10.1 Krachten KB

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

10.1 Krachten KB

- Je kunt de effecten van krachten beschrijven

- Je kunt de grootte van een kracht meten

- Je kunt een kracht tekenen als vector

- Je kunt krachten benoemen die op een voorwerp werken

- Je kunt de zwaartekracht berekenen

- Je kunt kenmerken van magnetische en elektrische krachten benoemen

De uitwerking van krachten

Krachten zorgen voor:

- een verandering in snelheid

- een verandering in richting

-een verandering in vorm

Soorten krachten

Spierkracht: 

fietsen of gewichtheffen 

Zwaartekracht

de aarde trekt aan alle dieren, mensen en voorwerpen

9,8 Newton per kg

Spankracht

- strakgespannen touw, kabel of ketting

- tillen, trekken, takelen of spullen op hun plaats houden

Wrijvingskracht

- 2 oppervlakken die over elkaar schuiven

- handig bij schaatsen

- niet handig bij het verschuiven van de bank

Magnetische kracht

- ijzer, nikkel en staal

- magneet heeft een noordpool en een zuidpool

- kompas of elektromotor

- rondom een magneet is er een magneetveld, deze wordt zichtbaar bij het strooien van ijzerpoeder, dan zie je een patroon van veldlijnen

Elektrische kracht

- een ballon over je haar wrijven 

- Een positief en negatief geladen voorwerp trekken elkaar aan. 

- positief en positief, negatief en negatief stoten elkaar af

Kracht meten

Krachtmeter of veerunster

dunne veer = kleine kracht

dikke veer = grote kracht

Let op! schaalverdeling gaat van boven naar beneden

Let op! Wat is de grootste kracht en wat is dan de verdeling? 

Krachtsensor

digitale krachtmeter

Kan ook een weegschaal zijn, deze zet zwaartekracht om in massa (gewicht)

Krachten tekenen

Krachten tekenen we met een pijl (vector)

Er zijn drie aandachtspunten:

- aangrijpingspunt, dit is waar de kracht begint

- de richting van de kracht

- de grootte van de krachtpijl

Een vector tekenen we met behulp van een krachtenschaal.

1 cm = 10 N

Een krachtenschaal is de verhouding tussen de lengte van de pijl en de kracht

N = Newton = de eenheid van kracht

F = symbool van kracht (force

Zwaartekracht

Fz = zwaartekracht

zwaartekracht in Newton

m = de massa in kg

g = zwaartekracht per massa eenheid in newton per kh (N/kg)

g is op aarde 9,8 N/kg, we gebruiken 10. 

Op de maan is g gelijk aan 1,6 kg/N

opdrachten maken

Maak opdracht 1, 2, 4, 5, 7 t/m 11 en 13

(dus niet: 3, 6, 12, 14 en 15)