5A naar de Amazonen - genitivus

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

5A naar de Amazonen - genitivus

Genitivus

ο-groep

ὁ δοῦλος

τοῦ δούλου

τὸν δοῦλον

οἱ δοῦλοι

τῶν δούλων

τοὺς δούλους

α/ή-groep

ἡ μάχη

τῆς μάχης

τὴν μάχην

αἱ μάχαι

τῶν μαχῶν

τὰς μάχας

ev

nom

gen

acc

mv

nom

gen

acc

ἡ χώρα

τῆς χώρας

τὴν χώραν

αἱ χῶραι

τῶν χωρῶν

τὰς χώρας 

Functie genitivus

• bezit
• aanvulling bij bepaalde werkwoorden en bijvoeglijke naamwoorden (woordenlijst: + gen.)
• na voorzetsels (woordenlijst: + gen.)

Aan de slag!

Lees pagina 36

Begin met vertalen van tekst 5A

Μεγάλη καὶ φοβερὰ ὕδρα φοβεῖ τοὺς ἀνθρώπους·

 

ἔχει γὰρ κεφαλὰς ἐννέα καὶ τὴν χώραν φθείρει.

 Ὁ δ' Ἡρακλῆς καὶ ὁ φίλος εὑρίσκουσι τὸ δεινὸν θηρίον.

 

Πρῶτον μὲν ὁ Ἡρακλῆς τοξεύει οἰστοὺς μακρούς,

ἔπειτα δὲ τὴν δεινὴν ὕδραν λάμβανει.

Μίαν δὲ κεφαλὴν ἀποκόπτει, δύο δὲ νέαι κεφαλαὶ βλαστάνουσιν!

Νῦν δὲ τὸν φίλον καλεῖ·

ὁ δὲ φίλος τὴν ἀποτομὴν ἐκκαίει.

Τέλος δὲ μία κεφαλὴ λοιπή ἐστιν·

ἀθάνατος γάρ ἐστιν!

Genitivus en dativus

ο-groep

ὁ δοῦλος

τοῦ δούλου

τῷ δούλῳ

τὸν δοῦλον

οἱ δοῦλοι

τῶν δούλων

τοῖς δούλοις

τοὺς δούλους

α/ή-groep

ἡ μάχη

τῆς μάχης

τῇ μάχῃ

τὴν μάχην

αἱ μάχαι

τῶν μαχῶν

ταῖς μάχαις

τὰς μάχας

ev

nom

gen

dat

acc

mv

nom

gen

dat

acc

ἡ χώρα

τῆς χώρας

τῇ χώρᾳ

τὴν χώραν

αἱ χῶραι

τῶν χωρῶν

ταῖς χώραις

τὰς χώρας 

τὸ θηρίον

τοῦ θηρίου

τῷ θηρίῳ

τὸ θηρίον

τὰ θηρία

τῶν θηρίων

τοῖς θηρίοις

τὰ θηρία

Wanneer dativus?

• meewerkend voorwerp
• na bepaalde voorzetsels: ἐν τῇ οἰκίᾳ: in het huis
• bij bepaalde werkwoorden: τῇ βασιλείᾳ χαλτθαίνει: zij is boos op de koningin.
• bij bepaalde bijvoeglijk naamwoorden: ὁμοία μιᾷ (τῶν Ἀωαζόνων): gelijk aan één (van de Amazonen).

Wanneer dativus?

• In bepalingen: 

1. instrument/middel: τὸν Πλούτωνα λόγοις αἰτεῖ: hij vraagt Plouton door middel van/met woorden.
2. oorzaak: χόλῳ δεινῷ βαίνει εἰς τὴν χώραν: door/uit vreselijke woede gaat ze naar het gebied.
3. manier waarop, omstandigheden waaronder iets gebeurt: δολερᾷ ἐπινοίᾳ λέγει met listige bedoeling zegt zij.

Wanneer dativus?

• Bezit. In het Grieks met 'hebben', maar ook door dativus + ἐστι(ν) of εἰσι(ν):

τῇ Ἱππολύτῃ ζώνη καλή ἐστιν: 

voor Hippolyte is een mooie gordel 

of

Hippolyte heeft een mooie gordel

Aan de slag!

Lees de Nederlandse tekst op pagina 37 goed. 

Maak op pagina 43 van je hulpboek vraag 1 tm 5 over tekst 5A.

Je mag kiezen of je de tekst daarbij vertaalt, of dat je de vragen probeert te beantwoorden zonder eerst de letterlijke vertaling te maken.

Woordjes!

Schrijf de betekenis op van de volgende woorden (uit je hoofd!)

ἡ βασίλεια

φιλέω

οὖν

ἐπι + acc.

ὁ ἑταῖρος

πολλοί

klaar? Schrijf de woorden die je niet wist op met de betekenis erbij. 

Woordjes!

Schrijf de betekenis op van de volgende woorden (uit je hoofd!)

ἡ βασίλεια

φιλέω

οὖν

ἐπι + acc.

ὁ ἑταῖρος

πολλοί

koningin

houden van, beminnen

dan, nu / dus

op...af, naar

vriend, makker

veel, velen

Vandaag

• Huiswerk bekijken
• Bijvoeglijk naamwoord: congruentie
• Tekst 5A vertalen

Congruentie

• Dit kennen we! 
• Hoe herken je het geslacht van Griekse zelfstandig naamwoorden?

Verbuiging bijvoeglijk naamwoord

Pagina 43 van je oefenboek.

Planning komende weken:

9 mei

16 mei 

23 mei

30 mei

6 jun

13 jun

20 jun

27 jun

Tekst 5A, herhaling rijtjes naamvallen

Geen les

Overhoring naamvallen, start tekst 5B

Tekst 5B en persoonsvormen

Vertaaltoets

Tekst 5C

Tekst 5C

Herhalen / oefenen

Planning komende weken:

10 mei

17 mei 

24 mei

31 mei

7 jun

14 jun

21 jun

28 jun

Tekst 5A, herhaling rijtjes naamvallen

Overhoring naamvallen, start tekst 5B

Tekst 5B en persoonsvormen

Tekst 5C

Vertaaltoets

Tekst 5C

Herhalen / oefenen

Geen les

Volgende week (korte) SO!

ο-groep

ὁ δοῦλος

τοῦ δούλου

τῷ δούλῳ

τὸν δοῦλον

οἱ δοῦλοι

τῶν δούλων

τοῖς δούλοις

τοὺς δούλους

α/ή-groep

ἡ μάχη

τῆς μάχης

τῇ μάχῃ

τὴν μάχην

αἱ μάχαι

τῶν μαχῶν

ταῖς μάχαις

τὰς μάχας

ev

nom

gen

dat

acc

mv

nom

gen

dat

acc

ἡ χώρα

τῆς χώρας

τῇ χώρᾳ

τὴν χώραν

αἱ χῶραι

τῶν χωρῶν

ταῖς χώραις

τὰς χώρας 

τὸ θηρίον

τοῦ θηρίου

τῷ θηρίῳ

τὸ θηρίον

τὰ θηρία

τῶν θηρίων

τοῖς θηρίοις

τὰ θηρία

rei-regel/ρει-regel

Woorden op -α met daarvoor een ρ, ε of ι: α in uitgangen van enkelvoud en meervoud.

Alle andere woorden uit de α/η groep: η in enkelvoud, α in meervoud (behalve gen. mv, die is op -ων).

SO naamvallen

Veel succes!

p.s. heb je een blackout? Schrijf de rijtjes op die je wél kent!

Afronden tekst 5A.

Uitbreiding persoonsvormen

Wat weten we al?

1e en 2e persoon enkelvoud

1e pers.

2e pers.

3e pers.

1e pers.

2e pers.

3e pers.

infinitivus

enkelv.

meerv.

λύω - losmaken

λύω

λύεις

λύει

...

...

λύουσι(ν)

λύειν

ποιῶ - doen/maken

ποιῶ

ποιεῖς

ποιεῖ

...

...

ποιοῦσι(ν)

ποιεῖν