Grammatica Zinsdelen H1 les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-5

Vandaag...

- opdrachten woordenschat nakijken ( de antwoorden hangen bij vandaag in magister)

- herhaling grammatica tot nu toe

- Uitleg samengestelde zin

- oefenen met opdracht 2

Wat zoek je als eerste op in een zin?

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. lijdend voorwerp
4. zinsdelen

Verdeel de zin in zinsdelen. Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?
Renzo schrijft graag elke dag een gedicht voor Nina.

1. 3
2. 5
3. 4
4. 6

Mijn zus is vervelend.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Wat is het naamwoordelijk gezegde:

De vervelende afwas bleef lang staan.

1. bleef
2. afwas bleef
3. afwas blijft vervelend
4. er is geen naamwoordelijk gezegde

Paragraaf grammatica zinsdelen
Wat is het onderwerp in deze zin?

Het bekende Nederlandse televisieprogramma van John de Mol bestaat al meer dan vijf jaar.

1. meer dan vijf jaar
2. Het bekende Nederlandse televisieprogramma
3. Het bekende Nederlandse televisieprogramma van John
4. Het bekende Nederlandse televisieprogramma van John de Mol

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?
mijn scooter =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Opa geeft zijn laatste gebakje weg.

opa =

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Gisteren heeft de directeur een lezing gehouden.

gisteren =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Naamwoordelijk gezegde

Een zin heeft één gezegde. Dit is óf een werkwoordelijk, óf een naamwoordelijk gezegde. 

Heeft een zin een naamwoordelijk gezegde, dan heeft deze zin géén werkwoordelijk gezegde en ook geen lijdend voorwerp.

Heeft de zin géén ng? Dan heeft de zin een wg!

Wat is het ng?

Het ng bestaat uit:

• Koppelwerkwoord + eventuele andere werkwoorden + dat wat over het onderwerp gezegd wordt.

Koppelwerkwoorden

• Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen
  

2 delen

Het ng bestaat dus uit:

• Koppelwerkwoord en eventuele andere ww's  

       (= werkwoordelijk deel)

• Dat wat over het onderwerp gezegd wordt (bnw/znw)

       (= naamwoordelijk deel)

Stappenplan

1. Is het belangrijkste ww in de zin mogelijk een koppelwerkwoord?

• Ja: stap 2
• Nee: wg

2. Zoek het onderwerp.

Stappenplan

3. Staat er in de overige zinsdelen een bn of zn dat iets zegt over het ow?

• Ja: ng
• Nee: wg

'Mei is een vrolijke maand'

1. Staat er een woord in dat mogelijk een koppelwerkwoord is?

2. Wat is het onderwerp?

3. Staat er in de overige zinsdelen een bn of znw dat iets zegt over het ow?

'Simon wil later brandweerman worden'

1. Staat er een woord in dat mogelijk een koppelwerkwoord is?

2. Wat is het onderwerp?

3. Staat er in de overige zinsdelen een bn of znw dat iets zegt over het ow?

Voor veel leerlingen blijft grammatica een lastig onderdeel

Zoek zelf volgens het stappenplan uit of deze zin een ng heeft.

Samengestelde zin

Waarom? Spellen van de persoonsvorm, goed gebruiken van interpunctie, goed formuleren van (samengestelde) zinnen.

Samengestelde zin: meerdere persoonsvormen in een zin.

Nevenschikkend: maar, want, en, of.

Onderschikkend: omdat, als, doordat, zodat, toen, etc.

Samengestelde zin

Hoofd- en bijzinnen herkennen

Verschil tussen een hoofd- en een bijzin:

Bij hoofdzin kun je tussen onderwerp en persoonsvorm geen woord plaatsen, bij een bijzin kan dat wel:

Jan gaat naar school, omdat hij moet van zijn ouders. --> Jan niet kan naar school, omdat hij dat niet moet van zijn ouders.

Welk deel klopt en welk deel niet? Dus wat is hoofdzin en wat is bijzin?

0

Maken

Opdracht

M. opdracht 2 blz. 153. Doe de opdracht niet zoals in het boek staat, maar schrijf op:

1. Omdat hij...verdwalen is bijzin; strooide... bospad is hoofdzin