Paragraaf 1 HML

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom!

Sla je tekstboek open op hoofdstuk 4 paragraaf 1 blz 56

Wat gaan we doen?

Uitleg paragraaf 1 

lezen paragraaf 1

Quizje

Huiswerk

Wat gaan we leren?

Wat is platentektoniek?

Waar ontstaat een aardbeving?

Waar ontstaat een vulkaanuitbarsting?

Wat zijn exogene en endogene krachten?

Hoe meet je een aardbeving?

Japan

Japan

Land met veel reliëf (=hoogteverschil) waardoor veel gebieden slecht bewoonbaar zijn.

Bergen komen door de beweging van de platen (naar elkaar toe).

www.ntr.nl

Op randen van aardplaten:

Komen aardbevingen en vulkanen voor.

De krachten die bv. bergen maken, komen van binnenuit de aarde (rondstromend magma). Het zijn endogene krachten.

Krachten van buitenaf zijn exogene krachten (bv. erosie door de wind)

Aardplaten

De aardkorst bestaat uit verschillende platen. Sommige zijn continentaal (dat is land), andere zijn oceanisch (dat is zee).

Japan ligt op de Euraziatische plaat.

Beweging

De platen bewegen, omdat ze op vloeibaar gesteente liggen (magma).

Ze kunnen op drie manieren bewegen:

- Convergent (naar elkaar)

- Divergent (uit elkaar)

- Transform (langs elkaar)

Aardbeving en vulkaan

Als platen naar elkaar toe schuiven, krijg je aardbevingen en vulkanen.

Dat gebeurt vooral bij subductie.

Het hypocentrum kan dan heel diep (100-700 km) onder de oppervlakte zijn.

Schaal van Richter

De kracht van een aardbeving wordt aangegeven op de Schaal van Richter.

Dat geeft aan hoeveel schade er is. Voor elk getal omhoog, is de aardbeving 10 keer zo erg.

earthquakes.volcanodiscovery.com

nos.nl

nos.nl

nos.nl

Opdracht

- Wat is er gebeurd?

-Waar lag de vulkaan in de buurt?

- Hoe kan het dat er geen contact is met dat land nu?

- Waar op de wereld zijn gevolgen van de uitbarsting te voelen?

- Noem voorzorgsmaatregelen die mensen in landen rond de vulkaan kunnen nemen.

Lezen paragraaf 1

blz 56

Quiz

Wat is geen natuurramp?

1. kernramp
2. aardbeving
3. vulkaanuitbarsting
4. tsunami

Wat is de motor voor de platentektoniek?

1. Convectiestromen
2. De aardkern
3. De mantel
4. Lava

Platentektoniek betekent

1. Dat de aardkorst bestaat uit aardplaten
2. Het bewegen van de aardplaten
3. Het bewegen van de aardkorst
4. Dat de aardkorst drijft op magma

Wonen overal op Japan evenveel mensen?

1. Ja
2. Nee

Wat zorgt voor een vulkaanuitbarsting

1. endogene kracht
2. exogene kracht

Bij subductie….

1. Schieten twee platen omhoog
2. Schuiven twee platen langs elkaar
3. Duikt de ene plaat onder de andere plaat

De schaal van Richter gaat van

1. 1 tot 5
2. 1 tot 10
3. 1 tot 12

Huiswerk

Paragraaf 1 opdracht 3,4,5,6,7 en 8

Zelfstandig aan de slag

Een beving onder zee (zeebeving) kan een tsunami veroorzaken.

Die golf is eerst nog niet hoog, maar wordt gevaarlijk aan de kust.

Vulkanen

Als er subductie gebeurt, gaat er een aardplaat diep de aarde in, en daar smelt die.

Als dat smelt, bubbelt het omhoog en komt het door de aardplaat naar buiten. Dat gaat vaak met een explosie: het is een stratovulkaan.

De verschillende vulkanen

Caldeira

In Japan is een vulkaan die zo zwaar is uitgebarsten dat de krater is ingestort. Alle magma is er dan uit.

Het is nu een caldeira. Hij zal niet meer uitbarsten.

Omgaan met rampen

Als ergens veel rampen gebeuren, moet je aan hazard management doen. Dat bestaat uit:

- Slim bouwen (zie plaatje)

- Waarschuwingssystemen hebben

- Rampenplannen maken

Voorspellen

Als je een beetje kan voorspellen wanneer een ramp komt, weet je wanneer iedereen moet evacueren.

'Voorspellen' van aardbevingen/ vulkanen is iets dat seismologen doen.

Nu aan de slag

We doen eerst:

Oefenvragen bij dit hoofdstuk. Bestand in Magister (hw vandaag).

Maak de 4 vragen zoals je ze op een toets zou maken.

Bespreken over 10 minuten.

Klaar/daarna:

Maken van de zelftoets. Vragen met topografie / atlas mag je overslaan.

Daarna begrippen oefenen in Quizlet. Link in Magister.

Nu aan de slag

Je krijgt een post-it waarop je een vraag stelt over dit hoofdstuk. Liefst een vraag die je zelf nog hebt over de stof.

Post-its gaan op het bord. We gaan straks de vragen proberen te beantwoorden.