3havo herhaling grammatica zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3 havo herhaling grammatica zinsdelen

Zinsdelen en zinsdeelstukken

- Persoonsvorm

- Gezegde (WG of NG)

- Onderwerp

- Lijdend voorwerp

- Meewerkend voorwerp

- Voorzetselvoorwerp

- Bijwoordelijke bepaling

----------------------------------

- Bijvoeglijke bepaling (bvb)

Zinsdelen

Zinsdeelstuk

Wat is de persoonsvorm?
Een paar jongens zitten te kletsen in het fietsenhok.

Wat is de persoonsvorm?
Hebben zijn ouders Frank een sterrenkijker gegeven vanwege zijn hobby?

Wat is het onderwerp?
Hebben zijn ouders Frank een sterrenkijker gegeven vanwege zijn hobby?

Het gezegde

Het gezegde vertelt ons wat er in een zin gebeurt of iets/iemand doet of iets /iemand is.

 

Er zijn twee soorten gezegdes:

1. Het werkwoordelijk gezegde

2. Het naamwoordelijk gezegde

Het gezegde

Het werkwoordelijk gezegde gaat over wat er gebeurt of wat het onderwerp van de zin doet. Het bestaat alleen uit werkwoorden:

    Rennen, klimmen, zwemmen, regenen, zwaaien, blaffen

Het naamwoordelijk gezegde zegt iets over het onderwerp van de zin, iets wat het onderwerp van de zin IS:

    Schattig, vrolijk, leraar, rood, mooi

Het wg 

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit:

Alle werkwoorden in de zin (de persoonsvorm dus ook!) 

Let op:

Splitsbare werkwoorden: Hij belt haar op. 

Als 'aan het' of 'te' voor een ww staan, horen ze erbij:

Zij zijn de hele dag aan het bellen.  Zij staat daar te praten. 

Het ng 

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit:

Alle werkwoorden in de zin + het naamwoordelijk deel. 

Naamwoordelijk deel = woord dat ons zegt wat het onderwerp van de zin is/wordt of blijft of blijkt te zijn.

Hij is een kampioen.  

Hij blijkt sinds gisteren een ontzettende loser te zijn.

Wat is de pv en het ow?
Hij kan ontzettend goed voetballen.

1. pv= kan ow= hij
2. pv = kan voetballen ow = hij
3. pv= voetballen ow= hij
4. pv= kan goed voetballen ow= voetballen

Staat er een vorm van zijn, worden, blijken, blijven, lijken schijnen in de zin?
Hij kan ontzettend goed voetballen.

1. JA
2. NEE

WG of NG?
Hij kan ontzettend goed voetballen.

1. WG
2. NG

Wat is het wg?

Wat is de pv en het ow?
Hij was vroeger een goede leraar.

1. pv= hij ow = een goede leraar
2. pv= een goede leraar ow= was
3. pv= was ow= leraar
4. pv= was ow= een goede leraar

Staat er een vorm van zijn, worden, blijken, blijven, lijken schijnen in de zin?
Hij was vroeger een goede leraar.

1. JA
2. NEE

Zegt dit ww iets over wat iemand of iets is, wordt, blijft, blijkt etc.?
Hij was vroeger een goede leraar.

1. JA
2. NEE

WG of NG?
Hij kan ontzettend goed voetballen.

1. WG
2. NG

Wat is het ng?

Wat is de pv en het ow?
Hij blijft de hele dag zeuren om een snoepje.

1. pv= blijft zeuren ow= hij
2. pv = blijft ow = hij
3. pv= zeuren ow= snoepje
4. pv= zeuren ow= hij

Staat er een vorm van zijn, worden, blijken, blijven, lijken schijnen in de zin?
Hij blijft de hele dag zeuren om een snoepje.

1. JA
2. NEE

Zegt dit werkwoord wat iemand/iets is, blijft, wordt, blijkt etc.?
Hij blijft de hele dag zeuren om een snoepje.

1. JA
2. NEE

WG of NG?
Hij blijft de hele dag zeuren om een snoepje.

1. WG
2. NG

Wat is het wg?

Hij lijkt niks van de opgaven te snappen.

1. WG
2. NG

Wat is wg?
Hij lijkt niks van de opgaven te snappen.

Ruben uit klas 4 schijnt een geweldige gamer te zijn.

1. WG
2. NG

Wat is de ng?
Ruben uit klas 4 schijnt een geweldige gamer te zijn.

Jouw zelfgemaakte taart is heel lekker geworden!

1. WG
2. NG

Wat is de ng?
Jouw zelfgemaakte taart is heel lekker geworden!

Het openbaar vervoer is voor jongeren en ouderen ideaal.

1. WG
2. NG

Wat is de ng?
Het openbaar vervoer is voor jongeren en ouderen ideaal.

Hoe vind je het lijdend voorwerp in de zin?

Wat/wie + wg + ow?

Antwoord = LV

Wat is het LV in de zin:
De leeuw consumeert dagelijks vele kilo's vlees.

1. de leeuw
2. consumeert
3. dagelijks
4. vele kilo's vlees

Hoe vind je het meewerkend voorwerp in de zin?

Aan/voor wie + wg + ow + LV?

Antwoord = MV

Wat is het MV in de zin:
De mentor mocht aan de geslaagden het diploma geven.

Wat is het MV in de zin:
De kok schepte voor de wandelaars een bord macaroni op.

Wat is het MV in de zin:
Om drie uur geeft de bondscoach de pers zijn opstelling door.

bijwoordelijke bepaling

Een bijwoordelijke bepaling (bwb) geeft antwoord op vragen als: Hoe? Hoelang? Hoever? Waar? Waardoor? Waarheen? Waarom? Waarover? Waarvandaan? Waar? Wanneer?

Let op: niet alle bijwoordelijke bepalingen geven antwoord op een vraag. Ook woorden als niet, wel, zeker, absoluut, eigenlijk, allicht, natuurlijk, misschien, vermoedelijk en waarschijnlijk zijn bijwoordelijke bepaling.

bijwoordelijke bepaling

Zo vind je de bijwoordelijke bepalingen

1. Noteer onderwerp en werkwoordelijk gezegde.

2. Zoek naar lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp.

3. De zinsdelen die dan nog overblijven, zijn meestal een bijwoordelijke bepaling.

Let op: niet in alle zinnen komt een bijwoordelijke bepaling voor, maar een zin kan ook meerdere bijwoordelijke bepalingen bevatten.

Wat is/zijn de bwb('s)?

Heb jij vaak dat gevoel?

Wat is/zijn de bwb('s)?

Hij heeft gisteren zijn rijbewijs niet gehaald.