Fictiebegrippen opfrissen Sneltreinvaart

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3,4

Fictiebegrippen opfrissen

LESDOEL: Opfrissen van enkele fictiebegrippen, zodat je de overeenkomsten/verschillen in jouw boeken (en dus ook die van anderen) goed kunt vinden en benoemen. 

Wat is fictie nou precies?

Wat wordt er bedoeld met spanning opbouwen in een verhaal?

Manieren waarop een schrijver spanning op kan bouwen

Actiespanning: het gaat om wat er direct gebeurt in het verhaal..

Psychologische spanning: het gaat om de gedachten en gevoelens van de personages en om de angst voor wat er zou kunnen gebeuren. Psychologische spanning gaat vaak over in Actiespanning. 

Lees het korte verhaal ‘Sneltreinvaart’

Let op: 

- personages

- manier van spanning opbouwen

- thema 

- tijd 

- motieven

https:

Valt dit verhaal onder realistische fictie of non-realistische fictie?

1. Realistisch
2. Non-realistisch

Hoe wordt de spanning in dit verhaal vooral opgebouwd?

1. Actiespanning
2. Psychologische spanning

Tijd

• Verteltijd (leestijd)
• Vertelde tijd (periode, chronologisch of niet?)
• Historische tijd (jaartal)
• Flashback
• Flashforward

Wat is de vertelde tijd in dit verhaal?

1. Een week in een trein
2. Een dag in een trein
3. Een treinreis van 2 uur
4. Het instapmoment van een trein, +/- 5 minuten

Welk perspectief gebruikt de schrijver?

I

Ik-perspectief: Vanuit ik geschreven. Je weet niet meer dan de ik-persoon. 

Hij/zij-perspectief: Geschreven in hij/zij vorm. Je weet niet meer dan de hoofdpersoon.

Meervoudige verteller: Dan kijk je in het hoofd van de een, vervolgens in het hoofd van de ander.

Alwetende verteller: Je weet over meerdere personages, wat ze denken, voelen en doen. Kan ook de lezer toespreken, kan door muren en tijden heenkijken.

Welk perspectief is gebruikt in het korte verhaal?

1. ik-perspectief
2. hij/zij-verteller
3. meervoudig vertelperspectief
4. altwetende verteller

Personages

• hoofdpersoon / round character > maakt een ontwikkeling door / je weet wat hij denkt doet en voelt / heeft vaak een opdracht of probleem dat opgelost moet worden.

• bijpersoon / flat character > leer je maar oppervlakkig kennen / vaak een helper of tegenstander / zijn er om het verhaal draaiende te houden.

Wie zijn de bijpersonen in dit verhaal?

Thema

• Onderliggende gedachte die als rode draad door het verhaal loopt; wat komt in grote lijn in het verhaal naar voren?
• Wat haal je uit het verhaal?
• Waar gaat het verhaal over?

Het thema kun je formuleren in een woord of een zin.

Zo bepaal je het thema van een boek

• Stel het onderwerp vast.
  
• Bekijk de titel en het omslag.
  
• Lees het motto (als dat er is).
  
• Kijk welke aspecten van het onderwerp herhaald worden; dit noem je de motieven.
  
• Lees nogmaals de afloop van het verhaal. 
  

Wat is het thema
van dit verhaal?

Motieven

• Situaties, sfeer, gebeurtenissen of objecten die steeds terugkeren in het verhaal.
  
• Maken het thema duidelijk 

Wat herken jij als een duidelijk motief in dit verhaal? (Wat komt meerdere keren terug en sluit aan op het thema?)

1. Het vallen van de handschoen
2. Het roepen van de jongens
3. De sneeuw
4. Het instappen in de trein

Fictiebegrippen opfrissen

LESDOEL: Opfrissen van enkele fictiebegrippen, zodat je de overeenkomsten/verschillen in jouw boeken (en dus ook die van anderen) goed kunt vinden en benoemen. 

 personages - spanning - thema - tijd - motieven

Motieven

• Situaties, sfeer, gebeurtenissen of objecten die steeds terugkeren in het verhaal.
  
• Maken het thema duidelijk 

Noteer in je logboek: 

• De titel en de auteur.
  
• Wat zijn je verwachtingen van het boek?
  
• Wat is de beginzin in jouw boek?
  
• Perspectief: welk perspectief en met wie kijk je mee?
  
• Wat is het effect van dit perspectief op jou als lezer?
  
• Wie is de hoofdpersoon? Beschrijf wat je tot nu toe weet.
  
• Wanneer speelt het verhaal zich af?
  
• Hoeveel tijd verstrijkt er?
  
• Is het een chronologisch verhaal?
  
• Is de tijd belangrijk in je boek?