H6.1 Eten en gegeten worden

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

6.1 Eten en gegeten worden

Leerdoelen bij 6.1 Eten en gegeten worden

6.1.1 Je kunt beschrijven dat bij fotosynthese energierijke stoffen worden gevormd uit energiearme stoffen, en hoe bij verbranding die energie weer vrijkomt.

6.1.2 Je kunt de voedselrelaties tussen organismen beschrijven.

Even herhalen: hoe maakt een plant glucose?

Bladgroenkorrels doen aan fotosynthese.

Nodig voor fotosynthese:

1. Koolstofdioxide
2. Water
3. Zonlicht

Producten van fotosynthese:

1. Glucose
2. Zuurstof

Lastig?

Kijk dan het volgende filmpje.

En nu de nieuwe lesstof!

Eten...

...En gegeten worden

Even herhalen: verbranding van glucose

Bij dieren en planten zorgt verbranding in de cellen voor energie.

Deze energie gebruikt de plant om te groeien, zich voort te planten etc.

Het proces van verbranding geef je schematisch weer als:

Voedselketen

• Pijltje = wordt gegeten door 
  (staat voor de energiestroom!)
• Alg wordt gegeten door watervlo
• Vlo wordt gegeten door baars
  
• Baars wordt gegeten door reiger

Voedselweb

In een voedselweb staan

een aantal verschillende voedselketens, in verbinding tot elkaar.

Een voedselketen begint altijd met een plant.

Voedselketen:

Producenten en consumenten

Consument van de eerste orde

Consument van de tweede orde

Consument van de derde orde

Consument van de vierde orde

Producent

  

De energie verplaatst zich door de voedselketen

         

                producent       -->      consument 1e orde     --> consument 2e orde

Afvaleters

• Dode resten van organismen kunnen worden gegeten door afvaleters.
• De afvaleters zijn net als alle andere dieren consumenten in de voedselketen.

Reducenten

• Al het dode materiaal van organismen, zelfs oneetbare delen voor afvaleters, kan worden afgebroken door reducenten.
• Reducenten zijn bacteriën en schimmels en horen niet bij de consumenten. 
• Eindproduct: mineralen (in de bodem) -> dit hebben planten nodig bij groei en ontwikkeling.

0

Vul in het schema van het voedselweb de volgende organismen op de juiste plaats in (zie afbeelding).

Tip: De waterkever eet de muggenlarve.

Muggenlarve

Snoek

Kikkervisje

Waterkever

Baars

Algen

Waar horen pissebedden bij?

1. Consumenten 1e orde
2. Consumenten 2e orde
3. Consumenten 3e orde
4. Consument 1e orde en hoger

Hoeveel producenten zijn er in deze afbeelding?

Wat heb je niet nodig voor fotosynthese?

fotosynthese:

koolstofdioxide + water + licht => glucose + zuurstof

Mineralen zijn nodig om van glucose eiwitten en vetten te maken, maar dat is geen fotosynthese

1. mineralen
2. zonlicht
3. water
4. koolstofdioxide

Fotosynthese is..

1. Water + koolstofdioxide + licht -> glucose + zuurstof
2. Glucose + zuurstof -> koolstofdioxide + water + warmte

Een voedselketen is :

1. rij organismen die elkaar eten
2. een aantal voedselketens die met elkaar verbonden zijn.
3. een rij organismen waarin je ziet wie door wie wordt opgegeten

Wat is een voedselweb?

1. Één voedselketen
2. Meerdere voedselketens, met elkaar verbonden.
3. Een kringloop van voedsel

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Waarmee begint iedere voedselketen?

1. Consument 1e orde
2. Producent
3. Reducent
4. Heterotroof organisme

Waar horen pissebedden bij?

1. Consumenten 1e orde
2. Consumenten 2e orde
3. Consumenten 3e orde
4. Consument 1e orde en hoger

Bij welke groep hoort
de kikker?

1. Producent
2. Consument 1e orde
3. Consument 2e orde
4. Reducent

is een plant een consument, producent of een reducent?

1. consument 1e orde
2. producent
3. consument 2e orde
4. reducent

Is een bacterie een consument, producent of een reducent?

1. consument 1e orde
2. producent
3. consument 2e orde
4. reducent

Nu kun je als het goed is...

• Uitleggen wat een voedselketen is
• Uitleggen wat een voedselweb is en hoe je deze afleest
• Vertellen wat de rollen in een voedselketen zijn, namelijk:
  - Producenten
  - Consumenten
  - Alleseters
  - Reducenten
• Uitleggen hoe fotosynthese werkt (meer uitleg in paragraaf 2)

Aan de slag!

H6.1

- Opdrachten 1, 2, 3 en 6