Tekstsoorten & doelen - herhaling d/t, als/dan

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Agenda aankomende periode Nederlands: 

Gedachte achter tekst

Kennismaking & uitleg vak: Nederlands

Spelling & grammatica 1.0 - Dit/dat/die/deze - 0-meting?

Herhaling Spelling & grammaticale missers - Spreken: Pecha Kucha of Pitchen 

Dictee

Tekstsoorten & doelen

Samenhang

Kerstvakantie

Kerstvakantie

...

...

...

Debatteren

14 t/m 18 nov

21 t/m 25 nov

28 t/m 1 dec

6 t/m 10 dec

13 t/m 17 dec

20 t/m 24 dec

Kerstvakantie

Kerstvakantie

10 t/m 14 jan

17 t/m 21 jan

24 t/m 28 jan

31 t/m 3 feb

Aan het einde van de les:

1. Heb je d/t-fouten en als/dan herhaalt.

2. Herken je aan de tekst welk doel de schrijver had. 

3. Kan je zelf een tekst schrijven en herschrijven volgens een bepaald doel.  

4. Kan je 5 tekstdoelen benoemen. 

De herhaalt heb ik expres fout gedaan. 

TT = Stam + t-en

VT = Stam + t/d-en ('T SeXY FoKSCHaaP)

Let op: 

1. In welke tijd staat het?

2. Staat er nog een ander werkwoord in de zin? (VT-DLW)

3. Enkelvoud of meervoud? (Ook als het een lange zin is)

Elk jaar ... (hoeden) Roger zich voor een saaie kerst door zo'n trui te dragen.

1. hoed
2. hoedt
3. hoedde
4. houd

Heb jij al aan de kerstman ... (vertellen) wat voor cadeautje je wilt?

1. vertelt
2. verteld

Let trouwens op als die politici ... (debatteren),
het wordt dan een grote slangenkuil.

1. debatteert
2. debatteerd
3. debatteren
4. debatteerden

Rogers kersttrui ziet er leuker uit ... zijn normale truien.

1. als
2. dan

Structuur achter
de tekst?

Tekstsoorten en doelen

Nut

- Het herkennen van een tekstsoort is belangrijk voor het begrijpen van een tekst.

- Als je weet wat het doel van een tekst is, word je minder snel op het verkeerde been gezet. -> Bv. herkennen tussen informerende en overtuigende tekst 

- De inhoud, de vormgeving en de opbouw worden er o.a. door bepaald.

- Bij de examens kan aan jullie elk tekstdoel gevraagd worden om te schrijven. 

Welke tekstdoelen
kennen jullie?

Tekstdoelen?

• Wat wil de schrijver bereiken?

Tekstsoorten?

• Met wat voor soort tekst wil hij dit bereiken?

Informeren, instrueren, overtuigen, activeren/overhalen, amuseren

Bedenk een aantal teksten die bij deze schrijfdoelen horen. 

Informeren

- De schrijver wil dat je iets te weten komt.

Er zijn verschillende informatieve tekstsoorten om de lezer te informeren:

Instrueren/instructies geven

• De schrijver zegt hoe je iets moet doen
  
• Hij gebruik hiervoor instructieve tekstsoorten

Overtuigen

• De schrijver wil de lezer overtuigen van zijn mening.
  
• Hij gebruikt hiervoor 

overtuigende teksten.

Activeren/overhalen

• De schrijver wil dat je iets wel of niet gaat doen
  
• Hij gebruikt hiervoor activerende teksten

Amuseren

- De schrijver wil de lezer vermaken met zijn tekst.

Hij doet dit met amuserende teksten

Alles op een rijtje:

Beschouwing, nieuwsbericht, studieboek, uiteenzetting

Gedicht, cabarettekst, toneelstuk

Handleiding

Ingezonden brief, betoog, recensie, discussiestuk 

Folder, reclame, verkiezingsaffiche

Analyseer de volgende tekst

Aan welke zinsdelen kan je herkennen dat het hier om een betoog gaat?

De sociale media

Je kunt er je voordelen mee doen, echter zijn er meer nadelen aan verbonden dan gedacht wordt. Er worden dagelijks 5 nieuwe jongeren aangemeld met anorexia, dit vanwege de voorbeelden die zij zien op de sociale media waar zij zelf ook aan willen voldoen. Het is tijd dat we sociale media scherper onder controle krijgen. 

De sociale media zorgen voor te veel opnames van anorexia patiënten.

Ten eerste maakt de sociale media pubers onzeker. Dit komt door de gefotoshopte foto’s die influencers op hun pagina’s plaatsen. Het lijkt wel een wedstrijd om jezelf van de mooiste kant te laten zien. Echter wordt vergeten dat er niet alleen mooie kanten zitten aan het leven. Over de lichamelijk oneffenheden worden niet gesproken. Sterker nog, deze worden met een filter verborgen.

Bovendien zijn de pubers meer bezig met de kilo’s op de weegschaal. Zij worden onzeker van de slanke, schaars geklede en zelfverzekerde influencers. Hierdoor krijgen gevoelige pubers een slecht zelfbeeld en zullen zij er alles aan doen om er ook bij te kunnen horen. ‘Dun’ is daarom nooit dun genoeg en eten, gewicht, calorieën en de angst om aan te komen beheersen hun leven. Hierdoor ontstaat er een onnatuurlijk mager lichaam.  

Alhoewel sociale media voordelen heeft, weegt dat niet op tegen het nadeel dat onze pubers onzeker worden door het veelvoudig gebruik ervan. Zij blijven afvallen tot dit in veel gevallen leidt tot tot anorexia. De sociale media zullen een realistischer beeld moeten gaan tonen om verdere toename van het aantal anorexiapatiënten te voorkomen.   

Opdracht

Schrijf een korte tekst over een zelfgekozen onderwerp met één van de volgende doelen: 

- Informeert 

- Instrueert 

- Overtuigt

- Amuseert 

- Activeert

                                                                           Benoem ook wat voor tekstsoort je hebt geschreven. 

Vervolgopdracht

Wissel de tekst uit met een klasgenoot.

Herschrijf de tekst om er een ander doel mee te bereiken.

Laat het aan mij lezen. 

Lever de herschreven versie in op de opdrachten in Teams.