2H- H2 par. 3 Rivieren

Par. 3 - Stroomgebied van de Rijn

Stroomgebied

Het gebied dat afwatert op een bepaalde rivier of zijrivieren.

Rivieren

• De hoofdrivier ontvangt water uit zijrivieren en beekjes. 
• Al die waterlopen vormen een stroomstelsel. 
• Stroomstelsel + hoofdrivier = stroomgebied. 
• Het debiet is de hoeveelheid water die door de rivier stroomt. 

Neerslag in stroomgebied van de Rijn

Leerdoelen par 3

Je weet:

• op welke manier een rivier bijdraagt aan de afbraak en opbouw van het landschap
• wat de kenmerken zijn van de Rijn in de Bovenrijnse Laagvlakte
• wat er bijzonder is aan de Middenrijn
• waarom en hoe en rivier meandert
• waardoor een delta ontstaat

Begrippen

Theorie: 

delta, erosie, hoefijzermeer, horst, infiltratie, meander, sediment, sedimentatie, slenk, verhang, verstening, vertragingstijd

Basisboek: 

benedenloop, bovenloop, debiet, delta, gemengde rivier, gletsjerrivier, lengteprofiel, meander, middenloop, regiem, rivier, stroomgebied, stroomstelsel, verhang, verval, waterscheiding

De Bovenrijnse Laagvlakte

• Vlakbij Basel is een gedeelte van de aardkorst naar beneden gezakt door een breuk. 
• Het lagere gedeelte heet een slenk. Het hogere gedeelte is een horst. 
• In de laagvlakte stroomt het water langzamer, en snijdt zich minder in het landschap. 

Waterscheiding = grens tussen twee stroomgebieden

Tekst

Verval en verhang

• verval = het aantal meters dat een rivier naar beneden 'valt' tussen twee bepaalde punten (=hoogteverschil)

• Verhang = het verval / de totale lengte van de rivier tussen twee bepaalde punten

verhang=​lengte(km)​​verval​​

Verval:

hoogteverschil 

2500-2000= 500 m

Bereken de verval en verhang:

Plaats 1: spijk=12m

Plaats 2: Hoek van Holland= 0m

Afstand tussen plaats 1 en 2 = 150km

Verval=...................

Verhang=......................... : ............... = .....m/km

bovenloop

• hoge stroomsnelheid
• veel erosie

bovenrijnse laagvlakte

• begint bij de stad Basel
•  is miljoenen jaren geleden ontstaan door verzakking. Dit is terug te zien aan aardlagen. Er is een slenk ontstaan met horsten. 
• water stroomt hier langzaam

meanders

• ruime bochten. 
• er ontstaat erosie  in de buitenbocht. ( hogere  stroomsnelheid)
• Er ontstaat sedimentatie in de binnenbocht. (lage stroomsnelheid)
• er is veel afzetting van klei, zand, grind.

middenrijn

• de rijn moet door een middelgebergte heen.
• rivier is zichtbaar op zoek naar zwakkere plekken in bergen. De rijn buigt namelijk regelmatig af.
  
• vroeger was dit gedeelte een belangrijke handelsroute
• dit gebied trekt nu veel toeristen

benedenloop

• Na Bonn verdwijnen hoogteverschillen.
• langzame stroomsnelheid met veel meanders.
• in NL vertakt de Rijn zich en onstaan rivierarmen  
• Dan mondt hij uit in de Noordzee.

Delta

• ontstaat door sedimentatie in langzaam stromende rivierarmen.
• water vind steeds een nieuwe weg door achterblijven van klei en zand.

Stroomgebied van de Rijn

Regiem van de Rijn

Het slingeren van een rivier heet

1. Meanderen
2. Rivierslinger
3. Erosie
4. Sedimentatie

Een lager gelegen gedeelte tussen 2 hogere stukken heet een

1. Vlakte
2. Plateau
3. Horst
4. Slenk

De bovenloop van de Rijn ligt onder andere in...............  en in ...................

De middenloop van de Rijn ligt in ......................... daar gaat de Rijn al ......................

De benedenloop van de Rijn ligt in het ...................... van 

..................... Daar gaat de Rijn zich .....................    en mondt uit als ..................

Antwoorden: 

vertakken

Zwitserland 

Nederland

Duitsland 

laagland 

meanderen

de Alpen

Delta

Sleep het juiste begrip naar de juiste afbeelding

Waterscheiding

Stroomgebied van de Rijn

Bovenloop

Stroomstelsel

Stroomgebied van de Maas

De benedenloop van de Rijn

In de benedenloop na Bonn -> lage stroomsnelheid -> meanders ->splitsingen Rijn in Waal, Neder-Rijn en IJssel

Dicht bij monding ->weinig hoogteverschil -> klein verval en verhang -> veel sedimentatie -> rivierbedding raakt verstopt -> delta

Verval=

hoogteverschil=

2500-2000= 500 m

Bereken de verval en verhang:

Plaats 1: spijk=12m

Plaats 2: Hoek van Holland= 0m

Afstand tussen plaats 1 en 2 = 150km

Verval=...................

Verhang=......................... : ............... = .....m/km

Het einde van de Rijn, waar de rivier zee in stroomt, heet ook wel

1. De delta
2. De overloop
3. De eindloop
4. Estuarium

Welk proces overheerst hier op de foto?

1. verwering
2. erosie
3. sedimentatie

In de binnenbocht vindt.....plaats

1. verwering
2. erosie
3. sedimentatie

De Maas is 935 km lang en ontspringt op een hoogte van 1500 meter.

Wat is het verhang van de Maas?

1. 935km/1.500m=1,6m/km
2. 1.500m/935km=1,6km/m
3. 1.500m/935km=1,6m/km
4. 935km/1.500m=1,6km/m