H19.1/19.2

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Vandaag

1) vorige les

2) nieuwe lesstof

3) zelf aan het werk

Leerdoelen

Aan het eind van de les:

• Kan je de vragers van vermogen noemen. 
• Kan je aangeven welke vermogens de vragers nodig hebben. 
• Kan je de aanbieders van vermogen noemen. 
• Kan je beschrijven op welke wijze het vermogen wordt aangeboden. 

Vorig hoofdstuk

Welke verschillen zijn er tussen een hypothecaire lening en rekening-courantkrediet?

H19.1 en H19.2

Vragers van vermogen

Wie vragen er allemaal om vermogen?

Consumenten 

• Grote uitgaven
• Geld lenen (h5)
• Financieringskosten: kosten die in mindering worden gebracht op het te lenen bedrag

De overheid 

• Verschillende lagen overheid
• Financieringstekort
• Staatsobligaties (H7)
• Laag risico dus lage rente

Ondernemingen

• Kapitaalgoederen
• Vervangingsinvesteringen
• Uitbreidingsinvesteringen
• Reserves (H18)

• Eigen vermogen: Aandelen
• Vreemd vermogen: Lening

Wat is een kenmerkend verschil tussen een aandeel en een obligatie?

1. Aandeel is een eigendomsbewijs, obligatie is een schuldbewijs
2. Aandeel krijg je rente, obligatie krijg je dividend
3. Aandelen kun je zo kopen, voor een obligatie moet je naar de notaris
4. Aandelen koop je op de effectenbeurs en obligaties op de rommelmarkt

Welke kosten ontstaan er als je geld leent?

Financieringskosten

• Rentekosten
• Afsluitingskosten
• Notariskosten

Wie bieden er allemaal geld aan?

Aanbieders van vermogen

Wie bieden er allemaal vermogen aan?

Institutionele beleggers

• Pensioenfondsen 
• Levensverzekerings-maatschappijen
• Aandelen, gebouwen, obligaties en onderhandse leningen

Een levensverzekering is een verzekering die een bedrag ineens of in termijnen uitkeert bij leven of bij overlijden van de verzekerde

1. Juist
2. Onjuist

Spaarders

• Spaarrekening
• Bank leent uit

Beleggingsfondsen

• Beheert vermogen
• Voorbeeld: Robeco
• Participaties
• Gespreid

Ondernemingen

• Geld over
• Beleggen
• Verschil tussen investeren en beleggen

Hoe komen institutionele beleggers aan geld om te beleggen?

winsten op de ontvangen premies en koerswinsten

Opdrachten

Maak opdracht 19.1 t/m 19.3