paragraaf 7.3 Een etnische lappendeken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

• Je weet: 
• hoe er sprake is van etnische diversiteit in Rusland.
• wat russificatie heeft betekend voor de diversiteit in Rusland en zijn buurlanden.
• hoe en waar deze diversiteit leidt tot spanningen en conflicten.
• welke rol de Krim speelt in de geopolitiek van Rusland.

Begrippen

• volk: groep mensen met een gemeenschappelijke geschiedenis en cultuur (taal, religie, gebruiken).
• natie: volk 
• nationalisme: volk dat streeft naar een eigen staat 
• natiestaat: staat waarin één volk woont
  
• multi-etnische staat: (veelvolkenstaat) staat waarin meerdere volken leven.
• etnische minderheid: bevolkingsgroep die binnen een land/staat in de minderheid is.

Natiestaat en multinationale staten

Natiestaat

Wanneer een land één natie/volk heeft en de grenzen van de natie/het volk samenvallen met de staat. 

Multinationale staat

Meerdere naties/volken leven naast elkaar in dezelfde staat of naties wonen verspreid over meerdere staten.

Volk| Natie | Staat

Natiestaat | IJsland

Volken | Rusland

Een volk heeft een woongebied. Als er in een staat één volk woont, dan noem je dat volk een natie. Zo’n staat heet ook wel een natiestaat. Goede voorbeelden van natiestaten zijn IJsland en Denemarken.

Niet altijd valt het woongebied van een volk samen met de grenzen van een staat.

■ In één staat wonen vaak meerdere volken. In Rusland wonen bijvoorbeeld meer dan honderd volken. Toch is er maar één Russische staat.

3a. Beschrijf de spreiding van het Russische volk over Rusland.

Russen wonen vooral in het westen van Rusland en langs de zuidgrens richring het oosten.

Geef een verklaring voor dit spreidingspatroon van Russen?

Het Russische volk is oorspronkelijk afkomstig uit het westelijke deel van het huidige Rusland en heeft zich in de geschiedenis verspreid naar gebieden met soortgelijke klimaatomstandigheden en bestaansmiddelen.

 NB Opvallend is dat deze gebieden grotendeels samenvallen met het traject van de trans-Siberische spoorlijn.

De Komi, een volk in het noordwesten van Rusland.

In Rusland wonen veel volken naast elkaar. In verschillende regio’s is het Russische volk een minderheid (<50%). In deze regio’s is de kans op separatisme (afscheiding) over het algemeen groter.

Dit leidt regelmatig tot geweld.

Bekijk kaart GB 152B.
Welke twee religies komen het meest voor in de zuidelijke deelrepublieken van Rusland?

1. Jodendom en Christendom
2. Jodendom en Islam
3. Christendom en Boeddhisme
4. Christendom en Islam

Bekijk kaart GB 152A en 152B.
Welk gebied op deze kaart is geen zelfstandig land, maar deelrepubliek van Rusland?

1. Dagestan
2. Georgië
3. Armenië
4. Azerbeidjan

Hoeveel verschillende bevolkingsgroepen komen er in Dagestan voor?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Noem (tenminste) twee verschillende bevolkingsgroepen die in Dagestan wonen

Wat zijn volgens jou de twee belangrijkste oorzaken voor het voorkomen van spanningen en conflicten?

Internationale conflicten

Interne conflicten (brugeroorlogen)

Oekraïne - Rusland

Syrische burgeroorlog

Oorzaken van internationale conflicten

• Arm/Rijk
• Grondstoffen
• Godsdienst
• etnische groeperingen
• Wraak

Waarom grijpt Rusland militair in de interne en internationale conflicten?

- Rusland wil voorkomen dat deelrepublieken zich afscheiden (intern).

- Rusland wil de eigen invloed in de grensregio's en op buurlanden laten toenemen door zijn machtspositie te versterken, vooral in gebieden waar het percentage Russen groot is (internationaal).

Rusland doet aan geopolitiek: 

Als een land zijn natuurlijke

hulpbronnen of strategische

ligging gebruikt

om macht uit te oefenen.

 

Hoe blijkt uit het kaartje dat geopolitiek een belangrijke rol speelt bij het conflict in de Oekraïne en de Krim?

-Op de Krim is een belangrijke Marinebasis aanwezig met toegang tot de Middellandse zee.

-De Krim is rijk aan gasvoorraden, waar in andere landen vraag naar is. Rusland kan aan die vraag voldoen, doordat het onafhankelijk van andere landen het gas via territoriale wateren kan exporteren.

Russificatie

Het Russisch maken van niet-Russen door het laten overnemen van de Russische taal en cultuur.

Russificatie

• Tijd van de Sovjet-Unie weinig ruimte voor de taal en cultuur van verschillende volken > russificatie
• - Russische taal = voertaal in andere Sovjetrepublieken 
   - ook op scholen
   - Russen verhuisden (soms verplicht)
     en kregen daar voorrang bij een baan

Het verspreiden van de invloed van de Russische cultuur in gebieden met een andere cultuur.

www.hln.be

Yanukovych is pro-Russisch, Timosjenko, pro-Oekraïens. Wat valt op aan het stemgedrag in 2010?

Wat valt op aan het stemgedrag in 2010?

In het oosten van Oekraïne wonen in verhouding veel Russen. Zij stemmen doorgaans pro-Russisch. In het westen van de Oekraïne wonen in verhouding minder Russen, zij stemmen pro-Europees.

Is Russificatie volgens jou geslaagd na het zien van het filmpje en het kaartje over het stemgedrag van de Oekraïnse bevolking? Waarom wel of waarom niet?

www.rtlnieuws.nl

www.rtlnieuws.nl

nos.nl