2020.05.27.CoRaad Labcursus - Anemie

27 mei 2020 - Joost Besseling
Coraad Labwaardencursus - Anemie
1 / 32
suivant
Slide 1: Diapositive
Zorg en WelzijnBeroepsopleiding

Cette leçon contient 32 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 70 min

Éléments de cette leçon

27 mei 2020 - Joost Besseling
Coraad Labwaardencursus - Anemie

Slide 1 - Diapositive

Leerdoelen
Na deze cursus kun je:
  • de eerste stappen en vervolgstappen van de analyse van een anemie noemen
  • een differentiaaldiagnose noemen bij de gevonden labafwijkingen

Slide 2 - Diapositive

Aan welke ziekten denk je bij
de term 'anemie'?

Slide 3 - Carte mentale



Wat is de eerste parameter die je wilt weten als iemand een Hb van 6.5 mmol/L heeft?
A
Ferritine
B
MCV
C
Reticulocyten
D
Vitamine B12

Slide 4 - Quiz



En wat is de tweede parameter die je wilt weten als iemand een Hb van 6.5 mmol/L heeft?
A
Ferritine
B
MCV
C
Reticulocyten
D
Vitamine B12

Slide 5 - Quiz

Slide 6 - Diapositive



60-jarige man, Hb 6.5, MCV 62
12kg afvallen in 6M, af en toe bloed bij ontlasting, wisselend ontlastingspatroon; coloncarcinoom?
Waarom is het MCV verlaagd?
A
Beenmergonderdrukking door maligniteit
B
Tekort aan foliumzuur
C
Tekort aan ijzer
D
Tekort aan vitamine B12

Slide 7 - Quiz



60-jarige man, Hb 6.5 (eergister 8.5), MCV 90
Vanochtend stinkende, zwarte ontlasting, plakt aan de pot. Sinds gisteravond maagpijn. Diagnose?
Wat verwacht u van ferritine en reticulocyten?
A
Ferritine verlaagd reticulocyten verlaagd
B
Ferritine verhoogd reticulocyten verlaagd
C
Ferritine verlaagd reticulocyten verhoogd
D
Ferritine verhoogd reticulocyten verhoogd

Slide 8 - Quiz


Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5, opgenomen i.v.m een bloedend maagulcus (sinds gister
     bloedbraken)
  • MCV 89, ferritine 5 μg/L (L), reticulocyten >2% (H), CRP 80 mg/L (H)
  • Welke labwaarde klopt niet in dit plaatje?
A
MCV
B
Ferritine
C
Reticulocyten
D
CRP

Slide 9 - Quiz

IJzergebreksanemie
  • Meest voorkomende anemie in de huisartsenpraktijk 
  • Ontstaat door chronisch bloedverlies, of verminderde opname
  • Ferritine meest sensitieve maat voor ijzervoorraad in lichaam
  • Normaal: >15 mcg/L
  • Grijs gebied: 15-100 mcg/L (want: acute fase eiwit) 

Van Rijn, Ned Tijdschr Geneeskd. 1993;137:490-5 (https://www.ntvg.nl/artikelen/ijzergebrek-een-eenvoudige-diagnose)

Slide 10 - Diapositive


Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5
  • Geeft aan flink alcohol te gebruiken (dagelijks 5EH)
  • Wat verwacht u van het MCV?
A
verlaagd
B
normaal
C
verhoogd

Slide 11 - Quiz


Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5
  • eGFR 40-45 ml/min/m2 a.g.v. diabetische nefropathie
  • Wat verwacht u van het MCV en de reticulocyten?
A
MCV verlaagd reticulocyten verlaagd
B
MCV normaal reticulocyten verhoogd
C
MCV normaal reticulocyten verlaagd
D
MCV verhoogd reticulocyten verhoogd

Slide 12 - Quiz


Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5, MCV 65.
  • Bij welke diagnose past dit MCV het best?
A
Alcoholgebruik
B
Chronische nierinsufficentie
C
Ernstige hemolyse
D
IJzergebreksanemie

Slide 13 - Quiz



Wat is de meest sensitieve labwaarde om hemolyse uit te sluiten?
A
Bilirubine
B
Haptoglobine
C
LDH
D
Reticulocyten

Slide 14 - Quiz


Quiz

  • Wat is de functie van haptoglobine?
A
Cofactor bij DNA-synthese
B
Stimulatie van beenmerg om erytrocyten te maken
C
Transport van hemoglobine
D
Transport van ijzer

Slide 15 - Quiz


Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5, MCV 90, ziet geel sinds 2 weken
  • Haptoglobine onmeetbaar laag, bilirubine 55 mmol/L (H), LDH 836 U/L (H)
  • Er is dus sprake van hemolyse. 
  • Welke labwaarde wilt u nu weten?  
A
Coombs test
B
EPO
C
Ferritine
D
Reticulocyten

Slide 16 - Quiz

Hemolyse
  • Haptoglobline: meest sensitief en specifiek
  • Bilirubine (ongeconjugeerd) en LDH vaak verhoogd
  • Stap 2: Coombs test (immuun gemedieerde hemolyse of non-immuun hemolyse?)
  • Verdere DD obv anamnese en lichamelijk onderzoek

Uptodate: Diagnosis of hemolytic anemia in the adult

Slide 17 - Diapositive


Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5, MCV 108, vegetarier
  • Wat is de meest waarschijnlijke diagnose?
A
Alcoholmisbruik
B
Foliumzuurdeficientie
C
IJzergebreksanemie
D
Vitamine B12 deficientie

Slide 18 - Quiz


Quiz

  • 45-jarige vrouw, sinds 2 maanden vermoeid en verminderd concentratievermogen. Drinkt geen alcohol.
  • Hb 6.5, MCV 107, ferritine 89 μg/L (N), reticulocyten <2% (L). Wat is de meest waarschijnlijke diagnose?
A
Anemie der chronisch zieke
B
Foliumzuurdeficientie
C
IJzergebreksanemie
D
Vitamine B12 deficientie

Slide 19 - Quiz

Pernicieuze anemie
  • Vermoeidheid, verminderde concentratie, geheugenverlies, gevoelsstoornis
  • Oorzaak: antistoffen tegen parietaalcel of intrinsic factor
  • Lab: verhoogd MCV, hypersegmentele neutrofielen.
  • Vitamine B12 verlaagd (soms niet! onduidelijke grenswaarde...)
  • Bij twijfel: methylmalonzuur (MMA) gehalte meten (=verhoogd)
Mohammed, BMJ 2020;369:m1319 (https://www.bmj.com/content/369/bmj.m1319)

Slide 20 - Diapositive


Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5, opgenomen voor een diagnostische coloscopie ivm verdenking
     coloncarcinoom.
  • MCV 89, ferritine 5 μg/L (L), reticulocyten <2% (L), BSE 80 mm/uur (H)
  • Welke labwaarde klopt niet in dit plaatje?
A
MCV
B
Ferritine
C
Reticulocyten
D
CRP

Slide 21 - Quiz


Quiz

  • Wat is de functie van EPO?
A
Cofactor bij DNA-synthese
B
Stimulatie van beenmerg om erytrocyten te maken
C
Transport van hemoglobine
D
Transport van ijzer

Slide 22 - Quiz


Quiz

  • 60-jarige man, vegetarier, Hb 6.5 mmol/L, MCV 66 fl, reticulocyten <2% (L),  
     
    ferritine 89 μg/L (N), haptoglobine 26 mg/dL (N), vitamine B12 56 picomol/L (L)
  • Welke labwaarde klopt niet in dit plaatje?
A
ferritine
B
haptoglobine
C
MCV
D
reticulocyten

Slide 23 - Quiz

m (N)ferrtine
Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5, MCV 94, reticulocyten <2% (L), BSE 76 mm/uur,  EPO 46 mU/L (H), ferritine 356 μg/L (H)
  • Wat is de meest waarschijnlijke diagnose?
A
Anemie der chronisch zieke
B
Chronische nierinsufficientie
C
IJzergebreksanemie
D
Hemolyse

Slide 24 - Quiz


Anemie: Sleep de juiste labwaarde naar de juiste diagnose (1 labwaarde per diagnose)
Chronische nierinsufficientie
Alcohol misbruik
Hemolyse
MCV 118 fl
Epo 2 mg/dL (L)
Reticulocyten >2% (H)

Slide 25 - Question de remorquage


Quiz

  • Protonpompremmers zijn geacossieerd met een tekort van ..., wat kan leiden tot een anemie.
  • Een tekort waarvan?
A
EPO
B
Foliumzuur
C
Transferrine
D
Vitamine B12

Slide 26 - Quiz

m (N)ferrtine
Quiz

  • 60-jarige man, Hb 6.5, MCV 94, reticulocyten >2% (H), LDH 646 U/L (H), bilirubine 67 mmol/L (H), EPO 26 mU/L (N), ferritine 89 μg/L (N)
  • Wat is de meest waarschijnlijke diagnose?
A
Hemolyse
B
IJzergebreksanemie
C
Nierinsufficientie
D
Vitamine B12 deficientie

Slide 27 - Quiz


Sleep de juiste diagnose naar het juiste lab (1 diagnose per lab)

N=normaal, H= verhoogd, L= verlaagd
Hb 6.5 mmol/L (L)
MCV 75 fl (L)
Ferritine 250 μg/L (H)
BSE 72 mm/uur (H)
CRP 102 mg/L (H)
Hb 6.5 mmol/L (L)
MCV 66 fl (L)
Ferritine 12 μg/L (N)
BSE 15 mm/uur (N)
CRP 4 mg/L (N)
Anemie der chronisch zieke
IJzergebreksanemie
Hemochromatose
Sikkelcelziekte

Slide 28 - Question de remorquage


Sleep de juiste diagnose naar het juiste lab (1 diagnose per lab)

N=normaal, H= verhoogd, L= verlaagd
Hb 6.5 mmol/L (L)
MCV 90 fl (N)
Ferritine 70 μg/L (N)
BSE 15 mm/uur (N)
CRP 5 mg/L (N)
EPO 2 mU/mL (L)
Haptoglobine 30 mg/dL (N)
Hb 6.5 mmol/L (L)
MCV 90 fl (N)
Ferritine 70 μg/L (N)
BSE 15 mm/uur (N)
CRP 5 mg/L (N)
EPO 30 mU/mL (N)
Haptoglobine onmeetbaar (L)
Hb 6.5 mmol/L (L)
MCV 90 fl (N)
Ferritine 250 μg/L (H)
BSE 15 mm/uur (N)
CRP 102 mg/L (H)
EPO 30 mU/mL (N)
Haptoglobine 30 mg/dL (N)
Acuut bloedverlies
Anemie der chronisch zieke
Chronische nierinsufficentie
Hemolyse
IJzergebreksanemie

Slide 29 - Question de remorquage


Anemie: Sleep de juiste labwaarde naar de juiste diagnose (1 of meerdere labwaardes per diagnose)
IJzergebreksanemie
Hemolyse
Acute bloeding
Reticulocyten <2% (L)
MCV 65 fl
Ferritine 138 μg/L (H)
MCV 118 fl
Ferritine 4 μg/L (L)
Haptoglobine onmeetbaar laag

Slide 30 - Question de remorquage


Sleep de juiste diagnose naar het juiste lab (1 diagnose per lab)

N=normaal, H= verhoogd, L= verlaagd
Hb 6.5 mmol/L (L)
MCV 112 fl (H)
Ferritine 70 μg/L (N)
EPO 23 mU/mL (N)
Haptoglobine 30 mg/dL (N)
Hb 6.5 mmol/L (L)
MCV 90 fl (N)
Ferritine 189 μg/L (H)
EPO 30 mU/mL (N)
Haptoglobine 30 mg/dL (N)
Hb 6.5 mmol/L (L)
MCV 94 fl (N)
Ferritine 64 μg/L (N)
EPO 3 mU/mL (L)
Haptoglobine 30 mg/dL (N)
Acuut bloedverlies
Vitamine B12-deficientie
Chronische nierinsufficentie
Hemolyse
IJzergebreksanemie

Slide 31 - Question de remorquage

Take home messages
• Indeling anemie obv aanmaak, verbruik en verlies
• Tevens zeer nuttige indeling: MCV icm reticulocyten
• IJzergebreksanemie is de meest voorkomende anemie bij de huisartsen (40%)
• Haptoglobine is een zeer sensitieve test voor hemolyse

Slide 32 - Diapositive