2.1 Verschillen in welvaart

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.1 Patronen: welvaart en welzijn

Lesdoelen

Na deze les kun je:

• manieren noemen waarop je welvaart en welzijn in de wereld kunt meten.
• Nadelen noemen van het gebruik van het bbp per hoofd om welvaart te meten.
• met voorbeelden het verschil uitleggen tussen regionale en sociale ongelijkheid.

H2 par. 1 Leerdoelen

• Je kent twee manieren waarop welvaartsverschillen tussen landen worden gemeten
• Je kunt nadelen van het gebruik van bnp/hoofd bij het meten van welvaart.

• Je kent het verschil tussen welvaart en welzijn
• Je kunt uitleggen dat kenmerken op nationaal niveau vaak geen goed beeld geven van situatie op een lager schaalniveau.
• Je kunt begrippen indelen bij dimensies
  

Wat beeld deze kaart af?

De wereldkaart gebaseerd op welvaart (2015)

Welvaart & Welzijn

Welvaart = Mate waarin iemand genoeg geld heeft om in zijn behoeften te kunnen voorzien. Gaat over het inkomen van mensen.

Welzijn = Mate waarin iemand toegang heeft tot de basisbehoeften. Gaat over gelukkig en gezond kunnen leven.

Meten van welvaart

BBP per hoofd van de bevolking

BBP = de waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land in een jaar.

BBP per hoofd van de bevolking = BBP / aantal inwoners van het land.  

Meten van welvaart

Samenstelling beroepsbevolking

De verdeling van de mensen over de drie sectoren: primair (landbouw), secundair (industrie) en tertiair (diensten).

Algemene regel over de samenhang: hoe ... hoe ... zin:

• hoe rijker een land, .... hoe .....
• hoe armer een land, ... hoe ... . 

Hoe is de verdeling van de beroepsbevolking in armere landen?

1. Meeste mensen werken in een fabriek
2. Meeste mensen werken in de agrarische sector
3. Meeste mensen werken in de diensten
4. Gelijk verdeeld tussen industrie, landbouw en diensten

Wat is in Nederland de grootste sector in de beroepsbevolking?

1. Primair
2. Secundair
3. Tertiair

Minder welvarend land

Welvarend land

Nadelen van het meten van welvaart

.

Er worden een aantal zaken niet meegerekend met het BBP

Probleem l

Jouw euro is niet overal evenveel waard

--> Koopkracht ($)

Koopkracht betekent hoeveel je kunt kopen met het geld dat je hebt. Als de prijzen stijgen en je inkomen blijft hetzelfde, kun je minder kopen, en dan daalt je koopkracht. 

Probleem II: 

Informele sector

- Niet geregistreerd werk bij de overheid

- Inkomen niet meegerekend met het BBP

- Betalen geen belasting

Probleem III

Het BBP geeft een gemiddelde weer, -> niet meegenomen

- Regionale ongelijkheid

- Sociale ongelijkheid

Regionale ongelijkheid

Westen	Oosten
Werd rijker	Bleef achter

Regionale ongelijkheid NL

Regionale ongelijkheid Brazilië

Regionale verschillen?

Wil je regionale verschillen beter zien, dan moet je 'inzoomen', dus veranderen van schaalniveau. Van nationaal schaalniveau naar regionaal of lokaal schaalniveau

Sociale ongelijkheid

Sociale ongelijkheid

sociale ongelijkheid

regionale ongelijkheid

Welk land kent meer ongelijkheid?

Lorenz-curve

VN-welzijnsindex (HDI)

BNP + levensverwachting en analfabestisme

VN-ontwikkelingsindex

• Ook wel Human Development index (HDi). 
• Meet het welzijn op: inkomen, alfabetiseringsgraad (of analfabetisme), levensverwachting. 
• Ook wordt vaak gekeken naar toegang tot schoon drinkwater, onderwijs en gezondheidszorg, de voedselsituatie en beschikbaarheid telefoon/computer.

HDi is beter dan BBP per hoofd omdat je kijkt naar meerdere aspecten

Welvaart

Welzijn

BBP/ hoofd

Koopkracht

Verdeling beroepsbevolking

Levensverwachting

Alfabetiseringsgraad

VN ontwikkelingsindex

Dimensies: met een andere bril

Ligging

Klimaten

neerslagpatronen

Reliëf

Plantengroei/ vegetatie/ landschap

BBP/BRP

(gemiddeld) inkomen (per capita)

koopkracht

(samenstelling van) beroepsbevolking

Import/exportpakket

analfabetisme

taal

godsdienst

bevolkingsspreiding en dichtheid

bevolkingsgroei (fase in de demografischetransitie)

leeftijdsopbouw

verstedelijking

geboorte- en sterftecijfer

Corruptie

Democratie/ dictatuur

persvrijheid

burgerrechten

Wie heeft de macht? 

Samenwerking met andere landen etc.

Wat is een voorbeeld van de culturele dimensie?

1. In India is veel urbaan-rurale migratie
2. In India is er een democratie
3. in India worden veel talen gesproken
4. in India komt elke zomer de moesson

Onder welke dimensie valt de bevolkingsgroei

1. Demografisch
2. Sociaal-cultureel
3. Economisch
4. Politiek

Bij welke aardrijkskundige dimensie horen conflicten?

1. Fysisch
2. Sociaal-cultureel
3. Demografisch
4. Politiek

Analfabetisme past bij de volgende dimensie...

1. politiek
2. natuurlijk
3. sociaal-cultureel
4. economisch

Aan de slag

• Huiswerk: paragraaf 1 af
• Maak de opdrachten in je aantekeningen schrift + samenvattingsopdracht 1 (achter in het hoofdstuk)
• Klaar? Maak samenvatting paragraaf 1 
• Volgende les: terugkoppeling opdrachten + samenvatting en starten paragraaf 2

Lesdoelen

Na deze les kun je:

• manieren noemen waarop je welvaart en welzijn in de wereld kunt meten.
• Nadelen noemen van het gebruik van het bbp per hoofd om welvaart te meten.
• met voorbeelden het verschil uitleggen tussen regionale en sociale ongelijkheid.

Problemen bij het meten van welvaart

• BBP/hoofd is een gemiddelde, zegt niks over de verdeling van de welvaart (sociale ongelijkheid)
• Laat geen verschillen in welvaart zien tussen de verschillende regio’s. Grote verschillen in welvaart en ontwikkeling tussen gebieden noem je

regionale ongelijkheid

.