Klas 4 - herhaling

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Massamedia

Herhaling klas 4

Wat zijn massamedia?

'Media die zich met hun communicatieboodschap tot grote groepen mensen tegelijk richten'

Massamedia

Kenmerken hiervan zijn:

• De informatie is openbaar en voor iedereen bereikbaar
  
• Massamedia werken indirect, ontvangers kunnen alleen achteraf reageren of niet
• De zender of ontvanger hebben geen persoonlijk contact
• De communicatie is eenzijdig
• Er is geen directe feedback

Functies voor het individu

(Basis en Kader)

• Informatie
• Onderwijs
• Meningsvorming
• Amusement
• Reclame
• Cultuuroverdracht

Functies voor het individu

Functies voor de samenleving

Informatieve functie massamedia en politiek

- Controle/waakhondfunctie

- de agendafunctie

De massamedia moeten steeds de eventuele tekortkomingen in het overheidsbeleid en in het functioneren van gezagdragers en politici naar voren brengen.

De media zorgen ervoor dat maatschappelijke problemen onder de publieke en politieke aandacht komen.

Democratische besluitvorming

Selectiecriteria

• De actualiteit
• Het bijzondere of uitzonderlijke van een gebeurtenis
• De nabijheid van het nieuwsfeit
• De belangstelling van de doelgroep en commerciële belangen
• De doelstelling en eigen identiteit van de krant, omroep of zender
• Welke waarden en normen heef de journalist (zie volgende les)

Vrijheid van meningsuiting

In Nederland hebben we veel vrijheid en veel rechten.

Rechten = alle dingen die je MAG doen of MAG hebben.

De rechten die iedereen in Nederland heeft, staan in de grondwet, de belangrijkste wet in ons land.

Een belangrijk recht = vrijheid van meningsuiting = dat iedereen mag zeggen en schrijven wat hij wil.

Persvrijheid

Dat dit artikel in de Grondwet staat is voor ons allemaal belangrijk, maar vooral voor journalisten.

Die hebben daardoor namelijk: persvrijheid..

Dit wil zeggen: de media in ons land mogen bijna alles schrijven en laten zien wat ze willen.

Censuur

Persvrijheid en democratie horen bij elkaar. In een democratie is er altijd persvrijheid voor de media!

In een dictatuur is er géén persvrijheid maar precies het tegenovergestelde. 

Dit noem je censuur = Dat betekent dat artikelen van journalisten vóóraf worden gecontroleerd (door de machthebbers).

De regering wil dan niet dat de bevolking dingen te weten komt.

Dus... Welke rol spelen de media in een democratie?

1. In een democratie is er persvrijheid.
2. In een democratie is er pluriformiteit van de media.
3. In een democratie controleren journalisten de politici.

Beeldvorming door de media

Deze beeldvorming komt niet altijd overeen met de werkelijkheid. 

Het beeld 'vrouwen moeten mooi zijn', zorgt er voor dat meiden vaak onzeker zijn over hun uiterlijk. Zij baseren het 'ideale uiterlijk' op beelden uit de media. 

De werkelijkheid is heel anders: een meisje zonder make-up is niet lelijk, een jongen met bril is geen nerd en een man met een witte jas is niet perse dokter. 

De media creëren onbedoeld vooroordelen

= een oordeel over iets of iemand zonder dat je de feiten goed kent. Een vooroordeel is vaak een gevolg van een stereotype.

Stereotypen

Stereotype: een vaststaand beeld van een groep mensen (waarbij een kenmerk sterk overdreven wordt). Bijvoorbeeld "dikke mensen zijn gezellig" of "blondjes zijn dom".

In de media worden vooroordelen en stereotypen veel gebruikt om de ingewikkelde samenleving te versimpelen. 

Vaak wordt een bepaalde eigenschap extreem versterkt: In series of films is een homoseksueel vaak enorm extrovert en zijn de blonde meisjes niet altijd de slimste.

In series, films en vooral reclames zie je veel stereotypen over mannen en vrouwen. Mannen houden van auto's en vrouwen doen de was. We noemen dit dan traditionele rolpatronen. 

Rolpatronen

Media maken gebruik van bestaande beeldvorming, ook wel rolpatronen genoemd. 

= het gedrag laten zien dat van je wordt verwacht.

Jongens zijn stoer, meisjes zijn lief 

mannen zorgen voor geld, vrouwen zorgen voor het huishouden

Deze rolpatronen zijn natuurlijk een beetje 'oud', zo werkt het niet meer tegenwoordig. 

Toch houdt de media deze rolpatronen in stand. 

Mediawijsheid

Hoe je voorzichtig bent en kritisch omgaat met de media.

• Hoe betrouwbaar is deze informatie?
• Hoe ga je om met persoonlijke gegevens?
• Lees je verschillende nieuwssites?
• Wat is het doel van het medium?
• Voor welke doelgroep is het bestemd?