne-energie, motor van stralingsbalans via kortgolvige straling.
  

+- 50% bereikt aarde, rest wordt weerkaatst of vastgehouden in de atmosfeer.

Deel zonnestraling omgezet in langgolvige straling, deel weerkaatst,reflectie (albedo)

 Aantekening § 2.1 Stralingsbalans van de aarde

• Uitgaande energie (onderdeel stralingsbalans)

• Deel warmtestralen en gereflecteerde zonnestralen verlaten atmosfeer naar de ruimte.
• Deel straling wordt in atmosfeer geabsorbeerd (opgenomen broeikaskassen van nature of versterkt door mens)
• Deel straling wordt in atmosfeer naar aarde teruggekaatst (wolken, stofdeeltjes)

 Aantekening § 2.1 Stralingsbalans van de aarde

• Door stralingsbalans: niet te koud, niet te warm op aarde. Maar waarom dan niet overal even warm/koud?

• Ruimtelijke verschillen instraling zon:                                                                             1. Breedteverschillen aarde & hoek instraling.                                                               2. Hoogteverschillen bergen > ijlere lucht.

Oefenen verwerkingsopdracht 

Bespreken verwerkingsopdracht 

5 min pauze 

Aan de slag: werk in tweetallen mag

1. Pak werkboek 

2. Lees de tekst van H2.1

3. Maken opdrachten 1 t/m 6 blz. 31 en 32

Geleerd?

1. Wat gebeurt er als de zonnestraling de aarde bereikt?
2. Uitleggen waarom leve op aarde afhankelijk is van goede stralingsbalans.
3. Aangeven dat stralingsbalans bestaat uit ingaande- en uitgaande energie, en wat voor type golven.
4. Ruimtelijke inschaling zon met bijbehorende factoren.

Volgende week

• Maken 2.1: opdr. 1 t/m 6 (blz 31 en 32)

Exit Ticket

Pak je telefoon, scan de barcode en beantwoord de drie gestelde vragen.